بی خوابی و افسردگی | علت و درمان بی خوابی ناشی از افسردگی
بی خوابی و افسردگی یکی از مشکلات مرتبط با سلامت روان است که اغلب در کنار یکدیگر اتفاق می‌افتد. مطالعات همه‌گیر شناسی نشان می‌دهند که تقریبا 15 درصد بزرگسالان از مشکل بی خوابی رنج می‌برند که در میان این جمعیت بسیاری از آن‌ها همزمان به اختلال افسردگی نیز مبتلا هستند. همچنین براساس راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانپزشکی بی خوابی به عنوان یکی از علائم اصلی ابتلا به اختلال افسردگی شمرده می‌شود. ما در ادامه این مقاله در مورد ارتباط این دو مورد با یکدیگر به توضیحات بیشتری اشاره کرده‌ایم. در همین راستا بهره بردن از مشاوره افسردگی کمک می‌کند تا بتوانید بی خوابی و افسردگی خود را بهبود ببخشید و راهکارهای مناسبی را اتخاذ نمایید. برای اطلاع از روند دریافت مشاوره افسردگی کلیک کنید.
بی خوابی و افسردگی
از آنجایی که 80 درصد افراد مبتلا به افسردگی اختلال بی خوابی را گزارش می‌کنند تحقیقات بسیاری در مورد ارتباط این دو مشکل انجام شده است. دکتر تریسی کو روانشناس دانشگاه استنفورد بر اساس نتیجه تحقیقات خود اینگونه استدلال می‌کند که دچار بودن به بی خوابی مزمن به مرور زمان باعث می‌شود که فرد نتواند از فعالیت‌های روزمره لذت ببرد. این مسئله که به عنوان بارزترین نشانه افسردگی شناخته می‌شود به بال و پر گرفتن خلق افسرده می‌انجامد. همچنین بی خوابی با ایجاد اضطراب مفرط در زندگی می‌تواند در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد.
با توجه به یافته‌های تحقیقاتی باید گفت بی خوابی هم می‌تواند به عنوان یک علائم هشدار دهنده و پیش درآمد در مورد بروز قریب الوقوع افسردگی به ما اطلاع بدهد، هم می‌تواند خود به عنوان یکی از علامت‌های افسردگی در نظر گرفته شود. در واقع رابطه بین بی‌خوابی و افسردگی نوعی رابطه دو سویه بوده و از یک رابطه علت و معلولی ساده فراتر است. به این صورت که بی‌خوابی می‌تواند محرک افسردگی شود و آن را تداوم ببخشد. در مقابل افراد افسرده بیش از سایر افراد در معرض درگیری با بی خوابی و سایر اختلالات خواب قرار دارند. برای آگاهی بیشتر درباره دیگر علت افسردگی کلیک کنید.
تاثیر افسردگی بر خواب افراد
افسردگی می‌تواند خواب بیمار را دست خوش تغییراتی کند. به طوری که می‌بینیم گاه در اثر افسردگی فرد بیش از اندازه در طول روز خواب است و گاه بر عکس بیمار مشکلات متعددی در به خواب رفتن، در خواب ماندن و طول مدت خواب دارد. در ادامه نشانه های هر دو حالت را به اختصار توضیح داده ایم.
پرخوابی ناشی از افسردگی
پرخوابی معمولا در بیمار افسرده حاد دیده می‌شود. این افراد به خواب عمیقی می‌رود طوری که به سختی از خواب بیدار شده و توان از رختخواب بیرون آمدن را پیدا نمی‌کنند. آن‌ها بیشتر ساعات روز را در رختخواب هستند و با این وجود در طول ساعات بیداری انرژی کافی ندارند.
نشانه های کم خوابی یا بی خوابی ناشی از افسردگی
- افکار فرد آنقدر پریشان و آشفته است که برای خوابیدن دچار مشکل شده و ساعت ها در رختخواب پهلو به پهلو می‌شود.
- نیمه شب دائم بیدار شده و برای دوباره به خواب رفتن تلاش زیادی باید بکند.
- نزدیکای سحر و یا قبل از آن که خواب‌اش کامل شود از خواب بیدار می‌شود.
- با وجود تنظیم ساعات خواب همچنان در طول روز احساس خستگی دارد.
برای انجام تست افسردگی بک به صورت رایگان همین حالا کلیک کنید.
مشکلات ناشی از افسردگی و بی خوابی چیست؟
بی خوابی و افسردگی به طور توام آسیب های شدیدتری به زندگی و روابط فرد وارد می‌کند. این افراد زمان و انرژی لازم برای انجام امور روزمره و وظایف کاری شان را ندارند. حتی به دلیل کاهش تمرکز انجام کارهایی مثل رانندگی برای آن‌ها دشوار و خطرناک می‌شود. ادامه این وضعیت باعث می‌شود که زمان زیادی را به فکر کردن و پر و بال دادن به افکار ناسازگارشان بپردازند، در نتیجه روزبه روز شدت بیماری آن‌ها بیشتر خواهد شد. کاهش تحمل، ناتوانی در حل مسائل، کاهش قدرت قضاوت، افزایش افکار خودکشی و.. از دیگر پیامدهای بی خوابی و افسردگی هستند.
چرخه شکل گیری افسردگی و بی خوابی
در مرحله اول افسردگی در میزان ساعات خواب اختلال ایجاد می‌کند.
خواب REM با جای آن که در چرخه دوم رخ دهد، اوایل شب صورت می گیرد.
اختلال در خواب برنامه های روتین زندگی را به هم می زند.
نداشتن خواب کامل بر روی توانایی های فرد تاثیر می‌گذارد.
بیمار در محیط های مختلف دچار مشکل شده و بیشتر منزوی می شود.
بی خوابی و افسردگی | تاثیر درمان بی خوابی در بهبود افسردگی
آخرین مطالعات روانشناسی نشان می‌دهند که درمان مشکلات خواب علائم افسردگی را بهبود می‌بخشد و حتی می‌تواند از عود این اختلال نیز جلوگیری کند. در یک پژوهش که به طور اختصاصی روی 56 نفر از مبتلایان به افسردگی و بی خوابی انجام شده بود بررسی‌ها نشان داد دریافت روان درمانی متمرکز بر بهبود مشکلات خواب، علائم افسردگی را در بیش از نصف شرکت کننده‌ها کاهش می‌دهد. در واقع حتی زمانی که سایر علائم افسردگی مود توجه قرار نمی‌گیرند صرفا کمک به درمان بی خوابی می‌تواند تا حد زیادی در بهبود مشکلات خلقی تاثیرگذار باشد. برای شناخت بیشتر درباره علائم افسردگی کلیک کنید.
بی خوابی و افسردگی | علل دچار شدن به بی خوابی
با توجه به تاثیرات منفی بی خوابی بر خلق و نقش آن در بروز و تشدید افسردگی این سوال مطرح می‌شود که چه عواملی در بروز خواب نامنظم و آشفته تاثیر می‌گذارند؟ متخصصان بر این باورند که داشتن خواب سالم تحت تاثیر عوامل و فاکتورهای مختلفی قرار دارد. در واقع آسیب‌های جسمانی، متابولیکی و ضربه‌های عاطفی همگی می‌توانند در به هم‌ریختن ساعات خواب تاثیرگذار باشند. از همین رو تلاش برای ارتقای سلامت روان، داشتن تحرک جسمانی، گنجاندن ورزش در فعالیت‌های روزمره و پیگیری مشکلاتی نظیر اختلال در عملکرد هورمون تیروئید می‌تواند در پیشگیری و بهبود بی خوابی تا حد زیادی موثر باشد.
برای اطلاع بیشتر درباره بهترین روش‌های درمان بی خوابی کلیک کنید.
درمان بی خوابی ناشی از افسردگی
بسیاری از درمان‌های روانشناسی و روانپزشکی می‌توانند همزمان به شما کمک کنند که بی خوابی و افسردگی خود را بهبود ببخشید. ما در ادامه به معرفی درمان‌هایی که در این زمینه به کار می‌رود اشاره کرده‌ایم.
روان درمانی و مشاوره
بررسی‌ها نشان می‌دهد که جلسات روان درمانی با روانشناس می‌تواند تا حد زیادی در درمان افسردگی و علائم آن از جمله بی خوابی به شما کمک کند. روانشناسان برای درمان این مشکلات می‌توانند از رویکردهای مختلفی استفاده کنند. از جمله موثرترین رویکردهای درمانی که اثربخشی خود را تحقیقات مختلف نشان داده است باید به درمان شناختی-رفتاری اشاره کرد.
در این روش درمانگر تلاش می‌کند افکار افسرده ساز را شناسایی کرده و با آموزش برخی تکنیک‌های رفتاری نظیر فنون خودآرام سازی به فرد کمک می‌کند تا خواب عمیق‌تری داشته باشد و از نظر خلقی نیز بهبودی چشمگیری را تجربه کند. با این حال امروزه علاوه بر رویکرد شناختی رفتاری درمانگران از رویکردهای دیگری نیز برای درمان این مشکل استفاده می‌کنند. از جمله سایر روش‌های روان درمانی می‌توان به درمان‌های روانپویشی، تحلیلی، گشتالتی و طرحواره درمانی اشاره کرد. برای آگاهی بیشتر درباره درمان افسردگی کلیک کنید.
تجویز دارو
در برخی شرایط نظیر زمانی که فرد به افسردگی شدید مبتلا است و افکار خودکشی و مرگ را تجربه می‌کند تجویز داروهای ضد افسردگی و آرام‌بخش (مثل فنوباربیتال ، زولپیدم ، کلردیازپوکساید ، ونلافاکسین … ) می‌تواند در بهبود مشکل کمک کننده باشد. با این حال در نظر داشته باشید که استفاده از داروهای روان پزشکی ممکن است برای درمان لازم باشند اما هرگز کافی نیستند. در نتیجه لازم است در کنار آن‌ها مراجعه به جلسات روان درمانی و مشاوره را فراموش نکنید.
همچنین در نظر داشته باشید که استفاده از درمان‌های غیر دارویی در بسیاری از موارد برای بهبود بی خوابی ارجحیت دارند چرا که بسیاری از داروهای ضد اضطرابی و خواب‌آور قابلیت ایجاد وابستگی دارند و در پی قطع مصرف ممکن است باعث عود مجدد و شدیدتر بی خوابی شوند. از همین‌رو بهتر است در ابتدا برای انتخاب نوع درمان با یک متخصص روانشناس مشورت نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان بی خوابی ناشی از افسردگی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
آیا برای درمان بی خوابی و افسردگی استفاده از داروهای روانپزشکی ضرورت دارند؟
