مواد محرک
مواد محرک از انواع مواد اعتیاد آور هستند که در سال‌های اخیر میزان استفاده از آن‌ها افزایش چشمگیری داشته است. با توجه به تأثیری که این مواد در افزایش انرژی و کاهش نیاز به خواب دارند، قربانیان آن معمولاً محصلین و شاغلینی هستند که نیاز به بیداری شبانه و همین‌طور افزایش تمرکز دارند. همچنین این مواد در کاهش اشتها و لاغری نیز تاثیر می‌گذارند و از این طریق افراد بیشتری را درگیر اعتیاد می‌کنند.
شاید بتوان گفت اعتیاد به مواد محرک به دلیل تأثیرات نامطلوب بسیاری که در روحیه و سلامت روان فرد باقی می‌گذارد، بیش از اعتیاد به مواد مخدر افیونی آسیب‌رسان بوده و ترک اعتیاد به آن، نیاز به مراقبت‌های روان‌شناختی جدی دارد. درصورتی‌که این علائم‌اعتیاد را در فردی از نزدیکانتان مشاهده می‌کنید، بهتر است برای درمان اعتیاد به یک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید. برای کسب اطلاعات در مورد اعتیادآورترین مواد کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه مواد محرک می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره ترک اعتیاد از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید
انواع مواد محرک
مواد محرک به گروهی از مواد اعتیادآور گفته می‌شود که با تغییر در میزان ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی باعث افزایش انرژی و نشاط در فرد شده و علاوه بر کاهش نیاز به خواب و عدم احساس خستگی، توانایی تمرکز را نیز افزایش می‌دهند. برای آشنایی بیشتر با انواع تست اعتیاد کلیک کنید. از جمله مواد محرک می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- شیشه
- کوکائین
- ریتالین
- اکستازی
- قات
- و سایر مواد محرک
در ادامه به توضیح هر کدام از مواد اعتیاد آور می پردازیم:
شیشه
شاید بتوان گفت شیشه یکی از معروف‌ترین مواد محرک اعتیاد آور است. این ماده به دلیل شکل ظاهری بی‌رنگ و مشابه به خورده شیشه با نام‌های کریستال، گلس و یا شیشه در میان مردم شناخته می‌شود. برای اطلاع از راه های ترک شیشه کلیک کنید.شیشه یک ماده مخدر صنعتی است که از متآمفتامین تهیه می‌گردد و از آثار آن می‌توان به کاهش اشتها و کاهش نیاز به خواب و همچنین احساس سرزندگی اشاره کرد. برای آشنایی با علائم اعتیاد به شیشه و تست شیشه کلیک کنید.
آمفتامین و متآمفتامین
یکی از اصلی‌ترین انواع مواد محرک آمفتامین است که متآمفتامین، شیشه یا بسیاری از مواد دیگر از آن ساخته شده و البته تأثیری به‌مراتب بیشتر از خود این ماده دارند. آمفتامین و متآمفتامین می‌توانند به‌صورت خوراکی، تزریقی و یا به‌صورت استنشاقی مورد استفاده قرار بگیرند.
ازجمله نشانه‌های مصرف این ماده مخدر می‌توان به افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس، بالا رفتن میزان فشارخون و تمایل فرد برای فعالیت اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با مواد دارای آمفتامین و متامفتامین کلیک کنید.
کوکائین
کوکائین نام یکی از مواد مخدر طبیعی است که از برگ درخت کوکا به دست می‌آید و نسبت به سایر مواد محرک از قدمت بیشتری برخوردار است. معمول‌ترین شیوه استفاده از پودر سفیدرنگی که به آن کوکائین گفته می‌شود استنشاق از راه بینی است بااین‌حال برخی نیز از این ماده به‌صورت تزریق و یا خوراکی استفاده می‌کنند. آنچه به‌عنوان ماده مخدر کراک از آن صحبت می‌شود نیز یکی از انواع کوکائین است. برای آشنایی با راه های ترک کوکائین کلیک کنید.
کوکائین به دلیل تأثیری که در ایجاد احساس نشاط و پرانرژی بودن در فرد باقی می‌گذارد معمولاً میل به مصرف مجدد را در وی برانگیخته و از این طریق باعث اعتیاد به این ماده می‌شود. برای آشنایی با علائم اعتیاد به کوکائین و تست کوکائین کلیک کنید.
ریتالین
ریتالین دارو و یکی از مواد محرک سیستم اعصاب مرکزی است که با ترشح و افزایش دوپامین عملکردی بسیار زیادی در بدن اعمال می‌کند. این دارو برای درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها مانند افسردگی، اختلالات خواب و بیش فعالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اطلاع از راه های ترک ریتالین کلیک کنید.
ریتالین نیز مانند اکثر داروها، عوارض جانبی با خود به همراه دارد که در صورت مصرف اشتباه و بیش از حد، این عوارض بیشتر و جدی‌تر خواهند شد. امروزه مصرف خودسرانه قرص ریتالین به یک مساله عادی برای افزایش انرژی تبدیل شده که پیامدهای جبران ناپذیری را با خود به همراه می‌آورد.
نیکوتین و کافئین
اگرچه نیکوتین یا کافئین نسبت به سایر مواد گفته‌شده در بالا بسیار ضعیف‌تر هستند و نشانه‌ها و عوارض اعتیاد به آن شاید چندان قابل مقایسه با سایر مواد محرک نباشد اما بااین‌حال با توجه به مکانیزم تأثیرگذاری مشابه با این گروه از مواد اعتیادآور، در این دسته قرار می‌گیرند. برای اطلاع از راه های ترک سیگار کلیک نمایید.
نیکوتین نام ماده اصلی موجود در سیگار و تنباکو است و کافئین ماده مجاز و خوراکی می‌باشد که در قهوه، شکلات و چای وجود دارد. به همین دلیل است که مصرف این مواد به‌ویژه قهوه باعث افزایش احساس انرژی در فرد شده و خواب‌آلودگی را کاهش می‌دهد.
برخی داروها و مواد محرک
در برخی داروها نیز موادی مشابه مواد محرک استفاده می‌شود. یکی از این داروها ریتالین است که اغلب برای کودکان بیش فعال تجویز می‌شود. ریتالین با تاثیر بر دوپامین مغز موجب افزایش تمرکز شده و در کاهش علائم بیش فعالی نقش موثر ایجاد می‌کند.
به دلیل همین ویژگی معمولا دانشجویان از ریتالین برای بالا بردن تمرکز استفاده می‌کنند، در حالی که به خاصیت اعتیاد آوری آن توجه نکرده و به بدن خود آسیب می‌رسانند. ماده اعتیاد اور دیگری نیز به نام ناس وجود دارد که عوارضی مشابه سایر مواد محرک را ایجاد می کند. برای آشنایی بیشتر با نشانه های ماده مخدر ناس کلیک کنید.
مکانیسم اثر مواد محرک
مکانیسم اثر انواع مواد محرک بسته به نوع آن متفاوت است. در واقع برخی از این مواد مهارکننده باجذب کاتکول آمین ها بوده مانند کوکائین و برخی دیگر آگونیست گیرنده های آدرنژیک و حتی به صورت غیرمستقیم بر مسیرهای اعصاب سمپاتیک اثر می‌گذارند. این مواد فعالیت گیرنده های تحریکی را افزایش داده و فعالیت گیرنده های مهاری را کاهش می‌دهند.
انواع مواد محرک از نظر منشا
از طرفی برخی از این مواد محرک طبیعی بوده و از گیاهان استخراج می‌شوند؛ مانند نیکوتین. اما برخی دیگر از سنتز چند مواد مختلف در آزمایش تولید شده و به اصطلاح صنعتی هستند. مانند اکستازی.
تفاوت مواد محرک با مخدرها
تفاوت مواد محرک با مواد مخدر در واکنش بدن افراد به آنان است. در واقع مواد محرک سرعت ضربان قلب و همچنین انتقال پیام های عصبی را بالا برده و افراد نسبت به محرک های محیطی خود دقیق می‌شوند. اما از طرفی دیگر با مصرف مواد مخدر ضربان قلب و حتی ریتم تنفسی کند می‌شود. از طرفی اعتیاد به مواد مخدر بیشتر جسمانی بوده اما افراد به مواد محرک وابستگی روانی پیدا می‌کنند.
نشانه‌های اعتیاد به مواد محرک
همان‌طور که گفته شد مواد محرک با تغییر در میزان ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین یا سروتونین باعث افزایش انرژی و شادابی در فرد می‌شوند. بااین‌حال هریک از انواع مواد مخدر موجود در این گروه بسته به میزان قدرت و ساختار شیمیایی که دارند نشانه‌های مشخصی را در فرد ایجاد می‌کنند. اما به‌طورکلی می‌توان نشانه‌های مشترک اعتیاد به تمامی مواد محرک را به‌صورت زیر بیان کرد:
_افزایش میزان انرژی و احساس نشاط که باحالت معمول فرد تفاوت دارد
_حریک‌پذیری و پرخاشگری
_احتمال بروز توهم و هذیان
_پرحرفی و در بسیاری از مواقع پرش افکار؛ به‌صورت نیمه‌تمام رها کردن صحبت از یک موضوع و شروع موضوع بعدی
_کاهش نیاز به خواب و عدم احساس خستگی
_کاهش اشتها
_افزایش میل جنسی و بالا رفتن احتمال روابط جنسی پرخطر
_وجود نشانه‌های فیزیولوژیک مثل بالا رفتن فشارخون، افزایش ضربان قلب، تعریق و یا سرخی چشم
درصورتی‌که با همه یا برخی از این نشانه‌ها در فردی مواجه شدید بهتر است برای تشخیص قطعی و انجام اقدامات درمانی به یک متخصص مراجعه نمایید. توجه داشته باشید که میل شدید به مصرف مجدد یا به‌عبارت‌دیگر وابستگی روانی یکی از مهم‌ترین عوارض استفاده از مواد محرک است.
به همین خاطر ترک اعتیاد به این مواد باید زیر نظر متخصص روانشناسی و با کنترل نشانه‌های روانی همچون توهم و هذیان یا ابتلا به افسردگی صورت بگیرد. برای تشخیص و اطلاع از نحوه تست اعتیاد هر کدام مواد محرک بر روی مقالات زیر کلیک کنید.
حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو و کانال تلگرامی ذهن نو دیدن نمایید.
عوارض اعتیاد به مواد محرک
با توجه به نوع ماده مخدری که فرد استفاده می‌کند و همچنین مدت‌زمان اعتیاد و یا میزان مصرف، عوارض اعتیاد به انواع مواد محرک با یکدیگر متفاوت خواهد بود. بااین‌حال برخی از شایع‌ترین عوارض اعتیاد به مواد محرک که تقریباً در اعتیاد به‌تمامی این مواد دیده می‌شود عبارتند از:
_بروز مشکلات قلبی و عروقی
_اختلالات کبد و کلیه
_بروز اختلالات خلقی مثل افسردگی
_ضعف در توانایی حافظه و یادگیری
_تحریک‌پذیری و پرخاشگری
_از دست دادن خانواده، شغل و موقعیت اجتماعی
بهترین راه های ترک مواد محرک ها
بر اساس مستندات موجود در ویکی پیدیا و مطالب گفته شد در بالا با توجه به تأثیری که استفاده از مواد محرک بر شرایط روانی فرد باقی می‌گذارد برای درمان اعتیاد به این مواد باید درمان‌های فیزیولوژیک و روان‌شناختی در کنار یکدیگر صورت بگیرد. یکی از اشتباهات رایج در ترک اعتیاد این است که معمولاً افراد پایان مرحله سم‌زدایی و از بین رفتن وابستگی جسمی را به‌عنوان پاکی از اعتیاد تلقی می‌کنند و توجهی به انجام جلسات بازپروری و مشاوره ندارند.
این موضوع باعث خواهد شد که فرد دیر یا زود مجدداً مصرف مواد مخدر را شروع کند. تحقیقات نشان داده میزان مصرف در افرادی که پس از یک دوره ترک مجدداً به اعتیاد روی می‌آورند، بالاتر از سایرین خواهد بود. درنتیجه اگر به دنبال ترک اعتیاد به هریک از انواع مواد محرک هستید بهتر است در این زمینه از یک روانشناس کمک بگیرید.
خدمات روانشناسی بر ترک
علاوه بر افرادی که قصد ترک اعتیاد به یک ماده مخدر را دارند، چنانچه یکی از اطرافیان شما درگیر اعتیاد به هریک از مواد گفته‌شده در بالاست، می‌توانید با کمک گرفتن از یک مشاور راه‌هایی را برای ترغیب فرد به ترک اعتیاد پیدا کنید و یا روش‌هایی را برای جلوگیری از آسیب دیدن سایر اعضای خانواده به دلیل اعتیاد یکی از اعضا آموزش ببینید. در ادامه مهم‌ترین اقدامات روانشناسان در زمینهٔ ترک مواد محرک را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد:
- کمک به فرد برای مقابله با وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر پس از ترک
- بررسی مشکلات و آسیب‌هایی که به دنبال اعتیاد در زندگی فرد ایجاد شده و کمک برای برطرف کردن آن‌ها (برای مثال از دست دادن زندگی مشترک یا مشکلات مربوط به شغل و تحصیل)
- ریشه‌یابی علل ابتلای فرد به اعتیاد و تلاش برای از بین بردن این دلایل
- کمک به سایر اعضای خانواده برای شناخت راهکارهای برخورد با فردی که به‌تازگی ترک کرده است
- مراقبت از سلامت روان فرد و کنترل ابتلای احتمالی به بیماری‌های خلقی مانند افسردگی
سخن پایانی
برای دریافت مشاوره در زمینه مواد محرک می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره ترک اعتیاد از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
مواد محرک دسته‌ای از مواد اعتیادآور هستند که باعث افزایش ترشح برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین شده و از این طریق سبب افزایش انرژی و تمرکز فرد می‌شوند.
افزایش ناگهانی میزان انرژی فرد و کاهش نیاز به استراحت، پرحرفی و پرش افکار، کاهش اشتها و همین‌طور نشانه‌های فیزیولوژیکی مانند افزایش ضربان قلب و فشارخون از نشانه‌های مصرف مواد محرک هستند.
