اختلالات خوردن | سبب شناسی و درمان انواع اختلالات خوردن
اختلالات خوردن با دلایل و علائم مختلف تظاهر می‌یابد. همه انسان‌ها نیاز به تغذیه و غذایی مقوی دارند. این اختلالات نوعی اختلالات روانی محسوب می‌شود. که فرد طی آن مشکلات بسیاری در رفتارهای غذایی و افکار و احساسات مرتبط با آن دارد. همچنین فرد طیفی از بی‌اشتهایی و حساسیت افراطی به چاقی شدن تا علاقه به خوردن مواد غیرخوراکی را تجربه می‌کند. اختلالات خوردن شامل طیف گسترده‌ای از جمله بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، اختلال نشخوار و… می‌باشند اما خوشبختانه روش‌های مختلفی برای درمان وجود دارد. توجه داشته باشید از آن جایی که سلامت جسمی و روانی فرد در خطر است، فرد مبتلا باید زیر نظر مشاور و پزشک متخصص قرار بگیرد. برای شروع درمان روی مشاوره فردی کلیک کنید.
اختلالات خوردن چیست؟
اختلالات خوردن آن دسته از بیماری‌هایی هستند که در آن افراد تجربیات نابهنجاری را در رفتارهای غذایی و افکار و احساسات مرتبط با آن تجربه می‌کنند. این دسته از اختلالات بسیار پیچیده هستند. و ریشه در مسائل روانی، اجتماعی و فرهنگی دارند. اختلال در خوردن غذا می‌تواند در هر مرحله از زندگی ایجاد شود اما به‌طورمعمول در سال‌های نوجوانی یا بزرگ‌سالی ظاهر می‌شود. اگرچه این اختلالات قابل درمان هستند، اما در صورت عدم توجه به علائم و عواقب آن می‌توانند مضر و کشنده باشند. اختلالات خوردن معمولاً با سایر شرایط مانند اختلالات اضطرابی، سوءمصرف مواد یا افسردگی همراه هستند. برای آشنایی با سایر اختلالات اضطرابی کلیک کنید.
انواع اختلالات خوردن
1. اختلال پیکا یا هرزه‌خواری
این اصطلاح به افرادی اشاره دارد که علاقه زیادی به خوردن مواد غیرغذایی دارند. گچ، خاک، سفال، کاغذ، پارچه، پلاستیک و… از جمله مواد غیرخوراکی مورد مصرف هرزه‌خواران هستند. حداقل سن تشخیص برای این اختلال 2 سالگی است و با عوارضی مانند مسمومیت با سرب، انگل‌های روده‌ای و کمبود روی و فقر آهن شدید همراه است. پیشنهاد می‌شود مقاله اختلال هرزه خواری را مطالعه کنید.
2. اختلال نشخوار
همان‌طور که از نام این اختلال مشخص است این افراد غذا را از معده به دهان می‌آورند سپس دوباره غذا را می‌جوند و قورت می‌دهند. گاهی ممکن است فرد غذا را به بیرون تف کند. نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود این است که بالا آوردن غذا از معده به دهان با تهوع، استفراغ و… همراه نیست. این اختلال بیشتر در مردان و در هر سنی رخ دهد.
3. اختلال اجتناب-محدودیت غذا
فرد مبتلابه این اختلال از غذاخوردن اجتناب می‌کند. یا مقدار غذای خود را به حدی محدود می‌کند که نیازهای غذایی فرد برطرف نمی‌شود و درنتیجه این کار، بسیاری از وزن و انرژی خود را از دست می‌دهد. این اختلال به‌طورمعمول در سنین پایین رخ می‌دهد اما ممکن است تا سن بزرگ‌سالی هم ادامه پیدا کند.
4. بی‌اشتهایی عصبی
یکی از شایع‌ترین اختلالات خوردن، بی‌اشتهایی عصبی یا آنورکسیا نروزا است. به‌طور خلاصه بی‌اشتهایی عصبی به گرسنگی دادن به خود و مقاومت کردن در برابر حفظ وزن عادی گفته می‌شود. این اختلال بیشتر در دختران و در سن نوجوانی تشخیص داده می‌شود. افراد مبتلابه این اختلال از وضعیت بدن و وزن خود، حتی اگر کاملاً متناسب باشد، ناراضی هستند به همین دلیل در مقابل خوردن مقاومت می‌کنند. به‌طور میانگین میزان ابتلا به این اختلال در زنان 10 برابر بیشتر از مردان است. برای آشنایی بیشتر با نشانه ها و عوارض بی اشتهایی عصبی کلیک کنید.
5. پرخوری عصبی
اختلال پرخوری عصبی اختلالی است که فرد از افزایش وزن می‌ترسد و در ارتباط بااندام و وضعیت بدن خود تصورات غیرواقعی دارد. آنها اغلب فکر می‌کنند که بسیار چاق هستند و باید بخشی از وزن خود را کاهش دهند.
ویژگی اصلی اختلال پرخوری عصبی این است که فرد به دلیل ناتوانی در حفظ مداوم رژیم لاغری، دوره‌های مرتب و فراوان پرخوری دارد و سریعاً بعد از دوره‌های پرخوری، رفتارهای تصفیه کردن (مانند استفاده از ملین‌ها یا استفراغ کردن و…) یا غذانخوردن و روزه‌گرفتن را شروع می‌کند. به‌طورکلی میزان ابتلا در این اختلال در زنان نسبت به مردان بالاتر است. نکته‌ای که در ارتباط با اختلال پرخوری عصبی وجود دارد این است که افراد مبتلابه این اختلال دارای وزن طبیعی هستند. برای تشخیص و درمان پر خوری عصبی کلیک کنید.
6. افراط در خوردن یا بینج ایتینگ
فرد مبتلابه این اختلال به‌طور فراوان و مرتب دوره‌های پرخوری و افراط در خوردن را شروع می‌کند. تفاوت این اختلال با اختلال پرخوری عصبی در این است که، افراد مبتلابه اختلال بینج ایتینگ رفتارهای مرتبط با تصفیه کردن یا غذا نخوردن را تجربه نمی‌کنند و به‌طورکلی افرادی چاق هستند.
سبب شناسی اختلالات خوردن
اختلالات خوردن، اختلالات پیچیده‌ای هستند که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند. گرچه علت دقیق اختلالات خوردن ناشناخته است، اما به‌طورکلی اعتقاد بر این است که ترکیبی از ناهنجاری‌های بیولوژیکی (عملکردهای نامنظم هورمون‌های بدن، ژنتیک و کمبودهای تغذیه‌ای)، عوامل روانی (تصویر منفی از وضعیت اندام و بدن و عزت‌نفس ضعیف) و عوامل محیطی (مشکلات خانوادگی، حرفه‌ها و مشاغلی که باعث لاغر شدن و کاهش وزن می‌شود، تأثیر رسانه و فرهنگ یا فشار همسالان و آسیب‌های خانوادگی و کودکی مانند سوءاستفاده جنسی از کودک و رویدادهای فاجعه‌آمیز) در ایجاد این بیماری‌ها نقش دارند.
علائم اختلالات خوردن
کسانی که از اختلال خوردن رنج می‌برند ممکن است علائم مختلفی را نشان دهند، برخی از این علائم شامل موارد زیر هستند.
- رژیم‌های غذایی مزمن علی‌رغم اینکه فرد وزن مناسبی دارد
- تغییر وزن
- وسواس در مصرف کالری یا چربی‌ها
- خوردن غذا به‌صورت آیینی (مانند بریدن مواد غذایی به قطعات کوچک، خوردن غذا به‌تنهایی و یا مخفی کردن غذا)
- افسردگی و بی‌حالی
- اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی، خانواده و دوستان
- تغییر وضعیت بین دوره‌های پرخوری و رفتارهای تصفیه کردن
درمان اختلالات خوردن
اختلالات خوردن، به‌وضوح ارتباط نزدیک بین سلامت هیجانی و جسمانی را نشان می‌دهد. اولین قدم در درمان بی‌اشتهایی عصبی، کمک به بیماران برای بازیابی وزن به سطح سالم و مطلوب است. آنچه برای بیماران مبتلابه پرخوری عصبی مزمن مهم است این است که چرخه رفتارهای تصفیه‌کننده قطع شود.
همچنین برای بیماران مبتلابه اختلال بینج ایتینگ یا افراط در خوردن، کمک به قطع وقایع و جلوگیری از مشکلات آنها بسیار دارای اهمیت است. بااین‌حال اگر خودتان تلاش کرده‌اید و نتوانستید برای مشکل خود راه‌حل پیدا کنید توصیه می‌شود از متخصصین بهداشت روان و پزشکان کمک بگیرید. شما همچنین می توانید این درمان‌ها را توسط مجرب ترین روانشناسان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو دریافت نمایید.
1. مراقبت و نظارت پزشکی
بیشترین نگرانی در درمان اختلالات خوردن، رسیدگی به مشکلات بهداشتی است که ممکن است درنتیجه رفتارهای بی‌نظم در خوردن غذا باشد. برای مثال استفاده دائم از ملین‌ها و یا استفراغ‌های عمدی در پراشتهایی عصبی، باعث به وجود آمدن مشکلات گوارشی و بیماری‌های دندان و لثه در فرد می‌شود.
2. مدیریت تغذیه
این درمان شامل ترمیم و تثبیت وزن، راهنمایی برای تغذیه طبیعی و یکپارچه‌سازی یک برنامه غذایی فردی است.
3. رواندرمانی
اشکال مختلف رواندرمانی مانند درمان‌های فردی، خانواده‌درمانی یا گروه‌‌درمانی در رفع دلایل اساسی اختلالات خوردن مفید است. رواندرمانی بخشی اساسی از درمان است. زیرا به افراد مبتلابه اختلالات خوردن کمک می‌کند تا افکار، احساسات و رفتارهای ایجادکننده این اختلالات را درک کنند. همچنین در صورتی که امکان مراجعه حضوری به روانشناس برای دریافت درمان مناسب را ندارید می‌توانید از هرجای کشور از خدمات مشاوره تلفنی استفاده کنید.
4. داروها
بعضی از داروها ممکن است در رفع علائم خلقی یا اضطراب که با اختلال در خوردن غذا یا کاهش رفتارهای پرخوری و تصفیه همراه است، مفید باشند. باید در نظر داشت که اختلال خوردن علاوه بر مشکلات روانی، مشکلات جسمانی زیادی را به وجود می‌آورد. درنتیجه برای درمان این اختلال بهتر است هم از متخصصین سلامت روان و هم از مراقبت‌های پزشکی کمک دریافت کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات خوردن می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
چه تفاوتی میان پراشتهایی عصبی و افراط در خوردن وجود دارد؟
