نظریه های روانشناسی | 7 نظریه برتر در روانشناسی
نظریه های روانشناسی در علم روانشناسی بسیار حائز اهمیت هستند. بحث در رابطه با چگونگی توصیف و توضیح ذهن انسان زمانی آغاز شد که روانشناسی جدا از فلسفه و زیست شروع به فعالیت کرد. روانشناسان و افراد گوناگونی بودند که با مطالعه رفتار، هوش، افکار و سازگاری افراد با محیط نظریه ای ابداع کرده اند.
امروزه نظریه های این نظریه پردازان به شدت مورد استفاده افراد قرار دارد. امروزه روانشناسان بر اساس هر نظریه در روند درمان خود استفاده می‌کنند. از مهمترین نظریه های روانشناسی می‌توان به روانکاوی، شناختی، گشتالت و … اشاره کرد. در ادامه در رابطه با مهم ترین نظریه های روانشناسی توضیحاتی داده ایم.
نظریه های روانشناسی
در علم روانشناسی، رویکرد، نظریه و فرضیه‌هایی وجود دارد که بر پیشرفت و علمی‌تر شدن روانشناسی اثرات مثبتی گذاشته است. نظریات روانشناسی بر دانش و درک ما تاثیر گذار بوده اند. در ادامه به مهمترین نظریه های روانشناسی اشاره کرده ایم.
1. نظریه روانکاوی
یکی از مهمترین مکاتب شناخته شده روانشناسی، روانکاوی است. این مکتب توسط زیگموند فروید با تاثیر بر ضمیر ناخودگاه انسان بر رفتار او بنا شد. افرادی مانند آنا فروید، کارل یونگ (برای آشنایی با کهن الگوهای یونگ کلیک کنید) و اریک اریکسون نیز از متفکران این مکتب بوده اند. فروید باورداشت که مغز انسان از 3 عنصر نهاد، ایگو و سوپر ایگو تشکیل شده است. از نظر فروید تمام پیچیدگی های رفتاری انسان ها از این 3 عنصر بوجود می‌آید.
- نهاد: نیازهای اساسی و ابتداعی انسان را در بر دارد.
- ایگو: مسئول برخورد با واقعیت است.
- سوپر ایگو: ایده آل ها و ارزش هایی که از اطراف آموزش دیده ایم را حفظ خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: روانکاری
2. نظریه زیست شناختی روانشناسی
یکی دیگر از مکتب های روانشناسی، زیست شناختی است. در این نظریه، رفتارهای انسان از عملکردهای زیستی او مشاهده می‌شود. برای مثال: افسردگی از تغییر انتقال دهنده های عصبی بروز پیدا می‌کند. مارشال هال از متفکران مکتب روانشناسی زیست شناختی است. هال بر بر این باور بود که حرکات انسان ناهشیار یا هشیار هستند. این عملکردهای زیستی عبارتند از.
- ژن ها
- مغز
- غدد درون ریز
- انتقال دهنده های عصبی
- چگونه متصل بودن سلول های عصبی به یکدیگر
- چگونه به ارث بردن خصوصیات شخصی افراد
- اطلاع از اینکه چه رفتارهایی غریزی است؟
3. نظریه اگزیستانسیال
اگزیستانسیال یا فلسفه وجودی، یکی از نظریه های روانشناسی است. روان درمانگران در این رویکرد درمانی خود را در دنیای مراجعین غرق می‌کنند. اروین یالوم، رولو می و جیمز بوگنتال از متفکران این نظریه هستند. این نظریه روانشناسی چندین فرض دارد که عبارتند از.
- افراد سطوح متفاوتی از آگاهی فردی دارند.
- سطوح فردی افراد را نمی‌توان نادیده گرفت یا در زمینه انتزاعی قرار داد.
- درک اینکه یک فرد (کل) بیش از اجزای او است.
- زندگی افراد دارای هدف، معنا و ارزش است.
- افراد دارای اراده آزاد هستند.
- افراد در زندگی خود مشارکت دارند و نقش نظاره گر ندارند.
4. نظریه های رفتارگرایی روانشناسی
سومین نظریه ای که در روانشناسی معرفی خواهیم کرد، نظریه رفتارگرایی است. رفتارگرایی باور دارد که بیشتر رفتارهای ما تحت تاثیر عوامل محیطی است. و تمرکز این نظریه بر مشاهده رفتار افراد گوناگون است. این مکتب یادگیری را اصل مهم تغییر رفتار می‌داند. شرطی سازی کلاسیک و کنشگر نیز تئوری های یادگیری بوده اند. امروزه رفتار گرایی با سبک های مختلف، رفتار درمانی و بیزاری رفتاری و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مکتب از دهه 50 میلادی، توسط متفکران زیر ابداع شد.
- ایوان پاولف
- بی اف اسکینر
- جان بی واتسون
5. نظریه گشتالت گرایی
گشتالت گرایی یکی از معروف ترین نظریه های روانشناسی است. در این مکتب باور بر این است که ما چیز ها را به عنوان یک کل واحد تجربه می‌کنیم. و باور دارد که افراد باید به جای شکست افکار و عادت ها به المان های کوچک، اطراف را به صورت کل تجربه کند. از مهمترین روانشناسان مشهور در مکتب گشتالت گرایی به افراد زیرمی‌توان اشاره کرد.
- مکس ورتهایمر
- ولفانگ کوهلر
- مکس ورتهایمر
- امانوئل کانت
- یوهان ولفگانگ فون گوته
- ارنست ماخ
بیشتر بخوانید: گشتالت درمانی
6. نظریه های روانشناسی | طرحواره درمانی
یکی از رویکردها و نظریه های روانشناسی طرحواره درمانی است. در این روش از ترکیب نظریه های رفتار درمانی شناختی، روانکاوی، نظریه وابستگی و درمان متمرکز بر احساسات خود دارند. استفاده از طرحواره توسط ژان ژاک پیاژه عمومیت پیدا کرد. بر اساس نظریه پیاژه، کودکان یک سری مراحل رشد فردی را می‌گذارنند. او اعتقاد داشت که افراد خود را با محیط وفق خواهند داد، زیرا اطلاعات جدید را از محیط بدست می‌آورند.
طرحواره ها الگوهای ناخوشایندی هستند که به دلیل برطرف نشدن خواسته های دوران کودکی در فرد گسترش پیدا کرده است. این طرحواره ها در طول زندگی بسیار تاثیر گذار هستند و در صورت بی توجهی به روش های مقابله ای، دردشر ساز و دشوار می‌شوند.
روانشناسان بسیاری بر اساس این رویکرد مراجعین خود را درمان می‌کنند. این نظریه درمانی برای اختلالات شخصیتی، مشکلات سلامت روان و درمان هایی که روش های قبلی بی تاثیر بوده است، استفاده می‌شود. بهترین درمان برای اختلالات مرزی شناخته شده است. در این روش درمانی، درمانگر بر روی درک و کشف طرحواره هایی که از دوران کودکی در فرد شکل گرفته است، می‌پردازد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه طرحواره درمانی و واقعیت درمانی کلیک کنید.
7. نظریه شناخت گرایی
یکی دیگر از نظریه های روانشناسی، شناخت گرایی است. در سال 1967 اصطلاح روانشناسی شناختی توسط اولریک نیسر ابداع شد. منظور از شناخت گرایی از نظر نیسر، مطالعه فرایندهای ادراک، ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات است. این روش به مطالعه فرایندهای ذهنی که شامل تفکر، پردازش، یادآوری و یادگیری می‌پردازد. شناخت گرایی در پاسخ به رفتارگرایی ظهور می‌یابد. یکی از مهم ترین و تاثیر گذار ترین نظریه های شناخت گرایی، مراحل رشد شناختی ژان پیاژه است.
برای آشنایی با نظریه ویگوتسکی و رویکرد سیستمی کلیک کنید.
آشنایی با نظریه پردازان روانشناسی
افرادی با تحصیلات زیست شناختی، روانشناسی، روان پزشکی و پزشکی وجود داشتند که با توجه به تحقیقات و مطالعه رفتار و افکار انسان ها نظریه ای را ابداع می‌کردند. در ادامه با چندتا از این نظریه پردازان آشنا خواهید شد. برای آشنایی بیشتر با روانشناسان معروف و تاثیرگذار کلیک کنید.
1. زیگموند فروید
یکی از معروف‌ترین نظریه پردازان روانشناسی، زیگموند فروید بود. او در خانواده ای مذهبی و یهودی به دنیا آمد. مکانیسم های دفاعی، نظریه شخصیت (نهاد، من، فرامن)، ناخودآگاه، نظریه رشد (مرحله دهانی، مقعدی، آلتی، نهفتگی و نوجوانی)، غریزه مرگ و زندگی و روانکاوی از نظریات فروید است. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با زیگموند فروید و نظریاتش کلیک کنید.
2. آرون بک
یکی از با نفوذ ترین نظریه پردازان افسردگی که پیشگام درمان شناختی شد، ارون بک بود. او در خانواده ای روس در سال 1921 به دنیا آمد. نظریه شناختی به شخصیت، آگاهی از محیط، ارزیابی، درک و حل مسائل مختلف مرکز دارد. سه گانه شناختی، طرحواره منفی از خود و تحریفات فرایند های تفکر از نظریات آرون بک است. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با ارون بک کلیک کنید.
3. ژان پیاژه
ژان پیاژه، روانشنان سوئیسی، متولد 1896 بود. او 4 مرحله تحول شناختی را بر اساس مشاهده و مطالعه 3 فرزند خود ابداع کرد. طرحواره ها، درون سازی/ برون سازی و 4 مرحله نظریه تحول شناختی از نظریه های ژان پیاژه است. امروزه نظریه تحول شناختی ژان پیاژه به شدت مورد استفاده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با ژان پیاژه کلیک کنید.
4. اروین دیوید یالوم
اروین دیوید یالوم، متولد 1931، روانپزشک و نویسنده آمریکایی بود. یکی از نظریه پردازان مشهور روانشناسی در رویکرد اگزیستانسیال بود. روانشناسی هستی گرا یا اگزیستانسیال، رویکردی پویا است که بر اضطراب های دنیا بر انسان نظریه داده است. کتاب های روان درمانی اروین یالوم مورد استفاده عموم مردم قرار و روانشناسان قرار دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با اروین یالوم کلیک کنید.
کلام آخر
تاریخچه علم روانشناسی از زمان آغاز فلسفه شروع شد. نظریه پردازان مختلفی شروع به گسترش علم روانشناسی کردند و نظریه های زیادی در حوزه های شخصیت، رفتار و افکار انسان ها به وجود آمد. روانشناسان از این نظریه های روانشناسی برای درمان و شناخت افکار و رفتار افراد استفاده می‌کنند. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه میدهد. برای‌کسب اطلاعات بیشتر با شماره درج شده تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه نظریه های روانشناسی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
