کودک عصبی | نشانه ها و درمان کودک عصبی

کودک عصبی برای خود و والدینش مشکلات زیادی درست می‌کند. شاید شما هم احساس کرده باشید که فرزندتان خیلی زود عصبی می‌شود و حتی شاید رفتارهای پرخاشگرانه از خودش نشان بدهد. در چنین شرایطی چه باید کرد؟ متأسفانه باید این هشدار را در نظر داشته باشیم که مشکلی مثل کودک عصبی به خودی خودش حل نمی‌شود. بی‌توجهی به حل این مسئله باعث ادامه‌پیداکردن آن حتی تا بزرگسالی خواهد شد. پس بهتراست اطلاعات خود را راجع به این مسئله و راه‌های مبارزه با آن را بیشتر کنید. این نکته را نیز به‌خاطر داشته باشید که کمک‌گرفتن از یک مشاور می‌تواند بهترین کاری باشد که برای فرزندتان انجام می‌دهید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک عصبی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک با برترین متخصصان در کلینیک تخصصی و مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

کودک عصبی

شاید خیلی از ما عصبانیت را رفتاری مخصوص بزرگسالان بدانیم. بااین‌حال بسیاری از ما هم کودکانی را دیده‌ایم که بسیار عصبی و پرخاشگر هستند. این کودکان معمولاً نمی‌توانند احساسات خود را به‌درستی و با زبان بیان کنند. و به همین خاطر خیلی زود عصبی می‌شوند.

عصبی شدن کودک یکی از مشکلاتی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. این عصبانیت خیلی اوقات به یک رفتار پرخاشگرانه تبدیل می‌شود. و این می‌تواند به معنای آسیب‌زدن کودک به خود یا دیگران باشد. به‌علاوه در بسیاری از مواقع این ویژگی تا بزرگسالی با کودک باقی می‌ماند. و همین مسئله می‌تواند مشکلات پیچیده‌ای را برای وی به همراه داشته باشد. مشکلاتی مثل برخورد نامناسب با دیگران، کشیده‌شدن به سمت مواد مخدر و یا حتی بیماری‌های جسمانی همگی از مشکلاتی هستند که به دنبال عصبی بودن و بی‌توجهی به درمان آن ایجاد می‌شوند. به همین خاطر بسیار مهم است که شما به این مشکل توجه جدی داشته باشید و برای برطرف‌کردن آن برنامه‌ریزی کنید.

حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو و کانال تلگرامی ذهن نو دیدن نمایید.

نشانه های کودک عصبی

احساس تنش و بی‌قراری
تحریک‌پذیری بالا
غرزدن و بهانه‌گیری
بدرفتاری با اسباب‌بازی‌ها
پرت‌کردن وسایل
رفتارهایی مانند دندان‌قروچه‌کردن
آسیب‌زدن به خود یا دیگران

برای شناسایی انواع اختلالات روانی کودکان کلیک کنید.

علت کودک عصبی

پرخاشگری و عصبانیت در برخی مراحل رشد می‌تواند یک وضعیت طبیعی باشد. کودکان در دوران ۲ تا ۴ سالگی ممکن است برای بیان خواسته‌های خود رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهند. اما عصبانیت می‌تواند دلایل بسیار دیگری نیز داشته باشد. از جمله دلایلی که باعث داشتن کودک عصبی است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1- الگو گرفتن از والدین

شما یا همسرتان تا چه حد شخصیت‌های آرامی هستید؟ آیا خودتان نیز ویژگی‌هایی مثل پرخاشگری و عصبانیت را دارید؟ یادتان باشد که فرزندتان قبل از هر چیز و هرکجا رفتارهایش را از شما یاد خواهد گرفت. اگر او ببیند که پدر و مادر بر سر مسائل ساده عصبی می‌شوند و با پرخاشگری رفتار می‌کنند با احتمال بالایی می‌توانیم مطمئن باشیم که او نیز این رفتار را یاد خواهد گرفت. در حقیقت کودکان برای شکل‌دادن به رفتارهای خود قبل از هر چیز به رفتار اطرافیان نگاه می‌کنند؛ و سپس رفتار آن‌ها را تقلید خواهند کرد.

2- کودک عصبی | بازی‌ها و شخصیت‌های تلویزیونی

همیشه هم قرار نیست الگوی پرخاشگری کودک پدر و مادر یا اطرافیان وی باشند. همان‌طور که احتمالاً زیاد هم شنیده‌اید شخصیت‌های بازی‌ها یا کارتون‌ها نیز می‌توانند عصبانیت را به فرزند شما منتقل کنند. وقتی کودک بیشتر زمان روزانه خود را در حال مشاهده شخصیت‌هایی است که با عصبانیت و پرخاش با یکدیگر رفتار می‌کنند طبیعتاً این موضوع را یاد خواهد گرفت.

3- احساس ناکامی در کودکان عصبی

ناکامی از آن دسته مشکلاتی است که در کودک و بزرگسال پیامدهای منفی بسیاری را به همراه می‌آورد. وقتی فرزند شما به چیزی که می‌خواهد نرسد، طبیعتاً واکنش منفی نسبت به این مسئله خواهد داشت. یکی از این واکنش‌های منفی عصبانیت و پرخاشگری است.

4- کودک عصبی | بیماری‌های روحی

کودک عصبی می‌تواند نشانه‌ای باشد که به شما از بیماری‌های روحی دیگر خبر می‌دهد. مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب به‌خصوص در سنین پایین‌تر باعث می‌شود که فرزند شما حساس و تحریک‌پذیر شود. این موضوع آنها را در برابر عصبانی شدن آسیب‌پذیرتر می‌کند.

برای آشنایی با نشانه های افسردگی در کودکان کلیک کنید.

درمان کودک عصبی

✅ یادگیری تفاوت بین احساس و رفتار

بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان تفاوتی بین احساس و رفتارشان را متوجه نمی‌شوند. یک قانون کلی در این زمینه وجود دارد: “عصبانیت یک احساس طبیعی است؛ اما قرار نیست عصبانیت ما به پرخاشگری تبدیل شود.”

اگر بخواهیم بیشتر توضیح بدهیم باید گفت که هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که عصبانی نمی‌شود. همه ما در طول زندگی از مسائل مختلفی عصبانی خواهیم شد. اما آنچه اهمیت دارد این است که بتوانیم این احساس را در خودمان کنترل کنیم.

به عبارتی این که شما عصبانی شده‌اید دلیل خوبی برای نشان‌دادن رفتار پرخاشگرانه نیست. و این دقیقاً همان چیزی است که به کودک نیز باید آموزش بدهید. فرزند شما می‌بایست یاد بگیرد که وقتی عصبانی می‌شود چطور احساسات و رفتار خود را کنترل کند. بهترین راه برای آموزش تنظیم هیجانی به فرزندتان این است که از یک مشاور کودک در این زمینه کمک بگیرید.

✅ کودک عصبی | الگوهای اطراف فرزندتان را کنترل کنید

همان‌طور که گفتیم یکی از مهم‌ترین دلایل عصبانیت کودک این است که او الگوهای مناسبی در اطرافش ندارد. پس اگر می‌خواهید این احساس منفی را در کودک کنترل کنید بهتر است الگوها و محیط اطراف او را کنترل کنید. سعی کنید محدودیت‌هایی برای تماشای برنامه تلویزیونی خشن تنظیم کنید. به‌علاوه به رفتار خودتان نیز دقت داشته باشید و تا جای ممکن سعی کنید محیط آرامی در اطراف کودک ایجاد کنید.

✅نادیده‌گرفتن رفتار کودک عصبی

رفتارگرایان معتقدند یکی از راه‌های کنترل رفتارهای منفی در کودکان بی‌توجهی به رفتار است. همه ما وقتی احساس کنیم از یک رفتار نتایج مطلوبی نمی‌گیریم و یا اصلاً نتیجه‌ای نمی‌گیریم طبیعتاً آن را کمتر خواهیم کرد. پس یکی از راهکارهای ساده‌ای که می‌تواند رفتار عصبی و پرخاشگرانه را در فرزند شما کمتر کند این است که به این رفتارها بی‌توجه باشید.

✅ کودک عصبی | گفتگو با کودک

در کنار بی‌توجهی به رفتار کودک می‌توانید صحبت با او را نیز امتحان کنید. برای این کار باید وقتی فرزندتان عصبانی است سکوت کنید و رفتار او را نادیده بگیرید. اما هنگامی که شرایط آرام‌تر شد و احساس کردید فضا برای صحبت مناسب است، حتماً این کار را انجام بدهید. برای صحبت‌کردن با کودک بهتر است که با او همدلی داشته باشید. برای این کار دلیل احساسش را از او بپرسید. به فرزندتان نشان بدهید که متوجه ناراحتی و عصبانیت او شده‌اید. سپس سعی کنید با کمک هم یک راهکار مناسب برای مشکل او پیدا کنید.

برای آشنایی با راه های آرام کردن کودک کلیک کنید.

✅تقویت رفتار مثبت

به همان اندازه که بی‌توجهی به رفتار نامناسب در کاهش عصبانیت فرزند شما نقش دارد، تقویت رفتارهای صحیح نیز در این زمینه مؤثر هستند. برای این کار هروقت فرزندتان می‌تواند آرامش خودش را حفظ کند او را تشویق کنید. یادتان باشد که قرار نیست این تشویق یک هدیه گران‌قیمت باشد. شما حتی می‌توانید با تشویق کلامی فرزندتان و تأیید رفتار او، یا بیان این مسئله در جمع، باعث شوید که او نسبت به رفتار صحیحش احساس خوبی پیدا کند.

✅پرت‌کردن حواس کودک

یکی از روش‌های رایج آرام‌کردن کودک هنگام عصبانیت توجه برگردانی یا پرت‌کردن حواس کودک است. کودک را در لحظه عصبانیت مشغول فعالیت دیگری کنید که به آن علاقه‌مند است تا از رفتار پرخاشگرانه فاصله بگیرد. همراه داشتن وسایل و اسباب‌بازی‌های موردعلاقه کودک می‌تواند به شما کمک کند تا هنگام بروز عصبانیت، حواس او را پرت کنید تا شرایط بهتر شود.

✅توجه به کودک

گاهی اوقات بی‌توجهی شما به احساس کودک است که باعث عصبانیت او می‌شود. وقتی فرزند شما احساس کند شما به او توجه نشان نمی‌دهید عصبانی خواهد شد. گاهی اوقات هم اینکه شما در شرایط عصبانیت اجازه نمی‌دهید فرزندتان احساس و حرف‌هایش را بیان کند باعث می‌شود که او عصبانی‌تر شود. پس اگر فکر می‌کنید که در محیط خانه شما نیز این مشکل پیش آمده بهتر است توجه خود را به فرزندتان کمی بیشتر کنید.

برای مثال می‌توانید با ماساژ کودک توجه‌تان را نشان دهید.

کودک عصبی و کمک مشاور

همان‌طور که گفتیم عصبانیت کودک موضوعی است که باید به درمان آن توجه کنید. در غیر این صورت ممکن است این عادت تا بزرگسالی روی فرزند شما باقی بماند. اما گاهی اوقات راهکارهای بالا نمی‌توانند به شما کمک کنند. در چنین شرایطی بهتر است از یک مشاور متخصص کمک بگیرید. از جمله زمان‌هایی که شما باید برای عصبانیت کودک تان با یک مشاور صحبت کنید به شرح زیر است.

کودک برای مدت زیادی رفتارهای عصبانیت و پرخاشگری را از خود نشان می‌دهد.
عصبانیت کودک شدت بالایی دارد که احساس می‌کنید مناسب سن او نیست.
کودک رفتارهایی مثل آسیب‌زدن به خود یا دیگران دارد.

در این شرایط مشاورین با استفاده از روش‌هایی مثل مصاحبه، بازی‌کردن با کودک و یا نقاشی کشیدن دلایل عصبانیت و مشکلات کودک را پیدا کرده و سپس راه‌حل‌هایی را برای برطرف‌کردن این مشکل به شما ارائه خواهند کرد.

سؤالات متداول

آیا کودک عصبی مشکلی دارد؟

بی‌توجهی به عصبانیت کودک می‌تواند باعث شود که این رفتار تا بزرگسالی در او باقی بماند. گاهی اوقات نیز عصبانیت نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر مثل افسردگی و اضطراب است. به همین خاطر بسیار مهم است که این مسئله را جدی بگیرید و برای برطرف‌کردن آن از یک متخصص کمک بگیرید.