اختلالات روانی کودکان
اختلالات روانی در کودکان باید هر چه زودتر شناسایی شده و با استفاده از تکنیک‌های درمانی مخصوص کودکان، متدهای آموزشی، تغییر سبک فرزندپروری، آگاه سازی والدین و… به کودک و خانواده او کمک کرد. اختلالات روانی کودک معمولا در روند رشد او و رفتارهایش تاثیر گذاشته و اطرفیان را متوجه مشکل می‌کند. از آنجا که کودکان هنوز درک و شناخت کاملی نسبت به خود و احساسات‌شان ندارند، این وظیفه والدین هست که به سلامت فرزندشان اهمیت داده و در صورت مشاهده رفتارهای به خصوص به متخصصین کودک مراجعه کنند. برای این منظور می‌توانید از خدمات مشاوره کودک استفاده نمایید.
اختلالات روانی کودکان
بسیاری از خانواده‌ها با حساسیت زیاد نسبت به وضعیت جسمی، روانی و رشدی فرزندان خود برخورد می‌کنند. آن‌ها عموماً کودک را با هم‌سن‌وسالانش به‌طور دائم مقایسه کرده و با مشاهده هر تأخیر یا تفاوتی در آن‌ها، نگران می‌شوند. این در حالی است که بسیاری از این مسائل ناشی از تفاوت‌های فردی در روند رشد افراد است. هر کودک به شیوه‌ای منحصربه‌فرد مراحل طبیعی رشد خود را طی می‌کند؛ حال گاهی زودتر و گاهی دیرتر از سایر همسالان.
اما همواره گروهی از کودکان در عبور از برخی مراحل رشدی دچار تثبیت می‌شوند و یا به دوره‌های پیشین بازمی‌گردند. برای مثال، کودکی که قبلاً با موفقیت شیوه استفاده از توالت را فراگرفته، بار دیگر به پوشک نیازمند می‌شود. در این شرایط، لازم است تا با مراجعه به متخصصین از سلامت روانی و فیزیکی کودک و احتمال ابتلای وی به اختلالات روانی مطلع شد.
به‌طورکلی اختلالات دوران کودکی می‌توانند به چندین شیوه، زمینه‌ساز بروز مشکلات روانی در دوره بزرگ‌سالی شوند که عبارت‌اند از:
- اختلال روانی کودکی به همان شکل، در بزرگ‌سالی ادامه می‌یابد.
- اختلال کودکی بر رشد او اثر منفی گذاشته و باعث ایجاد انواع مشکلات در دوره‌های بعدی، به‌صورت غیرمستقیم می‌گردد.
- احتمال دارد مشکلات روانی کودکی به‌صورت پیش درآمدی برای اختلالات بزرگ‌سالی باشند.
- اختلال‌های کودکی او را در برابر رویدادهای تنش‌زا بزرگ‌سالی آسیب‌پذیر می‌کند. برای مثال تجربه سوگ در کودکی می‌تواند شخص را مستعد افسردگی در سنین بالاتر کند.
- آخرین شیوه زمانی است که باوجود بروز اختلال در دوره‌هایی از کودکی، مشکل فرد در بزرگ‌سالی کاملاً تغییر شکل می‌یابد و یا از بین می‌رود.
انواع اختلالات روانی کودکان
به‌طورکلی، روانشناسان اختلالات روانی کودکان را بر اساس ویژگی‌های رفتاری آن‌ها به دو گروه عمده اختلالات برونی‌سازی و اختلال‌های درونی سازی تقسیم می‌کنند. هر یک از این گروه‌ها، طبقات متنوعی از مشکلات دوران کودکی را دربرمی‌گیرد. ازجمله شایع‌ترین مشکلات روانی کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اختلالات اضطرابی
این مشکلات در دوران کودکی معمولاً به‌صورت انزواطلبی از دیگران و چسبیدن به مراقب جلوه می‌نماید. یکی از معروف‌ترین اختلالات موجود در این دسته، اختلال اضطراب جدایی است که در کودکان سنین دبستان و بالاتر تشخیص گذاشته می‌شود. از جمله اختلالات دیگر در این زمینه می‌توان به اختلال وسواسی- اجباری کودکان، انواع تیک عصبی در کودکان، فوبیاهای کودکی، استرس تعمیم‌یافته اشاره کرد. برای آشنایی با راه های تشخیص و درمان اختلالات استرس در کودکان کلیک کنید.
اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD)
در این اختلال، کودکان اغلب دست به رفتارهایی می‌زنند که ازلحاظ اجتماعی اخلالگرانه به‌حساب می‌آیند. این رفتارها معمولاً متناسب با شیطنت‌های همسالان کودک نیست و از شدت بیشتری برخوردار است. برای آشنایی بیشتر با نشانه های اختلال بیش فعالی در کودکان کلیک کنید.
اختلالات طیف اوتیسم
این گروه از اختلالات بسیار ارثی به شمار می‌روند. از اصلی‌ترین مشخصه‌های این مشکلات می‌توان به نقص در ارتباطات اجتماعی و نیز داشتن رفتارها و حرکات محدود و تکراری اشاره کرد.
بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
ویژگی مشترک هر دو این اختلالات، نامتناسب بودن آن‌ها با سن کودک است. البته لازم به تذکر است که برای تشخیص گذاری این مشکلات، لازم است تخلیه نابه جای ادرار یا مدفوع به مدت سه ماه و به تعدادی چشمگیر رخ دهد. همچنین باید در نظر داشت که وظیفه تشخیص این مشکلات تنها به عهده متخصص است و نه اعضای خانواده. پس حتما با شماره های درج شده تماس گرفته و از خدمات مشاوره تلفنی کودک استفاده نمایید.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
مشخصه این اختلال‌ها، داشتن تجربه حوادث ناگوار و سوانح بسیار ناخوشایند در کودکان است. برای مثال کسی که در کودکی قربانی آزار جسمی یا جنسی خشونت‌آمیز قرارگرفته، ممکن است نشانه‌هایی همچون وحشت، حالات فیزیولوژیک وخیم و اجتناب از موقعیت‌های شبیه به مکان حادثه، از خود نشان دهند.
اختلالات یادگیری خاص
این گروه اشاره به مشکلاتی درزمینهٔ عملکرد افراد در آزمون‌های استاندارد دارد. مبتلایان به این اختلال‌ها، در تنظیم کردن اطلاعات، ادراک بینایی و شنوایی، توجه و حافظه نقص‌هایی دارند. به همین دلیل اغلب نیازمند ابزارهای کمکی خاصی برای جبران عملکرد ضعیف خود هستند. خوانش پریشی، نوشتار پریشی و نقص در ریاضی در این طبقه از اختلالات قرار می‌گیرند. برای آشنایی بیشتر با نشانه ها و درمان اختلالات یادگیری کودکان کلیک کنید.
اختلال افسردگی کودک
بله کودکان هم افسرده می‌شوند. آن‌هایی که والدینشان طلاق گرفته اند و یا یکی از اعضای خانواده مبتلا به افسردگی است، بیش از سایرین در معرض خطر هستند. کودکان افسرده هم زندگی شان تحت تاثیر این بیماری دچار تغییرات زیادی می‌شود. حتی ممکن است افکار خودکشی را هم بپرورانند. پس تشخیص و درمان ضروری است و نباید در این باره سهل انگاری کرد. برای آشنایی بیشتر با نشانه های افسردگی در کودکان کلیک کنید.
اسکیزوفرنی در کودکان
اسکیزوفرنی بیماری شایعی نیست، و به ندرت در کودکان بروز پیدا می‌کند. اغلب نشانه‌های اسکیزوفرنی از دوران نوجوانی پدیدار می‌شوند و حداکثر تا سنین 30 الی 40 سالگی به طور کامل نمایان می‌شوند. ممکن است قدرت تخیل کودک را با توهم و هذیان ها اشتباه بگیرید، پس نگران نباشید و تشخیص را بر عهده متخصص کودک بگذارید. برای آشنایی بیشتر با نشانه های اسکیزوفرنی در کودکان کلیک کنید.
مشکلات تشخیص اختلالات روانی در کودکان
باوجود آنکه تعیین طبقات مختلف اختلال‌های کودکی، هنوز هم تشخیص گذاری این موارد باید بااحتیاط صورت بگیرد. به‌طورکلی دشواری‌هایی که در این مسیر قرار دارد به شرح زیر هستند:
- تفاوت در نشانه‌های اختلالات روانی کودکان با بزرگ‌سالان
- برخی ویژگی‌ها که در بزرگ‌سالی مشکل به‌حساب می‌آیند، ممکن است جزئی از مراحل عادی رشد کودکان باشد.
- احتمال دارد کودکان نتوانند احساسات و افکار خود را به‌خوبی بزرگ‌سالان توصیف کنند.
بر این اساس تشخیص اختلالات روانی کودکان باید توسط متخصصان مجرب و با توجه به مراحل رشد عادی کودکان صورت بگیرد.
درمان اختلالات روانی کودکان
معمولاً روش‌های درمانی بزرگ‌سالان با اندکی تغییر توسط متخصص، می‌تواند در بهبود علائم اختلالات روانی مفید باشد. رایج‌ترین رویکردهای مورداستفاده برای بهبود مشکلات روانی کودکان عبارت‌اند از:
- دارودرمانی
- رفتاردرمانی
- خانواده‌درمانی
- روان‌درمانی شناختی_رفتاری
- بازی‌درمانی
هر یک از روش‌های مذکور بر اساس مشکلی که کودک دارد، می‌تواند بنا بر صلاحدید درمانگر مفید واقع شود.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
