رفلاکس معده در کودکان

رفلاکس معده در کودکان یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که کودک و پدر و مادر را درگیر خود می‌کند. منظور از رفلاکس معده، برگشت محتویات درون معده به مری است؛ که منجر به ناراحتی کودک می‌شود. رفلاکس معده به دلایل مختلفی رخ می‌دهد؛ و علائم آن بسته به شدت و سن کودک متفاوت است. طبیعتاً می‌توانیم بگوییم که باتوجه‌به شرایط کودک درمان‌های مختلفی نیز برای این مسئله وجود خواهد داشت. از این‌جهت دانستن علت، علائم و روش‌های درمانی رفلاکس معده در کودکان می‌تواند برای والدین بسیار کمک‌کننده باشد. به همین خاطر ما در این مطلب سعی می‌کنیم تا راجع به ابعاد مختلف این موضوع صحبت کنیم. پس اگر در اطراف شما نیز کودکی دچار مشکل رفلاکس معده شده است تا پایان این مطلب همراه ما باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مشاوره کودک کلیک کنید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه فرق گذاشتن بین فرزندان و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

رفلاکس معده چیست؟

به طور طبیعی زاویه اتصال مری به معده و همین‌طور عضلات این قسمت از بدن به‌گونه‌ای هستند که غذا نمی‌تواند از معده به داخل مری برگردد. اما در بعضی از بیماری‌ها مانند رفلاکس معده شرایط کمی فرق می‌کند. رفلاکس معده یک مشکل گوارشی است که در آن محتویات معده کودک به داخل مری برمی‌گردد.

هنگامی که رفلاکس معده رخ می‌دهد به دلیل برخورد اسید معده با دیواره مری کودک در ابتدای معده یا اصطلاحاً سر دل خود احساس سوزش می‌کند؛ تشخیص اولیه پزشک با توصیف علائم انجام می‌شود؛ اما برای تشخیص قطعی‌تر بهتر است از آزمایش‌هایی نظیر سونوگرافی، رادیوگرافی و آندوسکوپی استفاده کرد.

علائم رفلاکس معده در کودکان

علائم رفلاکس معده باتوجه‌به گروه سنی کودک می‌تواند متفاوت باشد‌. مهم‌ترین و رایج‌ترین علامت رفلاکس معده حالت تهوع و برگرداندن غذا است. کودکان با سن پایین‌تر عمدتاً علائمی نظیر سوزش سر دل را تجربه نمی‌کنند بااین‌حال هرچه سن کودک بیشتر می‌شود تجربه این علامت هم افزایش پیدا می‌کند. از دیگر علائم رفلاکس معده در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

احساس تهوع و برگرداندن غذا
آروغ زدن کودک
بروز مشکلات تنفسی
مشکل در هنگام خوردن غذا
تغییر رنگ دندان‌ها به دلیل بازگشت اسید معده
آسیب‌دیدن مینای دندان
احساس ناراحتی در شکم یا قفسه سینه
بی‌تابی و گریه مداوم پس از خوردن غذا
کاهش وزن کودک
مشکلات خواب
احساس سوزش گلو
گلودردهای مداوم
سختی بلع در کودکان
بوی بد دهان کودک
عفونت ریه یا گوش
سکسکه
بی‌اشتهایی کودک ( توصیه می کنیم مقاله درمان بی اشتنهایی کودک را مطالعه نمایید. )
دردهای شکمی
احساس خفگی

اهمیت توجه به رفلاکس معده در کودکان

رفلاکس معده که عمدتاً در دوران نوزادی رخ می‌دهد در بسیاری موارد به‌صورت خودبه‌خودی و با گذشت زمان یا درمان‌های رایج از بین می‌رود. بااین‌حال مواقعی پیش می‌آید که وضعیت کودک غیرطبیعی و وخیم می‌شود. در چنین شرایطی کودکان مشکلات رشدی پیدا می‌کنند و علائمی از رشد ضعیف و مشکلات تنفسی در او بروز پیدا می‌کند. به همین خاطر بسیار مهم است که نسبت به نشانه‌های این بیماری حساس باشید و در صورت مشاهده آنها از یک متخصص کمک بگیرید. توصیه می کنیم مقاله تاخیر در رشد کودک را مطالعه نمایید.

دلایل رفلاکس معده در کودکان

اغلب رفلاکس معده به دلیل ضعیف بودن ناحیه اسفنکتر پایین مری رخ می‌دهد. هنگامی که این ناحیه از بدن ضعیف باشد محتوای معده با کوچک‌ترین تحریک و فشار وارد مری می‌شود و منجر به رفلاکس می‌شود. افزایش وزن و چاقی کودک یکی دیگر از علت‌های فشار به معده است. (مقاله علت چاقی کودک را مطالعه نمایید.) علاوه بر این مصرف برخی داروها ممکن است منجر به ایجاد رفلاکس معده در کودکان شود.

از جمله این داروها می‌توان به داروهای آنتی‌هیستامین، آسم، مسکن و… اشاره کرد. به پشت خوابیدن کودک می‌تواند احتمال ایجاد رفلاکس معده را افزایش دهد. علاوه بر این علل ایجاد رفلاکس معده می‌تواند به دلیل برخی بیماری‌های دیگر نظیر التهاب معده و روده آلرژیک، انسداد معده، ازوفاژیت ائوزینوفیلیک رخ دهد. در کنار تمامی این‌ها متخصصین از دو علت رایج برای رفلاکس معده در کودکان صحبت می‌کنند. این دو علت عبارتند از:

اندازه لوله مری در کودک

لوله مری نیز مانند هر اندام دیگری به‌تدریج و با بالارفتن سن کودک رشد بیشتری می‌کند. مری در کودکان زیر دو سال معمولاً بین 3 تا 4 سانتی‌متر است؛ و این می‌تواند یکی از دلایل مهم برای رفلاکس معده باشد. زیرا تحقیقات نشان می‌دهد بین طول مری و شدت رفلاکس رابطه معکوس وجود دارد. این به معنای آن است که هرچقدر طول مری کمتر باشد کودک با احتمال بیشتری رفلاکس معده را تجربه خواهد کرد.

زاویه اتصال مری به معده

به طور طبیعی مری با یک زاویه 15 درجه به معده متصل می‌شود. اما در بعضی از افراد این زاویه 90 درجه یا حتی بیشتر است. تحقیقات متخصصان نشان می‌دهد که هرچه عدد این زاویه بیشتر باشد احتمال بروز رفلاکس نیز بالاتر می‌رود.

درمان رفلاکس معده

درمان رفلاکس معده در کودکان شامل دو دسته درمان‌های پزشکی و خانگی می‌باشد. روش‌های پزشکی عمدتاً شامل دارودرمانی و جراحی هستند؛ و درمان‌های خانگی بیشتر از طریق تغییر سبک زندگی و تغذیه به کودک کمک می‌کنند. توصیه می کنیم مقاله تغذیه سالم کودک را مطالعه نمایید.

درمان‌های پزشکی

در اکثر مواقع علائم کودکان مبتلا به رفلاکس معده با دارودرمانی بهبود پیدا می‌کند. از جمله داروهایی که برای درمان رفلاکس معده کودکان استفاده می‌شود می‌توان به آنتی ‌اسید، بلاک‌کننده گیرنده H2، مهارکننده پمپ‌های پروتون اشاره کرد؛ که رایج‌ترین آن‌ها داروهای آنتی اسید هستند.

هنگامی که دارودرمانی مؤثر واقع نشود و کودک نسبت به درمان مقاوم باشد باید از جراحی استفاده کرد. ساختار دستگاه گوارش به این شکل است که در حالت طبیعی مانع بازگشت غذا به مری می‌شود، در روش جراحی اصلاحی ساختاری روی دستگاه گوارش انجام می‌شود. به این صورت که زاویه بین مری و معده اصلاح می‌شود؛ و همچنین قطر سوراخ محل گذر مری از دیافراگم تنگ‌تر می‌شود. با جراحی مری تمام علائم فرد برطرف خواهد شد.

درمان‌های خانگی

به دلیل عوارض جانبی داروها و جراحی برای درمان رفلاکس معده در کودکان عمدتاً از درمان‌های خانگی استفاده می‌شود. درمان‌های خانگی رفلاکس معده در کودکان عبارت‌اند از:

پرهیز از برخورد با دود دخانیاتی مثل سیگار
تغذیه با حجم کمتر و دفعات بیشتر
استفاده‌نکردن از لباس تنگ برای جلوگیری از فشار آمدن به شکم کودک
قراردادن سر بالاتر از بدن هنگام خواب
جلوگیری از خوابیدن کودک بلافاصله پس از غذا خوردن
استفاده‌نکردن از غذاهای نفاخ
نخوردن مواد غذایی مانند لبنیات، گلوتن و گندم

همچنین پرهیز از مواد غذایی مانند قهوه، شکلات، ادویه‌جات تند، غذاهای سرخ شده، آش و سوپ می‌تواند به سلامت معده کودک کمک کند.

سؤالات متداول

چه زمانی باید به‌خاطر رفلاکس معده کودک به پزشک مراجعه کنیم؟

بهتر است از همان ابتدا که علائم رفلاکس معده در کودک را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید تا از وخیم‌تر شدن علائم و پیشرفت بیماری جلوگیری شود. در صورت پیشگیری نکردن از علائم ممکن است اتفاقات مشکل‌سازی برای کودک رخ دهد.

آیا رفلاکس معده در کودکان بیماری خطرناکی است؟

رفلاکس معده در کودکان یک بیماری شایع است که برای بسیاری پیش می‌آید؛ و همچنین در بیشتر مواقع نیز با بالارفتن سن کودک این مشکل از بین خواهد رفت. اما به‌هرحال بهتر است هنگامی که نشانه‌های این مشکل را در فرزندتان می‌بینید با یک متخصص مشورت کنید. این کار احتمال بروز نشانه‌های منفی جدی مثل عفونت ریه را از بین می‌برد.