روانشناسی نوجوان

روانشناسی نوجوان چیست و چه کمکی به افراد می‌کند؟ روانشناسان بر این باورند که نوجوانی یک دوران گذار مهم از کودکی به بزرگسالی محسوب می‌شود که با چالش‌های جدیدی برای نوجوان همراه است. معمولا این چالش‌ها می‌تواند والدین را غافل گیر کرده و زمینه ساز بروز تنش‌ها و تعارضات بسیار شود. از همین رو نظریه‌پردازان مختلف تلاش کرده‌اند تا در مورد نیازهای دوره نوجوانی و بهترین شیوه برخورد با این نیازها توضیحات جامعی را ارائه کنند تا در کنار رشد بهتر نوجوان، سلامت روان خانواده نیز حفظ شود. با شناخت روان نوجوان می‌توان از تنش‌های خانواده در این دوران کاست. در صورت بروز مشکلات توصیه می‌کنیم حتما از مشاوره خانواده استفاده کنید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه روانشناسی نوجوانان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

روانشناسی نوجوان | تفاوت‌های ذهنی نوجوانان

تکنیک های روانشناسی نوجوان

نوجوانی یک دوره گذار بسیار مهم است که طی آن افراد تلاش می‌کنند از کودکی فاصله گرفته و خود را به عنوان یک بزرگسال در اجتماع معرفی کنند. در این مسیر تغییرات ذهنی خاصی روی می‌دهد که می‌تواند چالش ساز شده و تعارضاتی را میان نوجوان و پدر و مادر ایجاد نماید. اگر فرزند نوجوانی در خانه دارید و دائما با او به اختلاف نظر می‌رسید باید بدانید که تنها نیستید.

این مشکلی است که اکثر والدین در دوره نوجوانی فرزندشان تجربه می‌کنند. اگر بتوانید با تغییرات ذهنی که در این دوره رخ می‌دهند بیشتر آشنا شوید راحت تر فرزندتان را درک می‌کنید و در نتیجه ارتباطتان نیز با او بهبود خواهد یافت. همچنین درک متقابل شما در سازگاری راحت تر نوجوان با دوره نوجوانی نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت. براساس یافته‌های انجمن روان پزشکی کودک و نوجوان آمریکا مهم‌ترین تفاوت های ذهنی نوجوانان به شرح زیر می‌باشد. حتما درباره روش های تربیت نوجوان بخوانید.

1- تکانشی تر بودن نوجوانان

یافته‌هایی در زمینه روانشناسی نوجوان نشان می‌دهد که افراد در دوره نوجوانی تکانشی‌تر رفتار می‌کنند. این مسئله به این معناست که آن‌ها توانایی کمتری برای آینده نگری دارند و اغلب تصمیمات آنی و در لحظه‌ای را اتخاذ می‌کنند. همین مسئله باعث می‌شود که نتوانند به خوبی پیامدهای رفتار خود را در نظر بگیرند.

2- افزایش ریسک پذیری

ناتوانی در نظر گرفتن پیامدهای رفتاری باعث می‌شود که نوجوانان ریسک پذیری بالاتری نیز داشته باشند و در نتیجه به احتمال بالاتری در فعالیت‌های پرخطر درگیر شوند. برای مثال رانندگی پرخطر، تمایل برای مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا تجربه مواد از جمله مواردی هستند که در نوجوانی بیش از هر زمان دیگری تجربه می‌شوند به همین خاطر روانشناسی نوجوان کمک می‌کند تا این ریسک پذیری به درستی کاهش یابد.

3- نداشتن درک درست در مورد نشانه های اجتماعی و هیجانی

اکثر نوجوانان به اندازه همتایان بزرگسال خود درک درستی از نشانه‌های اجتماعی و هیجانی ندارند. در واقع آن‌ها بیش از دیگران دچار سوءتعبیر می‌شوند و از همین رو تعارض‌ها و اختلاف نظرهای زیادی با دیگران دارند. در این شرایط به جای درگیر شدن با فرزندتان بسیار اهمیت دارد که از او بخواهید در مورد درک خود از موقعیت کنونی برای شما صحبت کند و سپس به او کمک کنید تا واقعیات موجود را از زاویه دیگری بنگرید.

4- تاثیرپذیری از تغییرات فیزیولوژیک

یکی دیگر از موضوعاتی که باید در زمینه روانشناسی نوجوان به آن توجه داشت؛ تغییرات فیزیولوژیک در آنهاست. نوجوانان در این دوره از زندگی خود با تغییرات هورمونی گسترده‌ای روبه‌رو هستند. این مسئله تا حد بسیاری در خلق و روحیه آن‌ها تاثیر می‌گذارد و می‌تواند در الگوهای رفتاری آن‌ها نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد. افزایش حساسیت، زودرنجی و پرخاشگری از جمله مواردی هستند که تحت تاثیر این تغییرات اتفاق می‌افتند. حتما درباره ویژگی های نوجوان کلیک کنید.

روانشناسی نوجوان | رشد نوجوانان در ابعاد مختلف

همان طور که می‌دانید علاوه بر رشد فیزیکی، افراد در جنبه‌های دیگری از جمله شناخت، هیجان و اخلاق نیز رشد می‌کنند و در سنین مختلف با تغییرات گوناگونی روبه‌رو می‌شوند. ما در ادامه رشد نوجوانان در 4 جنبه مختلف را مورد بررسی قرار داده‌ایم. برای دریافت مشاوره نوجوان کلیک کنید.

رشد فیزیکی و جنسی در نوجوانان

سرعت گرفتن رشد فیزیکی در نوجوانان کاملا مشهود است و با علائم ظاهری مختلفی خود را نشان می‌دهد. برای مثال افراد در این دوره از زندگی خود رویش موهای زائد در نواحی مختلف بدن را تجربه کرده و بلند قدتر می‌شوند. همچنین چرخه قاعدگی برای دختران از این زمان آغاز می‌شود و سینه‌های آن‌ها نیز شروع به رشد کردن می‌کند. در مقابل صدای پسران بم تر شده و آن‌ها مسائلی نظیر انزال شبانه را نیز تجربه می‌کنند.

براساس روانشناسی نوجوان رشد مغز یکی دیگر از موضوعاتی است که در دوران نوجوانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای مثال با رشد و گسترش میلین‌ها و سیناپس‌های مغزی از دوره نوجوانی افراد توانایی بالاتری برای تفکر پیدا می‌کنند. همچنین مناطق مرتبط با کنترل هیجانات و احساسات در مغز نیز در این بازه زمانی دست خوش تغییرات و رشد گسترده‌ای می‌شوند.

به طور کلی همه این تغییرات در نحوه ادراک نوجوانان از جهان و رفتارهایی که از خود نشان می‌دهند تاثیر بسزایی می‌گذارد. در همین راستا آن‌ها آگاهی جنسی پیدا کرده و در واقع تمایلات جنسی شان بیدار می‌شود. بدن آن‌ها نسبت به هر زمان دیگری قوی تر و هماهنگ تر است و به همین خاطر است که آن‌ها در این دوره می‌توانند در فعالیت‌های ورزشی برتری بالایی را از خود نشان دهند.

با آگاهی هرچه بیشتر از روانشناسی نوجوان و تغییرات جسمی که در این دوران اتفاق می‌افتد می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا خود را بیشتر بشناسد و از توانایی‌های خود بهتر استفاده نماید.

روانشناسی نوجوان | رشد شناختی در دوره نوجوانی

در کنار رشد جسمانی، نوجوانی سبک‌های جدیدی از تفکر را برای افراد به ارمغان می‌آورد. برای مثال افراد در این دوره از زندگی خود می‌توانند در مورد موضوعات انتزاعی بیاندیشند. همچنین قوه تخیل و استدلال آن‌ها نیز تا حد زیادی رشد کرده و نمایان می‌شود. تفکر انتزاعی به آن‌ها کمک می‌کند که در مسائلی نظیر ریاضیات پیشرفت چشمگیری داشته باشند و قوه تخیل آن‌ها را به موضوعاتی نظیر عشق معنویت علاقه مند می‌سازد.

در اوایل نوجوانی توانایی تفکر منطقی کم رنگ تر است و افراد تنها به پیامدهای کوتاه مدت رفتارهای خود می‌اندیشند اما به مرور زمان آن‌ها در این زمینه پیشرفت می‌کنند و در آستانه بزرگسالی می‌توانند دور اندیشی بیشتری پیدا کنند. برای آشنایی بیشتر با نحوه درک عشق در نوجوانی کلیک کنید.

رشد هیجانی در دوره نوجوانی

در دوران پرهیاهوی نوجوانی افراد بیشتر به دنبال دریافت حمایت عاطفی از جانب دوستان خود می‌روند و بیش از هر زمانی با والدین خود تعارض پیدا می‌کنند. در واقع آن‌ها با پیوستن به گروه دوستان می‌خواهند احساس استقلال را در خود تقویت کنند و از همین رو تمایل دارند از پدر و مادر فاصله بگیرند.

با این حال در اواخر این دوران یعنی زمانی که افراد احساس می‌کنند به اندازه کافی مستقل شده و شخصیت منحصر به فرد خود را شکل داده‌اند مجددا به سمت والدین خود کشیده می‌شوند و می‌توانند ارتباط نزدیک تری با آن‌ها برقرار کنند. در نتیجه از دیدن گرایش فرزندتان برای گذراندن زمان در کنار دوستان نگران نشوید و اجازه دهید این زمان به شیوه‌ای سالم سپری شود.

از دیگر تغییرات مرتبط با رشد هیجانی که در دوران نوجوانی اتفاق می‌افتد این است که افراد در ابتدای راه در مورد نوع نگاه دیگران در مورد خود حساس هستند و به دنبال راهی برای تایید ارزش‌هایشان می‌گردند. در نتیجه ممکن است احساس کنید اعتماد به نفس آن‌ها کاهش پیدا کرده یا بیش از حد به خود می‌پردازند. اما این مسئله نیز به مرور زمان و پیدا کردن یک هویت مستقل از جانب فرد کم رنگ می‌شود. برای پی بردن به نیازهای نوجوانان کلیک کنید.

روانشناسی نوجوان | رشد اخلاقی در دوره نوجوانی

افراد در نوجوانی از نظر اخلاقی نیز رشد می‌کنند و توانایی ارتقا به سطوح عالی تری را دارند. آن‌ها تا پیش از این تنها کارهای اخلاقی را به خاطر سود و زیان آن یا به خاطر پیشگیری از تنبیه‌های احتمالی انجام می‌داده‌اند. اما به تدریج آن‌ها می‌توانند قوانین و قراردادهای اجتماعی را تحلیل کنند و از آن‌ها به دلایل دیگری نظیر پذیرفته شدن در اجتماع استفاده نمایند.

با گذر زمان همچنین نوجوانان می‌توانند نفع دیگران را در اولویت قرار دهند و قوانین اجتماعی را حتی بدون اینکه نظارتی وجود داشته باشد پاس بدارند. در واقع آن‌ها قادرند به این درک برسند که برای مفاهیم اخلاقی به خودی خود ارزش قائل باشند نه فقط به خاطر اینکه نفع شخصی خاصی از آن‌ها عاید می‌شود.

تاثیر مراجعه به روانشناس در نوجوانان

برخی از والدین همواره این سوال را مطرح می‌کنند که اصلا چرا باید نوجوانم را پیش روانشناس ببرم و یا مدتی فرزند خود را پیش روانشناس می‌برده است ولی نتیجه ای مشاهده نشده است. از این رو والدین از تاثیر روانشناس بر نوجوان خود ناامید می‌شوند. اما باید این موضوع را در نظر داشته باشید که فرایند روانشناسی نوجوان کمی زمان بر است.

در واقع مدتی طول می‌کشد تا نوجوان با مشاور خودش ارتباط برقرار کند. اما بعد از این دوران حتی می‌توان گفت که نفوذ روانشناس از والدین نیز بر نوجوان بیشتر است. در این حالت نوجوان به آرامش نسبی روانی رسیده و مهارت های مختلفی را نیز کسب می‌کند. برای درک بیشتر انواع مشکلات نوجوانی کلیک نمایید.

سلامت روان در نوجوانان

به طور کلی نوجوانان در این سنین و در دوران بلوغ تحت فشارهای زیادی هستند. پس نمی‌توان از آنها انتظار داشت که بالغانه رفتار کرده و یا از سلامت روان کامل برخوردار باشند. برخورداری از سلامت روان تا حدی وابسته به مسائل محیطی افراد است. پس در مورد نوجوان نیز باید به این موضوع توجه داشت. داشتن سلامت روان در نوجوانان به این معنی است که آنان بتوانند احساسات و هیجانات خود را در شرایط مختلف کنترل کرده و واکنش درستی نسبت به مسائل داشته باشند.

در روانشناسی نوجوان چه نکاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد؟

برای بسیاری از والدین سوال پیش می‌آید که در اتاق درمان و بین نوجوان و درمانگرش چه می‌گذرد؟ همچنین آنها نمی‌خواهند این سوال را به طور مستقیم از فرزند خود بپرسند. اما در حیطه روانشناسی نوجوان و به طور کلی فرایند درمانی آنها بیشتر به مسائلی از قبیل عاطفی، ارتباطی، میزان خشم آنها، اطرافیان و خانواده و یا حتی اعتیاد آنها پرداخته می‌شود. در برخی موارد نوجوانان به طور مشخص برای موضوعی خاص مراجعه می‌کنند. اما گاهی این مجموعه ای از مسائل مختلف است که منجر به کل گیری نیاز به روانشناس می‌شود.

چرا نوجوانان تمایلی به مراجعه به روانشناس ندارند؟

انواع روانشناسی نوجوان

در بیشتر موارد نوجوانان در ابتدا تمایلی به مراجعه به روانشناس ندارند. چرا که آنان نمی‌خواهند و یا راحت نیستند که در مورد مسائل شخصی شان با یک فرد غریبه صحبت کنند. این موضوع باعث می‌شود تا در ابتدا با خانواده خود نیز در این زمینه چالش هایی را تجربه نمایند. اما فراموش نکنید که این حالت طبیعی است و نیازی به نگرانی در مورد آن نیست. تنها سعی کنید روانشناسی را پیدا کنید که فرزندتان با او ارتباط بیشتری می‌تواند برقرار کند. در ابتدا همین کافی است. در مراحل بعدی خود نوجوان می‌تواند مسائل را به درستی پیش ببرد.

بهترین روانشناسی نوجوان در کلینیک ذهن نو

ذهن نو با برخورداری از بهترین و مجرب ترین متخصصین در حوزه روانشناسی نوجوان، آماده خدمات رسانی به صورت حضوری، تلفنی و آنلاین می‌باشد. در کلینیک ذهن نو با توجه به شرایط فردی نوجوان به او درمانگر معرفی شده و تمام مراحل درمانی با دقت پیگیری می‌شوند تا چالش های نوجوان و خانواده او در زمینه های مختلف به حداقل برسند.

سخن پایانی

درک و روانشناسی نوجوان در این دوران کار ساده ای نیست. نوجوانان در این دوران در حال تجربه تغییرات زیادی از لحاظ جسمانی و روانی هستند. آنان به این دلیل که به طور ناگهانی با این مسائل روبرو می‌شوند؛ گیج شده و در بیشتر موارد نمی‌توانند واکنش درستی نسبت به آنها نشان دهند. از این رو والدین نیز از این بابت نگران شده و به دنبال راهی برای درمان فرزند خود هستند. اما دوره نوجوانی مرحله ای کاملا طبیعی بوده و نیازی به درمان ندارد. اما به طور کلی افراد می‌توانند در این مورد از روانشناس نوجوان نیز کمک بگیرند.

سوالات متداول

چرا نوجوانان تمایل به پنهان کاری پیدا می‌کنند؟

افراد در این سنین تمایل دارند حریم شخصی خاصی برای خود تعریف کنند و به این ترتیب به والدین خود نشان دهند که دیگر بزرگ شده‌اند و نیازی به کنترل آن‌ها ندارند. از همین رو ممکن است در انجام کارهای ساده نیز پنهان کاری را پیش بگیرند. هرچقدر والدین بتوانند بهتر به فرزندشان نشان دهند که برای استقلال او ارزش قائل هستند این پنهان کاری‌ها کمتر خواهد شد. اگر در این زمینه نگرانی‌های زیادی دارید و نمی‌دانید باید چه برخوردی با فرزندتان داشته باشید مشاوره گرفتن از یک روانشناس متخصص در حوزه کودک و نوجوان می‌تواند تا حد زیادی در این زمینه به شما کمک نماید.