حواس پرتی | علت و درمان حواس پرتی چیست؟
حواس پرتی از جمله مسائلی است که هرکسی و در هر دوران از زندگی‌اش آن را تجربه خواهد کرد. همه ما در طول روز فعالیت‌های مختلفی انجام می‌دهیم؛ ولی لزوماً در همه آنها حواسمان جمع نیست و تمرکز کافی نداریم. اما در این بین برخی افراد به‌راحتی و بیشتر از دیگران حواسشان از کاری که در حال انجام آن هستند پرت می‌شود. این شرایط می‌تواند باعث شود شما کارتان را با کیفیتی که باید، انجام ندهید. و یا ممکن است مشکلات بسیار دیگری را به همراه داشته باشد. به همین خاطر مهم است که برای برطرف‌کردن حواس پرتی راه حلی پیدا کنید. پس اگر شما یا هر یک از اطرافیانتان درگیر این مشکل شده‌اید در ادامه این مطلب همراه ما باشید. به‌علاوه این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که بهترین راه برای برطرف‌کردن حواس پرتی این است که از یک مشاور متخصص کمک بگیرید.
حواس پرتی چیست
حواس پرتی نقطه مقابل تمرکز حواس است. به همین خاطر برای آنکه بتوانیم تعریف درستی از آن داشته باشیم لازم است تا تمرکز را تعریف کنیم. تمرکز به معنای توجه طولانی روی یک کار است. کسانی که تمرکز بالایی دارند بدون اینکه درگیر سایر مسائلی باشند که در اطرافشان اتفاق می‌افتد کار خودشان را انجام می‌دهند. در مقابل حواس پرتی وضعیتی است که فرد توانایی تمرکز بر فعالیت مشخصی را ندارد؛ و با کوچک‌ترین محرک درونی یا بیرونی از انجام فعالیتش منحرف می‌شود. در واقع می‌توانیم بگوییم که افراد حواس‌پرت درگیر عدم تمرکز هستند. توصیه می کنیم مقاله عدم تمرکز و پرش فکر را مطالعه نمایید.
علل حواس پرتی
برای اینکه بتوانید مشکل حواس پرتی‌تان را درمان کنید در اولین قدم باید دلیل آن را خوب بشناسید. حواس پرتی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که راه درمان هرکدام از آنها با دیگری فرق می‌کند. مهم‌ترین دلایل حواس پرتی عبارتند از:
شرایط محیطی نامناسب
یکی از مهم‌ترین مسائلی که می‌تواند حواس شما را پرت کند محیط نامناسب است. فرض کنید در شرایطی قرار است درس بخوانید که نور کمی وجود دارد، اعضای خانواده با هم صحبت می‌کنند و تلویزیون برنامه مورد علاقه‌تان را با صدای بلند پخش می‌کند. طبیعتاً در این شرایط هرچند لحظه یک‌بار حواس شما از مطالبی که می‌خوانید پرت می‌شود. در بسیاری از مواقع دیگری هم که ما درگیر حواس پرتی می‌شویم شرایط همین‌طور است.
درگیری‌های ذهنی مختلف
برایتان پیش آمده که قرار باشد کاری را انجام دهید اما به‌طورکلی آن را فراموش کنید؟ این شرایط معمولاً به دلیل درگیری‌های ذهنی بیش از حد اتفاق می‌افتد. ذهن ما مانند یک ظرف، گنجایش مشخصی دارد. وقتی شما بیش از آنچه در توان دارید فکر و برنامه برای رسیدگی داشته باشید طبیعتاً بعضی از آنها فراموش خواهند شد. توصیه می کنیم مقاله علائم استرس را مطالعه نمایید.
نداشتن استراحت کافی
خواب و استراحت یکی از جالب‌ترین مکانیسم‌ها در بدن هرکدام از ما است. خواب تأثیرات بسیاری در سلامت جسم و روان ما دارد که دانشمندان هنوز موفق نشده‌اند تمام آنها را کشف کنند. بااین‌حال تحقیقات نشان می‌دهد که خواب کافی و باکیفیت رابطه مستقیمی با بالارفتن تمرکز دارد. این به معنای آن است که هرچه شما خسته‌تر باشید توانایی‌تان برای تمرکز کردن روی مسائل کاهش می‌یابد.
بیماری‌های روحی
افسردگی، اضطراب و بسیاری از بیماری‌های روحی دیگر می‌توانند باعث حواس پرتی شوند. این موضوع تا جایی است که کتابچه راهنمای اختلالات روانی ناتوانی در تمرکز کردن را یکی از نشانه‌های جدی افسردگی می‌داند. پس اگر به‌غیراز مشکل تمرکز سایر نشانه‌های بیماری روحی را نیز در خود می‌بینید بهترین کار این است که با یک روان‌شناس متخصص در این زمینه صحبت کنید. توصیه می کنیم مقاله علائم افسردگی ، علائم اضطراب را مطالعه نمایید.
ADHD بزرگسالان
یکی از معیارهای اصلی برای تشخیص بیماری ADHD این است که فرد نمی‌تواند برای مدت کافی روی مسائل تمرکز کند. اما دقت داشته باشید که هیچ‌کس در بزرگسالی درگیر این بیماری نمی‌شود. منظور ما نیز کسانی هستند که از کودکی دچار این مشکل بوده‌اند. اگر شما نیز در این دسته قرار دارید بهتر است مشکلتان را با متخصص در میان بگذارید.
راهکارهای درمان حواس پرتی
شرایط محیطی را تنظیم کنید
محیطی را انتخاب کنید که عوامل محرک و مزاحم کم‌تری داشته باشد. عواملی مانند سروصدا، نور نامناسب، رفت‌وآمد زیاد، شلوغی میز کار، صدای تیک تاک ساعت و… می‌توانند حواس پرتی شما را افزایش دهند. شما با کنترل کردن این عوامل می‌توانید تا حد زیادی به تمرکز خودتان کمک کنید.
کارهایتان را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید
از خودتان انتظار نداشته باشید که از روز اول مثل یکی از دوستان یا همکارانتان باشید و بتوانید برای چندین ساعت با تمرکز به کارهایتان برسید. این نکته را به خاطر داشته باشید که قدرت تمرکز در ذهن درست مانند یکی از عضلات بدن است. شما برای قوی کردن آن باید از تمرین‌های ساده اما پیوسته شروع کنید. پس یک روش بسیار کارآمد این است که کارهایتان را برای ساعت‌های کم و قسمت‌های کوچک‌تر برنامه‌ریزی کنید. به‌تدریج می‌توانید زمان و مقدار کارهایتان را بیشتر کنید.
برنامه‌ریزی کنید
برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌ها یکی از راهکارهایی است که می‌تواند منجر به کاهش حواس پرتی شود. زمانی که شما طبق یک برنامه مشخص عمل می‌کنید تمام کارهای متفرقه را فراموش کرده و برای اتمام آن برنامه تلاش می‌کنید. برنامه‌ریزی صحیح همراه با رعایت اصول زمان‌بندی و اولویت‌بندی کارها باعث کاهش حواس پرتی و استرس و اضطراب ناشی از عقب افتادن کارها می‌شود.
تعیین اهداف
همان‌طور که گفتیم بالاتر بودن حجم کارها از ظرفیت روانی شما یکی از مشکلاتی است که باعث می‌شود تمرکزتان را از دست بدهید. به همین خاطر بهتر است بر اساس برنامه‌ریزی که داشته‌اید برای هر روز چند هدف را در نظر بگیرید. وقتی قرار باشد به چند کار محدود رسیدگی کنید و از قبل هم آنها را بشناسید طبیعتاً نسبت به زمانی که قرار است به تنهایی چندین کار انجام بدهید شرایط بهتری خواهید داشت.
افکار ناگهانی
یکی از مسائلی که به‌شدت با حواس پرتی ارتباط دارد وجود افکار ناگهانی است. ممکن است در حین انجام کاری ناگهان فکری راجع به موضوعی خاص یادتان بیاید، همین مسئله می‌تواند باعث توقف فعالیتتان و حواس پرتی شود. در چنین شرایطی بهتر است فکری که به ذهنتان خطور کرده را روی یک کاغذ یادداشت کنید تا بعداً به سراغ آن بروید
مدیریت استفاده از فضای مجازی
یکی از عادت‌هایی که امروزه بسیاری از ما درگیر آن هستیم بررسی مداوم شبکه‌های اجتماعی در حین انجام کارهای مختلف است. برای ترک این مشکل می‌توانید یک بازه زمانی در حین انجام موفق تکلیف مورد نظرتان مشخص کنید و فقط در آن بازه زمانی مجاز به استفاده از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی باشید. به‌عنوان‌مثال بعد از مطالعه ۱۵ صفحه از کتاب می‌توانید ۱۰ دقیقه از تلفن همراه خود استفاده کنید.
چه زمانی از یک روان‌شناس کمک بگیریم
اگر راهکارهای بالا نمی‌توانند به شما کمک کنند یا زمانی که فکر می‌کنید برای مدت طولانی است دچار حواس پرتی هستید؛ حواس پرتی‌هایتان اخیراً بدتر شده؛ و یا هنگامی که این موضوع مشکل جدی در زندگی‌تان ایجاد کرده، بهتر است از یک روان‌شناس کمک بگیرید. روان‌شناسان با بررسی اختصاصی شرایط شما متوجه خواهند شد که علت اصلی این مشکل در کجاست. و سپس راه حلی برای تغییر شرایط به شما آموزش خواهند داد. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه حواس پرتی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سؤالات متداول
بسیاری از کارهایی که باید در طول روز انجام بدهم را فراموش می‌کنم. چطور باید این مشکل را برطرف کنم؟
