تنبلی چشم کودکان
تشخیص تنبلی چشم کودکان و در سنین زیر ۵ سال با شانس موفقیت بالایی برای درمان همراه است. تنبلی چشم یکی از بیماری‌های مربوط به دوران کودکی است. هرچند این بیماری ممکن است در سنین بالا و بزرگسالی نیز رخ دهد. احتمال موفقیت درمان با افزایش سن و تشخیص دیرتر تنبلی چشم کاهش می‌یابد. اگر در مورد سلامت فرزندتان چک آپ های لازم را انجام نداده اید و یا نسبت به اقدامات لازم اطلاع کافی ندارید، می‌توانید برای دریافت مشاوره تلفنی کودک کلیک کنید.
تنبلی چشم کودکان
بیماری تنبلی چشم یا آملیوپی در حقیقت کاهش بینایی است که تقریبا در ۳٪ افراد بروز می‌کند.
کاهش بینایی ناشی از تنبلی چشم معمولا در سنین کودکی و قبل از ۵ سالگی اتفاق می‌افتد. اشکال در دید ممکن است یک یا هر دو چشم را درگیر کند. اما معمولا مشکل کاهش دید در یک چشم دیده می‌شود.
در تنبلی چشم معمولا تحریک بین اعصاب مغزی و چشم ایجاد نمی‌شود. در نتیجه این رخداد، مغز تصاویر دریافتی از چشم سالم را دریافت کرده و همین امر به ضعیف‌تر شدن چشم تنبل منجر می‌گردد.
جالب است بدانید که واژه “تنبلی چشم” صحیح نیست چراکه در حقیقت چشم فرد تنبل نیست. مشکل اصلی در تکامل عصب ارتباط‌دهنده چشم به مغز دیده شده و چشم بدون ایراد است.
بیشتر بخوانید: کودکان استثنایی
علائم تنبلی چشم در کودکان
معاینات معمول جهت بررسی تنبلی چشم معمولا بین ۳ تا ۵ سالگی رخ می‌دهد. البته اگر سابقه انحراف چشم و آب مروارید و سایر بیماری‌ها مربوط به چشم یا زمینه قبلی تنبلی چشم در والدین یا سایر فرزندان وجود داشته باشد، بررسی‌ها و معاینات زودتر انجام می‌شود.
علامت و نشانه خاصی در بسیاری از کودکان مبتلا به تنبلی چشم مشاهده نمی‌شود. علاوه بر معاینه توسط پزشک، با بررسی چشمان کودک و مشاهده انحراف در آن‌ها احتمال تنبلی چشم مطرح می‌شود.
هم‌چنین عدم چرخش هماهنگ چشم‌ها، تشخیص نادرست عمق توسط کودک، شکایت از تاری دید و دوبینی نیز ممکن است از دیگر علائم تنبلی چشم باشد.
آشنایی با علائم و نشانه‌های تنبلی چشم برای والدین و پرستاران ارائه‌دهنده مراقبت از کودکان اهمیت زیادی دارد.
اهمیت این امر از این جهت است که با مشاهده علائم اولیه و تشخیص به موقع، شانس موفقیت درمان افزایش می‌یابد.
زمان تشخیص اختلال تنبلی چشم در کودک
تشخیص به موقع به ویژه قبل از ۶ سالگی ضروری است. زیرا تشخیص به موقع در موفقیت درمان موثر خواهد بود.
تقریبا در تمامی کشورها معاینات چشم‌پزشکی قبل از ۶ سالگی ضروری است. این معاینات به تشخیص سریع‌تر تنبلی چشم و سایر مشکلات و بیماری‌های مربوط به چشم منجر می‌شود.
اگر نقش والد یا پرستار کودک را به عهده دارید به روشی که در ادامه گفته خواهد شد، می‌توانید تنبلی چشم را در کودک بررسی کنید. این روش معمولا برای کودکانی است که قادر به صحبت کردن راجع‌به مشکل خود نیستند.
برای این کار ابتدا یکی از چشم‌ها کودک را بپوشانید. اگر چشم کودک سالم باشد، وی اعتراض کرده و سعی در برطرف کردن مانع دارد.
حال اگر چشم پوشانده شده همان چشم تنبل باشد، از آن‌جا که کودک دید واضحی از طریق این چشم ندارد، بنابراین اعتراضی نخواهد کرد.
بررسی علل بروز تنبلی چشم کودک
ارتباط بین مغز و چشم تکامل نیافته و از این رو، تصاویر دریافتی از چشم مذکور واضح و شفاف نیست. به تدریج مغز تصاویر دریافتی از چشم تنبل را نادیده می‌گیرد.
در ادامه متن به بررسی و توضیح برخی از علل مطرح‌شده در زمینه تنبلی چشم می‌پردازیم:
استرابیسم
از علل رایج بروز تنبلی چشم به شمار می‌رود. استرابیسم به عدم هماهنگی ماهیچه‌های چشم اطلاق می‌گردد.
این وضعیت با انحراف چشم‌های کودک به طرف داخل یا خارج و هم‌چنین عدم هماهنگی بین چشم‌ها همراه است.
وراثت، نزدیک‌بینی یا دوربینی، برخی بیماری‌ها با منشا ویروسی می‌توانند از علل بروز استرابیسم باشند.
عیوب انکساری
عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم منجر به تنبلی چشم خواهند شد. عیوب انکساری تاری دید را به همراه دارند.
در این نوع از تنبلی چشم، نور هنگام عبور از عدسی به علت عیوب انکساری به درستی متمرکز نمی‌شوند.
تنبلی چشم محرومیتی
این مدل کمتر شایع است. و در برخی کودکان هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
آسیب‌های چشمی، آب مروارید مادرزادی، افتادگی پلک و زخم قرنیه از عوامل محرومیت تحریکی چشم هستند.
درمان تنبلی چشم کودکان
شناسایی علت بروز تنبلی چشم در تصمیم‌گیری برای نوع درمان اهمیت اساسی دارد.
آستیگماتیسم، نزدیک‌بینی و دوربینی از موارد عیوب انکساری بوده که با عینک درمان می‌شوند. هم‌چنین انحرافات چشمی به کمک عینک تا حدودی قابل اصلاح خواهند بود.
آب مروارید مادرزادی که تنبلی چشم ایجاد می‌کند را به کمک جراحی می‌توان درمان کرد.
لیفت پلک در موارد افتادگی پلک نیز به درمان تنبلی چشم کمک‌کننده خواهد بود.
استفاده از چشم‌بند روی چشم سالم در درمان موثر است. با پوشاندن چشم سالم، مغز تنها اطلاعات را از چشم تنبل می‌گیرد. بنابراین با این اقدام چشم تنبل مجبور به فعالیت و دریافت تصویر‌های واضح‌تر است.
قطره آتروپین برای ایجاد تاری دید در چشم سالم استفاده می‌شود. با تار شدن چشم سالم، چشم تنبل مجبور به فعالیت خواهد شد.
به کار گرفتن قطره آتروپین در کودکانی که چشم‌بند را تحمل نمی‌کنند، موثر است. هم‌چنین قطره آتروپین برای کودک نسبت به چشم‌بند خوشایندتر است.
طول دوره درمان
طول درمان به عوامل متعددی مانند سن کودک، شدت اختلال و پیروی بیمار از دستورات پزشک بستگی دارد.
بهترین نتایج درمانی مربوط به کودکان رده سنی زیر ۷ سال است. کودکان ۸ تا ۱۰ سال نسبتا پاسخ خوبی به درمان دارند.
هرچه سن فرد بالاتر رود، احتمال موفقیت درمان پایین آمده و عوارض و مشکلات بیشتری برای فرد به همراه دارد.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
