داروهای مجاز و ممنوعه در بارداری

هر خانم بارداری باید نسبت به داروهای مجاز و ممنوعه در بارداری اطلاعات لازم را داشته باشد. رژیم غذایی شما در این دوران ممکن است سلامت خود و جنین‌تان را تهدید کند. اغلب زنان باردار به ویژه کسانی که بارداری اول خود را تجربه می‌کنند، با سوالاتی طی روبرو می‌شوند. شما در دوران‌بارداری اجازه مصرف‌خودسرانه دارو حتی یک استامینوفن ساده را هم ندارید. اگر بیمار شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از بررسی و تعیین شدت بیماری در مورد بهترین روش درمان تصمیم‌گیری کرده و شما را در جریان آن قرار می‌دهد. مشخص کردن تمامی داروهای مجاز و ممنوعه در بارداری در این مطلب امکان‌پذیر نیست. اما داروهای پرکاربردتر بررسی خواهند شد. برای کسب اطلاع درباره بایدها و نبایدهای این دوره برای دریافت مشاوره بارداری کلیک کنید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه داروهای مجاز و ممنوعه در بارداری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

مصرف کدام دارو ها در حاملگی ایرادی ندارد؟

تعیین داروهای مجاز و غیر مجاز در بارداری امر دشواری است. چرا که اکثر داروها روی زنان باردار آزمایش نشده‌اند. در نتیجه نمی‌توان به طور قطعی در مورد عوارض آن‌ها بر دوران حاملگی نظر داد. اما به طور کلی یکسری داروها هستند که در طول سالیان سال توسط زنان باردار مورد استفاده قرار گرفته‌اند و عوارض عمومی خاصی را نشان نداده‌اند، از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استامینوفن برای تب یا دچار شدن به دردهای شدید
پنی سیلین و برخی دیگر از آنتی بیوتیک در بارداری
برخی داروهای مخصوص آلرژی نظیر لوراتادین و دیفن هیدرامین
داروهای مخصوص درمان HIV
برخی از داروهای کنترل فشار خون
اکثر داروهای مرتبط با بیماری آسم
برخی از داروهای ضدافسردگی

با وجود اینکه این داروها در اکثر موارد منجر به بروز عوارض خاص نمی‌شود با این حال هرگز نباید به طور سرخود به مصرف آن‌ها بپردازید. چرا که متخصص باید نوع دارو را متناسب با شرایط جسمانی مادر و جنین تعیین کرده و با در نظر گرفتن مزایا و معایب تجویز شود.

برای آشنایی با راه های ترک مصرف متادون در بارداری کلیک کنید.

اگر در دوران بارداری به سر می‌برید و با بیماری روبرو شده‌اید حتما جهت درمان به پزشک مراجعه کنید. در ابتدا به شما رده‌ها داروها در بارداری را معرفی کرده و سپس از داروهای مجاز و ممنوعه در بارداری نام می‌بریم.

تعیین داروهای مجاز و ممنوعه بر اساس رده‌ها بارداری

منظور از رده‌ها بارداری این است که بر اساس مطالعات انجام‌شده در انسان‌ها و حیوانات، داروها را به پنج رده بارداری تقسیم‌ می‌کنند.

رده‌ها شامل A، B، C، D و X می‌باشد و هر کدام ویژگی خاص خود را دارند.

داروها رده A از جمله داروها مجاز در بارداری‌اند. مطالعات انجام‌شده در حیوانات و انسان‌ها نشان‌دهنده عوارض بر جنین در دوران بارداری نیست.

اطلاعات کاملی از رده B در خصوص جنین انسان در دسترس نیست. با این‌حال مطالعات حیوانی نشانه بروز عوارض نیستند. اکثر داروها در این رده قرار دارند. برخی پزشکان تجویز آن‌ها را بلامانع و برخی دیگر به سبب کامل نبودن اطلاعات آن‌ها را تجویز نمی‌کنند.

عوارض ناشی از مصرف‌داروها در رده C بر جنین حیوانات دیده شده است. لذا تجویز این داروها در گرو آن است که فوایدمصرف دارو از عوارض آن بیشتر باشد.

پژوهش‌های حیوانی و انسانی نشان‌دهنده بروز عوارض بر جنین هستند. این گروه از داروها نیز فقط در مواردی که خطر تهدید‌کننده ای برای حیات مادر وجود دارد، تجویز می‌شوند.

گروه X نیز منجر به بروز عوارض در جنین می‌شوند. این گروه دارویی به هیچ‌وجه در زنان باردار یا کسانی که احتمال بارداری آن‌ها مطرح است، تجویز نخواهند شد.

داروهای مجاز در بارداری

ممکن است داروها برای تسکین درد، آلرژی و حساسیت، سرماخوردگی، درمان اسهال یا یبوست، سوزش سر دل، حالت تهوع، به عنوان ضد افسردگی یا درمان مشکلات پوستی به کار روند.

در ادامه به معرفی داروها مجاز در بارداری در مورد هر یک از مشکلات فوق می‌پردازیم.

تسکین درد

بهترین دارو تسکین‌دهنده درد در دوران بارداری “استامینوفن” است. مسکن‌هایی چون ناپروکسن، ایبوپروفن در بارداری استفاده نمی‌شوند.

آلرژی و حساسیت

آنتی‌هیستامین‌هایی مانند لوراتادین، دیفن‌هیدرامین و هم‌چنین اسپری استنشاقی بینی برای درمان آلرژی در دوران بارداری به کار می‌روند.

استفاده از دیفن‌هیدرامین بهتر است در سه ماهه اول انجام نشود.

سعی کنید از قرار گرفتن در معرض گرده‌ها گل خودداری کنید. هنگام خروج از منزل ماسک بزنید. شستشو بینی با آب و نمک یا سرم شستشو نیز توصیه می‌گردد.

سرماخوردگی

در ابتدا و قبل از تجویز دارو توصیه به درمان‌های خانگی می‌شود. بهتر است خانم باردار با داشتن استراحت کافی، مصرف‌مایعات فراوان، قرقره کردن آب و نمک به درمان اولیه سرماخوردگی بپردازد.

هم‌چنین در موارد گرفتگی بینی استفاده از قطره‌ها بازکننده بینی و با استفاده از دستگاه بخور، هوا اتاق را مرطوب نگه دارد.

اگر با انجام اقدامات فوق، بهبودی حاصل نشد؛ می‌توانید از داروهایی چون استامینوفن، شربت ضدسرفه دکسترومتورفان و شربت خلط‌آور اکسپکتورانت را پس از مشورت با پزشک استفاده کنید.

اسهال و یبوست

نوشیدن آب فراوان، ورزش کردن، مصرف‌فیبر زیاد در پیشگیری از یبوست موثر است. اگر به یبوست بارداری دچارید از داروهای ملین مانند متاموسیل، سیتریکل را با تجویز پزشک استفاده کنید.

اسهالی که بیشتر از ۲۴ ساعت طول کشیده و سن بارداری از هفته ۱۲ گذشته است؛ می‌توان از داروهای ایمودیوم، کائوپکتات، پارپکتولین استفاده کرد.

داروهای مجاز حین سوزش سر دل در بارداری

بزرگ شدن رحم با فشار آوردن به معده و سوزش سر دل همراه است. شربت آلومینیوم ام‌جی، فاموتیدین، سایمتیدین، و کربنات کلسیم ممکن است تجویز شود.

افزایش تعداد وعده‌های غذایی و کاهش حجم هر وعده به تسکین سوزش سر دل کمک می‌کند.

اجتناب از خوردن غذاهایی که سوزش ایجاد می‌کنند، پوشیدن لباس‌های راحت و آزاد، دراز نکشیدن پس از صرف غذا در کاهش سوزش تاثیرگذار است.

حالت تهوع

کاهش حجم وعده‌های غذایی و استفاده از دمنوش زنجبیل در ابتدا توصیه می‌شود. دارو‌های دیمن‌هیدرینات، ایمیترول، ویتامین B6 نیز موثرند.

افسردگی

تجویز پاروکستین به همراه پایش قلب جنین از طریق اکوکاردیوگرافی است. دوز این داروها در سه ماهه سوم بارداری تعدیل می‌یابند.

مشکلات پوستی

پمادها موضعی در موارد خارش و بثورات پوستی به کار می‌رود. در صورتی که با پماد مشکل حل نشد، حتما موضوع را به درمانگر خود اطلاع دهید.

نکاتی خواندنی قبل مصرف دارو در حاملگی

مادران در طول دوره حاملگی ممکن است برای حفظ سلامت خود یا جنین به مصرف برخی داروها نیاز پیدا کنند. در همین راستا در نظر گرفتن توصیه‌های زیر بسیار ضروری است. پیشنهاد می‌شود تا مقاله خطرات بارداری را بخوانید.

اگر هنوز باردار نشده اید یا در حال برنامه ریزی برای بچه دار شدن هستید و در عین حال نیاز به مصرف داروی خاصی دارید، باید از قبل این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. متخصص به شما در مورد مزایا و معایب داروهایی که مصرف می‎کنید اطلاعات داده و کمک می‌کند تا بتوانید بهترین تصمیم را در این زمینه بگیرید.
اگر دچار بیماری مزمن یا عودکننده خاصی هستید که به مصرف دارو در بلند مدت نیاز دارد، باید در مورد نحوه مصرف آن‌ها در دوران حاملگی از متخصص سوال بپرسید. چرا که در بسیاری از موارد ممکن است نیاز باشد در طول حاملگی در نوع داروی مصرفی تغییراتی ایجاد نمایید تا از صدمات احتمالی به جنین پیشگیری شود.
در طول دوران حاملگی هرگز به طور سرخود مصرف داروهای خود را قطع نکنید. همان طور که شروع مصرف باید زیر نظر متخصص باشد، نحوه کنار گذاشتن داروها نیز باید طبق دستور العمل پزشک انجام شود.

پیشنهاد می‌شود حتما درباره تاثیر مواد شیمیایی در بارداری نیز مطالعه کنید.

داروهای ممنوعه در بارداری

اطلاعات کافی در رابطه با ایمن بودن داروهای گیاهی موجود نیست. بنابراین از استفاده خودسرانه از داروها گیاهی بپرهیزید.

اسپیرونولاکتون، دیگوکسین، داروها کاهنده فشارخون معمولا تجویز نمی‌شوند. در صورت تجویز آن‌ها جنین به طور دقیق ارزیابی می‌شود.

ایبوپروفن، دسته دارویی تتراسایکلین‌ها مانند داکسی‌سایکلین، مصرف‌بیش از حد ویتامین A، داروها شیمی‌درمانی و ضد سرطان از جمله داروها غیرمجاز در بارداری محسوب می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با عوامل ایجاد کننده خطرات بارداری کلیک کنید.

مصرف ویتامین ها در حاملگی

مصرف مکمل‌ها در دوران حاملگی لازم است. با این حال هیچ گونه داروی مکمل شیمیایی یا حتی گیاهی را نیز قبل از مشورت با یک متخصص استفاده نکنید. زنانی که قصد باردار شدن دارند و آنهایی که باردار هستند باید از یک مولتی ویتامین استفاده کنند که دارای اسید فولیک باشد.

مصرف اسید فولیک قبل حاملگی و در هفته‌های اول حاملگی از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا از برخی نقایص مادرزادی جلوگیری می‌کند. در همین راستا با پزشک یا ماما درمورد اینکه کدام نوع ویتامین را باید مصرف کنید صحبت نمایید. در بعضی موارد، پزشکان و ماماها آهن اضافی یا اسید فولیک اضافی تجویز می‌کنند.