مراحل تشکیل جنین | لقاح و شکل گیری جنین

آیا با مراحل لقاح و تشکیل جنین آشنایی دارید؟ پس از تشکیل سلول تخم، تقسیمات سلولی صورت گرفته که رشد جنین را به دنبال دارد. نطفه تشکیل شده را تا هفته ۸ بارداری “رویان” می‌نامند. پس از هفته ۸ تا انتها بارداری به آن “جنین” گفته می‌شود. طی ۹ ماه دوران بارداری جنین با تغییرات وسیعی مواجه می‌شود. اطلاع شما از این تغییرات و مراقبت های لازم باعث رشد هر چه بهتر او خواهد شد. توصیه می‌شود پس از مطالعه این مقاله از خدمات مشاوره بارداری استفاده نمایید.

فهرست مطالب

یکی از کنجکاوی‌های شیرین مادران باردار آگاهی از مراحل رشد جنین است. شکل گیری جنین از لحظه بارورشدن تخمک توسط اسپرم آغاز می‌شود. سلول تخم که حاصل لقاح و ادغام دو سلول اسپرم و تخمک است آرام آرام مراحل رشد را طی می‌کند و به یک انسان کامل مبدل می‌شود. همگام با تغییرات و رشد و تحول جنین بدن مادر هم دچار تغییرات متعددی می‌شود. مدت زمان نرمال بارداری بین 38 هفته تا 42 هفته است. به دلیل اهمیت سلامت خانم به مادران توصیه می‌شود در دوران بارداری فضایی به دور از تنش و فشارهای جسمانی و روانی را فراهم کنند. در ادامه مقاله ابعاد متعدد رشد جنین را بررسی می‌کنیم.

برای دریافت مشاوره در زمینه مراحل تشکیل جنین می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی و مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو دیدن نمایید.

مراحل شکل گیری جنین

هر ذهن کنجکاوی مایل است مراحل رشد جنین در رحم را بداند، اما علاوه بر کنجکاوی برای حفظ سلامت مادر و جنین و پیشگیری از مسائل مختلف دانستن دقیق روند رشد جنین ضرورت دارد. در ادامه 4 مرحله اصلی را شرح داده‌ایم.

1.آمادگی رحم برای تخمک گذاری

براساس سیستم فیزیولوژیکی زنان هر ماه یک تخمک از تخمدان آنها آزاد می‌شود. آزادسازی تخمک از تخمدان ها در اواسط سیکل زنانه یعنی 12 الی 16 روز قبل از تاریخ آغاز پریود رخ می‌دهد. تخمک بعد از بیست و چهار ساعت در صورت عدم ادغام با اسپرم تجزیه می‌شود و از بین می‌رود. درصورتی که لقاح صورت نگیرد و تخمک و اسپرم با هم ترکیب نشوند علاوه بر از بین رفتن تخمک بر اثر تغییرات هورمونی دیواره رحم فرو می‌ریزد و دوره عادت ماهانه یا پریود زنانه شروع می‌شود.

2. تشکیل جنین | لقاح

به ترکیب‌شدن سلول تخمک زن و اسپرم مرد لقاح می‌گویند. لقاح شروع مراحل رشد جنین است. ورود اسپرم به بدن زن از طریق فرایند انزال و از راه رحم صورت می‌گیرد. اسپرم‌ها بعد رسیدن به دهانه رحم به سمت لوله‌های رحم حرکت می‌کنند. اولین اسپرمی که به تخمک برسد آن را باور می‌کند و سلول تخم را طی فرایند لقاح ایجاد می‌کند.

اسپرم شامل ژن‌هایی هستند که حاوی صفات پدر و تخمک شامل ژن‌هایی شامل صفات مادر می‌باشد. جنسیت و صفات جنین به محض ترکیب تخمک و اسپرم مشخص می‌شود ولی برای بروز صفات جنسیتی و اندام‌های جنسی باید تا هفته سیزدهم بارداری منتظر بمانید تا از طریق سونوگرافی از آن آگاه شوید.

3.لانه گزینی

بعد از رخ دادن لقاح سلول تخم شروع به تقسیم شدن می‌کند و یک توده سلولی سه لایه را ایجاد می‌کند. این توده سلولی رویان نام دارد. رویان در سه ماه‌اول مراحل رشد جنین وجود دارد. رویان برای تامین مواد مغذی و رشد به دیواره رحم می چسبد و جفت را ایجاد می‌کند. جفت بافتی است که وظیفه رساندن مواد غذایی و اکسیژن به رویان را انجام می‌دهد.

4. تشکیل جنین | رشد و تحول جنین

بعد از فرایند لانه گزینی رویان شروع به تقسیمات متعدد می‌کند. تقسیمات سلولی باعث رشد و نمو رویان می‌شود و پس از سه ماه جنین تشکیل‌می‌شود. بخش‌های مختلف جنین مثل سیستم عصبی، سیستم تنفسی و سیستم گوارشی در طی هفته چهارم تا سیزدهم پایه ریزی می‌شوند. اگر رشد و تحول جنین در 9ماه را سه بازه سه ماهه در نظر بگیریم تغییرات جنین به شرح زیر است:

الف) سه ماهه ابتدایی: در پایان سه ماهگی دست‌ها و پاها، گوش‌ها، ناخن‌ها و انگشتان و سیستم گردش خونی جنین به طور کامل‌تشکیل می‌شود. در این بازه یک سوم جنین را سر اوتشکیل می‌دهد. برای آشنایی بیشتر با تغییرات سه ماهه اول بارداری کلیک کنید.

ب)سه ماهه دوم: اسکلت جنین در این بازه از حالت غضروفی به حالت استخوانی در می‌آید همچنین اندام‌های تولید مثلی جنین نیز مشخص می‌شوند و جنسیت جنین از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است. در ماه ششم جنین چشم‌های خود را باز می‌کند و می‌تواند پلک بزند. برای آشنایی بیشتر با تغییرات سه ماه دوم بارداری کلیک کنید.

ج)سه ماهه سوم: در سه ماهه پایانی مو و پوست جنین تکامل می‌یابد، چربی در بدن او افزایش می‌یابد و می‌تواند به محرک‌هایی مثل نور و صدا پاسخ دهد. طول نوزاد در ماه پایانی حدودا 50 سانتی متر و وزن او حدودا سه کیلوگرم و یا بیشتر می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با تغییرات سه ماه سوم بارداری کلیک کنید.

عوامل موثر بر شکل گیری جنین

فاکتورهای دخیل در تشکیل جنین به مقدار زیادی به ویژگی‌های بدنی و جسمی مادر مربوط است. اما به طور کلی عواملی مانند رژیم تغذیه‌ای مادر، محیط زندگی مادر، میزان تنش‌های روانی، مصرف دخانیات یا الکل، وضعیت اقتصادی خانواده و بیماری‌های زمنیه‌ای در این امر دخیل هستند.

مراحل اولیه تشکیل جنین

از زمان لقاح تا هفته سیزدهم بارداری را سه ماهه اول در نظر می‌گیرند. لقاح اسپرم و تخمک باعث تشکیل سلول تخم می‌شود. سلول تخم از طریق لوله فالوپ (لوله‌هایی که تخمدان و رحم را به هم مرتبط می‌سازند) وارد رحم می‌گردد. رویان طی ۸ هفته اول با تقسیمات سلولی متعدد رشد می‌کند. رویان در پایان هفته ۸ بارداری به اندازه یک لوبیا خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با دوران بارداری کلیک کنید.

شکل گیری لقاح

کیسه آب حاوی مایع آمنیوتیک پس از لقاح تشکیل می‌شود. جنین در دوران بارداری درون کیسه آب که محیطی امن و استریل است، رشد خواهد کرد.

مواد مغذی از بدن مادر به جنین و دور کردن مواد زائد از بدن جنین توسط جفت انجام می‌شود. تشکیل جفت در ماه اول بارداری اتفاق می‌افتد.

به تدریج چشم‌ها، دهان، فک، گلو، سلول‌ها خونی و گردش خون نیز در ماه اول شروع به شکل‌گیری می‌کنند.

طول رویان در پایان ماه اول به ۶ تا ۷ میلی‌متر خواهد رسید.

مراحل تشکیل جنین | تبدیل رویان به جنین

رویان تبدیل به جنین می‌شود. اندازه جنین به ۲.۵ سانتی‌متر می‌رسد. حدود ۹.۵ گرم وزن جنین است. بیشتر ساختمان بدنی جنین در ماه دوم مربوط به سر وی است.

تغییرات جنین در ماه سوم

سیستم گردش خون و ادراری جنین فعال بوده و هم‌چنین تولید صفرا توسط کبد در حال انجام است.

دست‌ها، پاها، انگشتان جنین شکل گرفته است. باز و بسته کردن دهان و مشت‌ها در این ماه رخ می‌دهد.

ناخن‌ها شروع به رویش می‌کنند. گوش جنین در حال شکل گرفتن است.

اندام‌های تناسلی در حال تشکیل است. با وجود تشکیل اندام تناسلی، تشخیص جنسیت جنین در ماه سوم از طریق سونوگرافی امکان‌پذیر نیست.

وزن جنین در پایان ماه سوم حدود ۲۸ گرم و طول وی ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر است.

تغییرات جنین بعد از 14 هفته

از هفته ۱۴ تا هفته ۲۷ بارداری را شامل می‌شود. در آغاز این مرحله، جنین حدود ۹ سانتی‌متر و ۴۰ گرم وزن دارد.

حدود ۲۵ میلی‌لیتر خون در شبانه‌روز پمپاژ می‌کند. اثر انگشت مخصوص به جنین شکل می‌گیرد. ساختمان غضروفی بدن به تدریج استخوانی و محکم می‌شود.

جنین قادر به شنیدن صداهاست. مادر می‌تواند تکان‌ها و لگد زدن جنین را از این زمان به بعد به خوبی احساس کند.

مراحل تشکیل جنین در ماه 4ام

شکل‌گیری پلک‌ها، ابروها‌، مژه‌ها، ناخن‌ها، موها، انگشتان در این ماه دیده می‌شود.

توانایی مکیدن انگشت، کش و قوس دادن به بدن، به کارگیری عضلات از ماه چهارم در جنین ایجاد می‌گردد.

اندام تناسلی کاملا مشخص شده و تعیین جنسیت جنین در این ماه امکان‌پذیر است.

سیستم عصبی جنین در ماه چهارم شروع به فعالیت می‌کند. شنیدن صدای ضربان قلب جنین در سونوگرافی امکان‌پذیر است. در پایان جنین حدود ۱۱۵ گرم وزن و ۱۵ سانتی‌متر طول دارد.

تغییرات جنین در ماه 5ام

موها نازک و نرم در ناحیه سر، پشت، شانه و …. ایجاد می‌شود و وظیفه حفاظتی به عهده دارد.

پوست جنین به وسیله پوششی در برابر آمونیاک محافظت می‌شود. این پوشش پس از تولد از بین می‌رود.

حرکات و فعالیت جنین افزایش می‌یابد. وزن جنین حدود ۲۸۰ گرم است. سرعت رشد از ماه پنجم به بعد افزایش می‌یابد.

تشکیل چشم جنین

در ماه ششم پلک‌ها از پوست جدا شده و امکان باز کردن چشم‌ها برای جنین فراهم می‌شود. واکنش به صداها اطراف ممکن است از طرف جنین صورت گیرد. اندازه طول جنین حدود ۳۰ سانتی متر و وزن وی حدود ۶۳۵ گرم است.

تغییرات جنین در سه ماه آخر

شه ماه آخر شامل هفته ۲۷ تا ۴۰ بارداری می‌باشد. وزن جنین در آغاز این ماه حدود ۱ کیلوگرم است. موهای سر جنین در حال شکل‌گیری است.

امکان پلک زدن و باز و بسته کردن چشم‌ها، جذب چربی برای از بین بردن چروکیدگی بدن توسط جنین در پایان بارداری رخ می‌دهد. بیشترین وزن‌گیری و افزایش طول جنین مربوط به این دوره است.

احتمال زنده ماندن جنین

پس از ماه هفتم اگر نوزاد به صورت نارس و پس از هفته ۲۷ بارداری به دنیا بیاید، ممکن است زنده بماند.

ذخیره چربی در بدن جنین ادامه دارد. سیستم شنوایی جنین کاملا توسعه یافته و به صداها پاسخ می‌دهد. ۳۶ سانتی‌متر طول و ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ گرم وزن جنین در هفته ۲۷ بارداری است.

شکل گیری توانایی حرکت سر جنین

در ماه هشتم ریه‌ها کاملا شکل گرفته و توانایی چرخاندن سر به وسیله جنین از مهم‌ترین تغییرات ماه هشتم است.

چرخاندن سر به سمت دهانه رحم جهت آماده شدن برای تولد و زایمان است. در ماه هشتم بارداری، جنین ۴۶ سانتی‌متر قد و ۳ کیلو گرم وزن دارد.

آمادگی برای تولد جنین

جنین به طرف لگن چرخیده و آماده متولد شدن است. معمولا وزن بالاتر از ۳ کیلوگرم و طول حدود ۵۰ سانتی‌متر مورد انتظار است. آخرین مراحل رشد مغز در ماه نهم بارداری دیده می‌شود. برای آشنایی با بهبود روند مراحل رشد جنین کلیک کنید.