غربالگری جنین

غربالگری جنین در چه مواردی ضروری است؟ بارداری معمولا با اضطراب و نگرانی‌های بسیار درباره سلامت مادر و جنین همراه است. برای کاهش این نگرانی‌ها و آرامش خاطر والدین انجام تست‌های غربالگری را توصیه می‌کنیم. تست‌های غربالگری تا چندی پیش شناخته‌شده نبود و طرفداران زیادی نداشت. خوشبختانه موضوع غربالگری جنین امروزه با پیشرفت رسانه‌ها جمعی و افزایش دانش فردی در سطح جامعه نسبت به گذشته شناخته‌شده‌تر است. برای کسب اطلاعات بیشتر حتما از خدمات مشاوره بارداری استفاده نمایید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه غربالگری جنین می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

غربالگری جنین چیست؟

مجموعه‌ای از سونوگرافی‌ها و آزمایشاتی که جهت بررسی سلامت جنین و تشخیص بیماری‌ها و اختلالات کروموزومی در جنین انجام می‌شود را غربالگری می‌نامند.

با انجام آزمایشات غربالگری می‌توان ریسک و احتمال بروز ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون، سندروم ادوارد و سندروم پاتو مشخص کرد.

در واقع هدف از غربالگری مشخص کردن گروه‌های پرخطر و تعیین ریسک ابتلا به انواع سندروم‌هاست. پس از تشخیص این بیماری‌ها ممکن است سقط یا دارودرمانی انجام شود. برای آشنایی با اقدامات قبل از بارداری کلیک کنید.

در چند نوبت برای غربالگری جنین باید اقدام کرد؟

غربالگری جنین سه ماهه اول

به طور کلی غربالگری جنین در سه دوره انجام می‌شود. این آزمایشات و سونوگرافی‌ها در سه ماهه اول، سه ماهه دوم و سه ماهه سوم انجام خواهد شد. اما تعداد مراجعات بستگی به نظر پزشک دارد.

غربالگری متوالی: زنان باردار پس از انجام غربالگری جنین در سه ماهه اول به سه گروه پرخطر، با خطر متوسط و کم‌خطر دسته‌بندی می‌شوند.

گروه پرخطر ملزم به انجام تست CVS5 هستند. مرحله دوم غربالگری در افراد با خطر متوسط حتما انجام خواهد شد. کسانی که در گروه کم‌خطر قرار دارند نیازی به انجام سایر تست‌ها نخواهند داشت. برای آشنایی با نحوه برنامه ریزی برای بچه دار شدن کلیک کنید.

غربالگری جنین سه ماهه اول

آزمایش خون، سونوگرافی NT و تست دابل مارکر از جمله اقدامات غربالگری سه ماهه اول دوران بارداری است. زمان انجام این تدابیر از ابتدا هفته ۱۱ تا انتها هفته ۱۳ (۱۳ هفته و ۶ روز) بوده و دقت ۸۵٪ دارد.

حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو و کانال تلگرامی ذهن نو دیدن نمایید.

آزمایش خون

سطح هورمون‌ها PAPP_A و B_HCG در خون مادر اندازه‌گیری می‌شود. در صورت مشاهده تغییر جدی در مقدار این هورمون‌ها نشان‌دهنده اختلال کروموزومی است.

سونوگرافی NT

سونوگرافی پیشرفته‌ای که برای اندازه‌گیری مایع پشت گردن جنین به کار می‌رود. افزایش بیشتر از ۳/۵ میلی‌لیتری مایع پشت گردن می‌تواند نشان‌دهنده سندروم داون باشد.

توجه داشته باشید سایر ناهنجاری‌ها مربوط به جنین و نقایص قلبی وی می‌تواند مقدار این مایع را افزایش دهد. در موارد غیر طبیعی سونوگرافی NT بررسی‌های بیشتر جهت تشخیص افتراقی انجام می‌شود.

تست دابل مارکر

اگر موارد مشکوک به بیماری و سندروم داون در دو تست قبلی مشاهده شود برای بررسی‌های بیشتر این تست انجام خواهد شد.

غربالگری جنین سه ماهه دوم

تست‌های این دوره شامل تست کوآد مارکر و سونوگرافی آنومالی است. از ابتدا هفته ۱۶ تا انتها هفته ۲۲ انجام شود.

مصرف سیگار و دخانیات در نتایج غربالگری جنین در سه ماهه دوم موثر است. تدابیری مانند نمونه‌برداری از مایع آمنیوتیک در صورت مشاهده موارد غیر طبیعی در نتایج غربالگری جهت تشخیص قطعی‌تر انجام می‌گردد.

تست کوآد مارکر

تهیه نمونه خونی از مادر باردار و مقایسه آیتم‌های مورد نظر در نمونه خون وی با همان آیتم‌ها در نمونه خونی مادر بدون مشکل را تست کوآد مارکر می‌نامند.

با انجام این تست احتمال بروز سندروم داون، سندروم پاتو، سندروم ادوارد، نقایص لوله عصبی بررسی می‌شود.

سونوگرافی آنومالی

تمامی ارگان‌های حیاتی بدن جنین مانند مغز، کلیه، قلب، کبد و …. با سونوگرافی آنومالی بررسی خواهند شد. احتمال وجود ناهنجاری و بیماری‌ها با بررسی موارد غیر طبیعی مشخص می‌شود.

غربالگری جنین سه ماهه سوم

پس از هفته ۳۰ بارداری انجام شده و اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت جنین در اختیار ما می‌گذارد. با به کارگیری نتایج غربالگری اول و دوم قدرت تشخیص سندروم داون تا ۹۰٪ افزایش خواهد یافت.

غربالگری جنین در سه ماهه سوم با کمک سونوگرافی کالر داپلر انجام می‌شود.

با کمک امواج فراصوتی در این نوع سونوگرافی می‌توان سرعت ضربان قلب، میزان جریان خون، مقاومت جریان مغز و میزان رشد در جنین بررسی کرد.

حتما درباره مراقبت های قبل از بارداری بخوانید.

انواع غربالگری جنین

اگر بخواهیم غربالگری جنین را به انواع مختلف تقسیم بندی کنیم؛ می‌توانیم آنها را در چهار دسته بندی جای دهیم. در این قسمت به توضیح این انواع خواهیم پرداخت.

غربالگری حامل

در غربالگری حامل، با استفاده از آزمایش خون تغییرات کوچک را در ژن ها شناسایی می‌کنند. بیماری هایی که می‌توانند با استفاده از این غربالگری تشخیص داده شوند؛ فیبروز کیستیک، بیماری های سلول داسی شکل، آتروفی عضلانی نخاعی و… هستند.

غربالگری برای کروموزوم های غیر طبیعی

در این نوع غربالگری، کروموزم های معیوبی شناسایی می‌شوند؛ که منجر به بروز اختلالات حادی در کودکان می‌گردند. برای مثال سندرم داون یا سندرم ترنر.

غربالگری بر اساس DNA

این یکی از انواع غربالگری جنین غیرتهاجمی است که قبل از تولد انجام شده و به دنبال شناسایی کروموزموم های معیوب در دی ان ای و یا حتی در خون است. این آزمایش در هفته دهم بارداری انجام می‌شود.

بر اساس خون مادر

در غربالگری جنین با استفاده از خون مادر، DNA بررسی نشده و سطوح مختلف پروتئین در خون مادر تجزیه و تحلیل می‌گردد تا تعداد کروموزوم های غیرطبیعی تعیین شوند. این نوع غربالگری تا هفته یازدهم بارداری انجام می‌شود.

بهتر است چه افرادی حتما غربالگری جنین را انجام دهند؟

انجام غربالگری جنین به قدری اهمیت دارد که در برخی از کشورها قوانینی نیز در این زمینه انجام می‌شوند. انجام این آزمایش برای برخی از مادران از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و باید با حساسیت بیشتری انجام شود. برای مثال:

افرادی که در آزمایش های ژنتیکی آنها نشانه هایی از اختلالات ژنتیکی وجود دارد
افرادی که سابقه خانوادگی یا شرایط ژنتیکی را دارا هستند
زنانی که بالای 35 سال باردار می‌شوند
زنانی که سابقه مرده زایی یا سقط جنین دارند

چه اقداماتی پس از نتایج غربالگری مشکوک انجام می‌شود؟

اقدامات پس از غربالگری جنین

نتایج مشکوک در سونوگرافی همواره نشان‌دهنده وجود مشکل نیست. آزمایش آمنیوسنتز و نمونه‌گیری از پرزها‌ جفتی جنین (CVS) پس از نتایج غربالگری مشکوک جهت بررسی‌ها دقیق‌تر صورت می‌گیرد.

در روش آمنیوسنتز مایع آمنیوتیک جنین از نظر ژنتیکی بررسی شده و در صورت تشخیص قطعی بیماری سقط یا دارودرمانی انجام می‌شود.

تست CVS در هفته‌ها ۱۰ تا ۱۲ بارداری انجام شده و دقت ۹۸٪ دارد. والدین با انجام CVS سریع‌تر متوجه بیماری و اختلال در جنین می‌شوند.

از طرفی آمنیوسنتز جواب قطعی‌تری را ارائه می‌دهد و میزان خطا در تست CVS بالاست. احتمال سقط با CVS بالا می‌رود و نمی‌توان لوله‌ها عصبی را با CVS ارزیابی کرد.

سخن پایانی

فراموش نکنید که غربالگری جنین ، یکی از مهم ترین آزمایشاتی است که در این دوره انجام می‌شود. این آزمایش ممکن است مغایرت و یا خطا داشته باشد؛ اما در بیشتر موارد نتایج درستی داشته و به مادران کمک زیادی می‌کند. از این رو حتما در زمان معین آنها را انجام داده و در این زمینه با متخصص نیز مشورت نمایید.