بی خوابی بعد از ترک

بی خوابی پس از ترک ، یکی از شایع‌ترین و چالش‌برانگیزترین عوارضی است که افراد در مسیر بهبودی تجربه می‌کنند. این مشکل می‌تواند به حدی آزاردهنده باشد که گاهی فرد را به فکر بازگشت به مصرف مواد بیندازد. درک علل علمی این پدیده و آشنایی با راهکارهای مدیریت آن، گامی اساسی برای پشت سر گذاشتن موفقیت‌آمیز این مرحله از ترک است. این مقاله به طور تخصصی به بررسی بی‌خوابی بعد از ترک می‌پردازد.

علل علمی بی خوابی بعد از ترک

مصرف طولانی‌مدت مواد مخدر، تعادل طبیعی شیمی مغز، به ویژه در ترشح عصب‌رسان‌هایی مانند دوپامین را برهم می‌زند. بدن به حضور مصنوعی این مواد عادت کرده و تولید طبیعی آن‌ها را کاهش می‌دهد. پس از ترک و حذف ماده مخدر، مغز نیاز به زمان دارد تا دوباره تعادل از دست رفته را بازیابد. این عدم تعادل، مستقیماً بر مراکز تنظیم خواب در مغز تأثیر گذاشته و منجر به بی‌خوابی می‌شود. علاوه بر این، علائم محرومیت مانند اضطراب، بی‌قراری و دردهای جسمانی نیز به تشدید مشکل خواب دامن می‌زنند.

برای کسب اطلاع در زمینه ترک اعتیاد کلیک کنید.

بی‌خوابی و سایر عوارض پس از ترک انواع مواد مخدر

ممکن است خارج کردن سم اعتیاد از دستگاه گردش خون یا همان فرآیند سم زدایی، در روز های اولیه علائم و نشانه‌هایی را در فرد مصرف کننده ایجاد کند. از مهم‌ترین این علائم می‌توان به اختلال در دستگاه گوارش، لرزش بدن، استفراغ، سردرد و سرگیجه اشاره نمود. لازم به ذکر است که بسیاری از مواد اعتیاد آور یک نوع وابستگی روانی در فرد به وجود می‌آورد که پس از ترک، فرد را با مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب و نوسانات خلقی، دست و پنجه نرم مواجه می‌کند.

برخی از افراد نیز پس از ترک مشروبات الکلی، هذیان و خماری را تجربه می‌کنند. همچنین بیمارانی که به مصرف داروهای آرام بخش اعتیاد دارند، پس از ترک آن احتمال دارد که دچار تشنج شوند.

مصرف موادی نظیر کوکائین، اکستازی، تریاک و مشتقات آن‌ها و همچنین آمفتامین‌ها، می‌تواند باعث اختلال در تولید دوپامین مغز شده و عملکرد مغز را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین در هنگام ترک اعتیاد، میزان دوز مصرفی داروها باید به نحوی باشد که تولید میزان دوپامین مغز را به حد نرمال و طبیعی خود برساند. نکته مهمی که وجود دارد و باید مورد توجه قرار گیرد این است که میزان دوز مصرفی داروها، حتما باید توسط پزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط سلامتی و نوع اعتیاد شخص تجویز شده و مورد استفاده قرار گیرد.

چرا که دوز مصرفی نیز ارتباط مستقیمی با ظهور علائمی مثل بی خوابی بعد از ترک اعتیاد ارتباط دارد. بنابراین لازم است در طی پروسه ترک اعتیاد، فرد زیر نظر یک پزشک و همچنین روانشناس متخصص قرار گیرد. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.

انواع اختلالات خواب شایع هنگام ترک

کم‌خوابی (Insomnia): مشکل در به خواب رفتن یا تداوم خواب.

خواب منقطع: بیدار شدن‌های مکرر در طول شب و خوابی که ترمیم‌کننده نیست.

حتما درباره بعد از ترک اعتیاد چه رفتارها و اقداماتی باید کرد؟ بخوانید.

اهمیت درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد

همان طور که اشاره شد، حدود ۹۷ درصد از معتادان و مصرف کنندگان مواد مخدر، پس از ترک اعتیاد خود با مشکلاتی نظیر بی‌خوابی مواجه خواهند شد. در واقع خواب باعث ایجاد آرامش در مغز شده و استرس و فشارهای عصبی را کاهش می‌دهد. افرادی که پس از کنار گذاشتن مواد مخدر دچار بی خوابی بعد از ترک اعتیاد شده و اغلب عصبی و کلافه هستند.

در بسیاری از موارد بی خوابی و فشار عصبی در فرد آن قدر زیاد می‌شود که فرد تصمیم به مصرف مجدد این ماده مخدر می‌گیرد.  بنابراین درمان بی خوابی بسیار مهم بوده و باید جهت رفع آن تلاش نمود.

برای جلوگیری از بروز افسردگی بعد از ترک اعتیاد کلیک کنید.

راهکارهای غیردارویی برای مدیریت بی‌خوابی

این راهکارها می‌توانند به تدریج به بهبود کیفیت خواب شما کمک کنند:

رعایت بهداشت خواب: محیط خواب خود را آرام، تاریک و خنک نگه دارید. از رختخواب فقط برای خواب استفاده کنید و برنامه خواب منظمی (حتی در آخر هفته‌ها) داشته باشید.

تکنیک‌های آرام‌سازی (Relaxation): تمرینات تنفسی عمیق، مدیتیشن و آرام‌سازی پیشرونده عضلات می‌توانند اضطراب را کاهش داده و آمادگی برای خواب را افزایش دهند.

فعالیت بدنی منظم: ورزش روزانه (البته نه نزدیک به زمان خواب) به تنظیم هورمون‌ها و کاهش استرس کمک می‌کند و خستگی طبیعی بدن را برای خواب فراهم می‌آورد.

تغذیه مناسب: از مصرف کافئین، شکر و غذاهای سنگین در ساعات عصر و شب خودداری کنید. یک شام سبک و زودهنگام می‌تواند مفید باشد.

نقش دارودرمانی (حتماً تحت نظر پزشک)

در برخی موارد، پزشک متخصص ممکن است برای دوره کوتاهی داروهای خواب‌آور یا داروهایی که به تنظیم خلق کمک می‌کنند، تجویز نماید.

بی خوابی بعد از ترک اعتیاد | دارو درمانی

دارو درمانی، یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌تواند در درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد تاثیر گذار باشد. مصرف قرص‌های آرام‌بخش تا حدودی مشکل بی خوابی را رفع خواهند کرد. البته توصیه می‌شود که از مصرف خودسرانه این نوع قرص‌ها به شدت اجتناب نمایید و حتما طبق تجویز پزشک نسبت به مصرف دارو اقدام کنید.

برای اطلاع از راه های غذاهای مفید برای ترک کلیک کنید.

مدت زمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد

مدت این عارضه در افراد مختلف، بسته به نوع ماده مصرفی، مدت اعتیاد، میزان مصرف و شرایط جسمی و روانی فرد، متفاوت است. این مشکل ممکن است از چند هفته تا چند ماه به طول بینجامد. معمولاً شدت بی‌خوابی در هفته‌های اول ترک بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد.

عوارض بی خوابی برای طولانی مدت

بی‌خوابی مزمن می‌تواند منجر به عوارضی مانند تحریک‌پذیری، افسردگی، کاهش تمرکز، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر عود مصرف شود. بنابراین مدیریت آن یک بخش حیاتی از فرآیند ترک محسوب می‌گردد.

سخن پایانی

بی‌خوابی پس از ترک، اگرچه دشوار است، اما یک پاسخ طبیعی بدن است و با گذشت زمان و به کارگیری راهکارهای صحیح بهبود می‌یابد. مهم‌ترین نکته، صبر کردن، پایبندی به فرآیند درمان و درخواست کمک تخصصی است. همراهی یک تیم درمانی شامل پزشک و روانشناس می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در پشت سر گذاشتن این مرحله داشته باشد.

برای دریافت مشاوره در زمینه بی خوابی بعد از ترک اعتیاد می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول