خودباوری در روانشناسی یعنی چه ؟
خودباوری تصویر ذهنی و درونی ما از استعدادها و ضعف‌های خودمان است. مفهومی که رابطه مستقیم و نزدیکی با موفقیت دارد و جنبه‌های مختلفی از زندگی روانی و اجتماعی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین یادگیری اصول و روش‌هایی برای تقویت این باور یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که افراد در جستجوی موفقیت و پیشرفت باید انجام دهند. اگر باورهای منفی نسبت به توانایی‌های خودتان دارید و یا نگرش ثابتی به خودتان ندارید، حتما در این باره با متخصصان روانشناسی صحبت کنید تا در طی جلسات به یک نقطه امن برسید. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه خودباوری می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره آنلاین با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
خودباوری یعنی چه ؟
خودباوری مفهومی نگرشی است که از تصویر ذهنی ما در مورد مهارت‌ها، استعدادها، محدودیت‌ها و به‌طورکلی نقاط قوت و ضعف خودمان ناشی می‌گردد. کسی که به خودباوری رسیده شخصی با اعتمادبه‌نفس بالا است که ویژگی‌ها و تجارب زندگی‌اش را شناخته، آنها را پذیرفته و در جهت بهبود کاستی‌ها و تقویت توانایی‌هایش حرکت می‌کند. چنین فردی با آگاهی مناسبی که از خود و توانمندی‌هایش دارد انتظارات و اهداف واقع‌بینانه‌ای در نظر می‌گیرد. همچنین ازآنجاکه از محدودیت‌ها و ضعف‌های خود نیز آگاه است، از انتقاد دیگران ناراحت نمی‌شود و روابط اجتماعی مؤثری برقرار می‌کند.
می‌توان خودباوری را به‌عنوان قدرتی بسیار قوی و نامحدود در نظر گرفت که به ما در طی کردن مسیر موفقیت و خوشبختی بر اساس آرمان‌های شخصی‌مان کمک می‌کند و باعث می‌شود در هنگام روبرو شدن با سختی‌ها و یا شکست خوردن در میانه راه، به یاد نکات مثبت شخصیت خود بیفتیم و دست از تلاش برنداریم.
انواع مختلف خودباوری
خودباوری انواع مختلفی دارد و فقط به صورت فردی بروز نمی‌کند. در واقع گروه ها نیز نیاز به خود باوری داشته و افراد باید در جنبه های مختلفی از زندگی به خودباوری برسند. برخی از این انواع شامل موارد زیر هستند.
- خودباوری انسانی
- خودباوری اعتقادی
- خودباوری ملی
- خودباوری فردی
خودباوری چه اهمیتی دارد ؟
برای هر انسانی که می‌خواهد طعم خوشبختی و آرامش را بچشد و یا به اهداف بزرگی که برای آینده‌اش تعیین کرده برسد، داشتن خودباوری کاملاً ضروری است. درصورتی‌که به خود باور نداشته باشیم رسیدن به آرزوهایمان تصوری ناممکن خواهد بود، فرصت انجام اقدامات جدید را از خود دریغ می‌کنیم و باور می‌کنیم که قادر به انجام کاری نیستیم. برای آشنایی با راه های رسیدن به موفقیت در زندگی کلیک کنید.
در چنین حالتی نباید از دیگران هم توقع داشت که چیزی جز همین باور را در مورد ما داشته باشند. آنها چیزی را در مورد ما می‌بینند که خودمان با رفتار و گفتارمان در مورد خود نشان می‌دهیم. افکار منفی و سمی خودمان و دیدگاه اطرافیان که در رفتارشان جلوه می‌کند باعث می‌شود به‌مرور احساس حقارت کنیم و حتی ممکن است مانند هزاران انسان دیگر به داخل چاه افسردگی سقوط کنیم.
ولی درصورتی‌که خودباوری ما زیاد باشد، نحوه برقرار کردن ارتباط‌مان با دیگران سازنده و مفید می‌گردد، انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان می‌دهیم، در برابر موانع و فشارهای زندگی مقاومت و شایستگی باکیفیت‌تری از خود نشان می‌دهیم و بدین طریق احساس امنیت بیشتری می‌کنیم. نفوذ و جذابیت ما برای اطرافیان‌مان بالا می‌رود و می‌توانیم برای آنچه در زندگی حق خود می‌دانیم بجنگیم.
مزایای رسیدن به خودباوری
خودباوری یک تجربه درونی و تصوری ذهنی است که هر فرد به‌طور منحصربه‌فردی آن را تجربه می‌کند. همان‌طور که سایر باورها و تصورات ما روی نحوه رفتار و احساسات ما تأثیر می‌گذارند، خودباوری نیز تأثیر بسیار زیادی روی نحوه رفتار و ارتباطات ما با مردم و نیز هیجاناتی که در مورد خود و دنیا تجربه می‌کنیم، دارد. همچنین داشتن خودباوری رابطه مستقیمی با رسیدن به موفقیت دارد.
البته باید توجه کرد که عده زیادی در دنیا به موفقیت‌های بزرگی رسیده‌اند اما همه آنها به خودباوری نرسیده‌اند و همین یکی از دلایل افسردگی و حتی خودکشی بسیاری از افراد سرشناسی است که می‌شناسید. این افراد باوجود پیشرفت‌های چشمگیر، در حقیقت نتوانسته‌اند لذت دستاوردهایشان را بچشند، زندگی آرام و خوشبختی‌ای که برایشان معنی داشته باشند را تجربه نکرده‌اند و درنهایت خود را افرادی حقیر و شکست‌خورده می‌بینند.
تقویت خودباوری
کسی نمی‌تواند باعث شود احساس حقارت کنیم مگر اینکه خودمان به آن باور داشته باشیم، همچنین کسی هم نمی‌تواند باعث شود احساس خود ارزشمندی و خودباوری داشته باشیم مگر اینکه خودمان این باور را نسبت به خودمان احساس کنیم؛ بنابراین راه تغییر این باورها تنها در دست خودمان است.
برای آشنایی با راه های افزایش احساس ارزشمندی کلیک کنید.
خودباوری در نیازهای انسان
از آنجایی که بسیاری از افراد نیاز به خودباوری را در خود و یا دیگران جدی نگرفته و به آن اهمیتی نمی‌دهند؛ می‌توان گفت که آنها هنوز با اهمیت این موضوع در سلسه مراتب نیازهای انسانی آشنا نشده اند. این موضوع به قدری از ارزش بالایی برخوردار بوده و جزو نیازهای اصلی و حیاتی انسان محسوب می‌شود که مازلو آن را در مرحله قبل از نیاز به خودشکوفایی یعنی در طبقه چهارم قرار می‌دهد.
رابطه خودباوری با عزت نفس
مفهوم خودباوری ارتباط تنگاتنگی با عزت نفس دارد. هردوی این موارد به معنی ایمان فرد به توانایی ها و قدرت درونی شان است. در واقع با وجود عزت نفس و خودباوری افراد خود را ارزشمند و دوست داشتنی دانسته و نیازی به تایید دیگران ندارند. افراد برای رسیدن به خودشکوفایی باید هردوی این مفاهیم را در خود تقویت کنند. چرا که وجود یکی از آنها در افراد بر دیگری نیز تاثیر گذاشته و آن را هم تقویت می‌کند.
راه هایی برای افزایش حس خودباوری
با اینکه افراد تصور می‌کنند که خودباوری موضوعی درونی است که نمی‌توانند دخل و تصرف چندانی در آن داشته باشند؛ اما راهکارهایی برای تقویت آن وجود داشته و افراد می‌توانند با تکرار و تمرین اینکار را انجام دهند.
شناختن و پذیرفتن خود و دنیا
باید با محدودیت‌ها و استعدادهای خود آشنا شویم. در مورد آنچه می‌توانیم در دنیای پیرامونمان تغییر دهیم و آنچه در کنترل ما نیست آگاهی داشته باشیم و به تمام این موارد به‌عنوان حقایقی که نیاز به انکار یا احساس خجالت داشتن ندارد، احترام بگذاریم. هیچ انسانی کامل نیست ولی زمانی که بتواند نقص‌های خود را در کنار نقاط قوت خود به‌عنوان یک کل واحد در نظر بگیرد می‌تواند به سمت انسان کامل شدن قدم بردارد. حتما مقاله باورهای محدود کننده را بخوانید.
قبول مسئولیت خود
باید نتایج خوب و بد تصمیمات گذشته را بگیریم و قبول کنیم که کسی بیشتر از خودمان در مورد آنها مسئول نبوده است. همچنین باید درباره تصمیمات و انتخاب‌هایی که اکنون و در آینده نیز پیش رو داریم احساس مسئولیت داشته باشیم و فراموش نکنیم که کسی جز خودمان قرار نیست ما را به آنچه که می‌خواهیم برساند.
تأیید کردن و حمایت خود
باید نیازها و خواسته‌هایمان را به‌عنوان جزئی جدایی‌ناپذیر از ماهیت خود بپذیریم و با دلسوزی در پی یافتن راه‌هایی مناسب و منطقی برای ابراز آنها در عین احترام به سایر مردم باشیم. باید سعی کنیم خودمان را همان جوری واقعاً هستیم بپذیریم و بر سر آنچه عقیده و باور خود می‌دانیم بمانیم.
باهدف زندگی کردن
داشتن هدف‌هایی هرچند کوچک در زندگی باعث می‌شود مسیر موفقیت را گم نکنیم و با موانعی که بر سر این راه وجود دارد خود را نباخته و متزلزل نشویم. هدفمندی در زندگی یکی از مهم‌ترین راه‌های از دست ندادن خودباوری است و رسیدن به پیشرفت‌های کوچک هم باعث می‌شود توانمندی‌های‌مان را به یاد آورده و احساس خوشنودی کنیم.
تعهد دادن به خود
باید به باورهای خود و نیز اهداف و آینده‌ای که برای خودمان در نظر گرفته‌ایم وفادار و متعهد شویم. برای رسیدن به آنها تلاش کنیم و فاصله بین آنچه اکنون هستیم و آنچه می‌خواهیم باشیم را کم و کمتر کنیم.
کسب آمادگی برای رویارویی با شرایط مختلف
یکی دیگر از راه های تقویت خودباوری ، کسب آمادگی برای رویارویی با شرایط مختلف است. در واقع زمانی که افراد احساس کنند که می‌توانند در مقابل شرایط متفاوت واکنش مناسبی از خود نشان دهند؛ اعتماد به نفس شان بیشتر شده و خودباوری بیشتری نیز احساس می‌کنند.
اهمیت دادن به ظاهر
اهمیت دادن به ظاهر نیز یکی دیگر از راه های افزایش خودباوری است. یکی از اولین چیزهایی که دیگران از ما می‌بینند؛ ظاهر ماست. زمانی که در مورد ظاهر خود اعتماد به نفس داشته باشیم؛ راحت تر با دیگران ارتباط می‌گیرند.
مشکلات افرادی که خودباوری کمی دارند
افرادی که خودباوری کمی دارند؛ قطعا در روابط و زندگی شخصی شان دچار مشکلات مختلفی خواهند شد. این افراد از مواجه شدن با مسائل چالش برانگیز پرهیز کرده و همواره دوست دارند تا مشکلات فرار کنند. این افراد تمایلی ندارند تا از دایره امن و راحت خود خارج شده و فعالیت های جدید را امتحان کنند. یکی دیگر مشکلاتی که آنها تجربه می‌کنند این است که خود را کوچک تر و ضعیف تر مسائل دانسته و همین موضوع بر اعتماد به نفس آنها نیز تاثیر می‌گذارد. از طرفی بیشتر بر نقاط ضعف خود تمرکز کرده و توانایی های خود را نمی‌بینند.
روش های ارزیابی میزان خودباوری
اما از کجا متوجه شویم که خودباوری کمی داریم و یا این ویژگی در ما نیاز به تقویت شدن دارد. برای اطلاع از این موضوع علاوه بر کمک گرفتن از روانشناس می‌توانیم سوالاتی را نیز از خود بپرسیم. برای مثال:
- زمانی که با مشکل یا کار سختی مواجه می‌شوید؛ آیا احساس می‌کنید که از پس آن برمی‌آیید؟
- آیا به توانمندی های خود باور دارید؟
- از پس رویدادهای غیر منتظره برمی‌آیید؟
- حتی زمانی که یک مشکل سخت هم به نظر می‌رسد؛ بازهم بی وقفه تلاش می‌کنید؟
- در هنگام مواجه با شرایط بحرانی می‌توانید آرام مانده و خونسردی خود را حفظ کنید؟
- و سوالاتی از این قبیل..
سخن پایانی
برای دریافت مشاوره در زمینه خودباوری می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره آنلاین با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
