ماده مخدر قارچ یا ماشروم (سایلوسابین) چیست؟ | عوارض و خطرات

قارچ های حاوی سیلوسایبین (Psilocybin) که به نام “قارچ جادویی” یا “مجیک ماشروم” شناخته می‌شوند، نوعی ماده روان‌گردان طبیعی هستند که به دلیل اثرات توهم‌زای خود مورد مصرف قرار می‌گیرند. برخلاف باور رایج، این ماده “جدید” نیست و سابقه‌ای طولانی در آیین‌های مذهبی و فرهنگی دارد. امروزه تحقیقات علمی نیز در حال بررسی کاربردهای کنترل‌شده و درمانی سیلوسایبین برای اختلالاتی مانند افسردگی مقاوم به درمان و اضطراب ناشی از بیماری‌های terminal هستند. با این حال، مصرف غیرعلمی و خارج از محیط clinic آن با خطرات جدی همراه است.

ماده مخدر قارچ یا ماشروم چیست و چگونه مصرف می شود؟

قارچ جادویی به گونه‌ای خاص از قارچ‌ها گفته می‌شود که حاوی مواد موثره سیلوسایبین (Psilocybin) و سیلوسین (Psilocin) هستند. این قارچ‌ها معمولاً به صورت خام، خشک‌شده، پودر شده، یا در داخل کپسول مصرف می‌شوند. برخی نیز آن را به صورت چای یا در غذا مخلوط می‌کنند تا طعم تلخ آن را بپوشانند. تشخیص این قارچ‌ها از گونه‌های بسیار سمی برای افراد عادی تقریباً غیرممکن است که یکی از بزرگ‌ترین خطرات مصرف آن است.

مکانیسم اثر ماده مخدر قارچ

مصرف ماده مخدر قارچ به صورت مستقیم بر مغز تاثیر داشته و موجب بروز توهماتی می‌گردد. سایلوسیبین موجود در ماده مخدر قارچ در بدن تبدیل به سایلوسین شده و با تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی و بالا بردن میزان سروتونین مغز، منجر به تغییر ادراک و مشاهده صحنه های غیر واقعی می‌گردد. اما به طور کلی نحوه تاثیر گذاری و همچنین شدت علائم حاصل از مصرف این ماده، به متابولیسم بدن و عوامل مختلفی بستگی دارد.

اثرات کوتاه‌مدت مصرف قارچ جادویی

اثرات معمولاً 20 تا 40 دقیقه پس از مصرف آغاز شده و 3 تا 6 ساعت ادامه می‌یابند. این اثرات به شدت به عواملی مانند دوز مصرف، محیط (Setting)، انتظارات فرد (Set) و خلق‌وخوی او بستگی دارد و می‌تواند کاملاً غیرقابل پیش‌بینی باشد.

تغییرات ادراکی: توهمات بینایی و شنوایی، دیدن رنگ‌های درخشان، تحریف درک زمان و فضا

تغییرات احساسی: احساس سرخوشی، آرامش، اما همچنین امکان بروز اضطراب شدید، پارانویا و حملات پانیک

عوض شدن فیزیکی: گشاد شدن مردمک‌ها، افزایش ضربان قلب و فشار خون، حالت تهوع، سرگیجه و عدم هماهنگی

دسته بندی ماده مخدر قارچ

سایلوسیبین موجود در ماده مخدر قارچ، باعث می‌شود تا این ماده در دسته بندی انواع توهم زاها قرار گیرد. به طور کلی عوارضی این ماده برای افراد ایجاد می‌کند؛ شامل پارانویا، حالت تهوع، بروز علائم عصبی، خمیازه کشیدن، احساس آرامش و خواب آلودگی، تجربه درون نگری و… می‌شود.

خطرات و عوارض جدی مصرف

مصرف قارچ‌های روان‌گردان می‌تواند به چند دلیل خطرناک باشد:

تجربیات روانی منفی (Bad Trip): فرد ممکن است دچار حملات شدید اضطراب، پارانویا، روان‌پریشی کوتاه‌مدت و ترس از دیوانه شدن شود. این تجربه می‌تواند بسیار آزاردهنده و منجر به رفتارهای خطرناک شود.

خطر مسمومیت: همانطور که گفته شد، تشخیص قارچ سیلوسایبین از قارچ‌های سمی کشنده (مانند قارچ کلاهک مرگ – Death Cap) برای مصرف‌کننده عادی بسیار دشوار است و می‌تواند به نارسایی کبدی و مرگ منجر شود.

عوارض طولانی‌مدت روانی: در افراد مستعد، مصرف می‌تواند مثل یک ماشه بروز یا تشدید اختلالات روانی از جمله روان‌پریشی (سایکوز)، اختلال اضطرابی و اختلال ادراک پایدار توهم‌زا (HPPD) شود.

تصمیم‌گیری مخاطره‌آمیز: تغییر در ادراک و قضاوت می‌تواند منجر به رانندگی پرخطر، سقوط یا سایر آسیب‌های فیزیکی شود.

آیا قارچ جادویی اعتیادآور است؟

بر اساس طبقه‌بندی علمی، سیلوسایبین وابستگی فیزیکی ایجاد نمی‌کند و علائم ترک جسمی معمولاً ندارد. however، مانند بسیاری از مواد، امکان ایجاد وابستگی روانی وجود دارد، به خصوص اگر فرد برای فرار از واقعیت یا مشکلات به آن متوسل شود. همچنین، مصرف آن می‌تواند gateway به سمت Experiment با مواد مخدر خطرناک‌تر باشد.

برای ترک می توانید به صورت تلفنی، حضوری و آنلاین از خدمات مشاوره بهترین روش های ترک اعتیاد بهره مند شوید.

در صورت مصرف یا مشاهده عوارض چه باید کرد؟

در صورت بروز تجربه بد (Bad Trip) یا واکنش منفی، مهم تر از هر چیز آرامش خود را حفظ کنید. فرد را به یک محیط آرام و امن ببرید و به او اطمینان خاطر دهید که این اثرات موقت هستند.

اگر احتمال مسمومیت با قارچ سمی وجود دارد (علائمی مانند استفراغ شدید، درد شکم، اسهال) یا فرد دچار حملات پانیک شدید شده، بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان با مصرف مواد دست و پنجه نرم می‌کنید، seeking کمک حرفه‌ای اولین قدم است. درمان شامل روان‌درمانی (مانند CBT) برای پرداختن به ریشه‌های مصرف و ایجاد مهارت‌های مقابله‌ای سالم است.

کلام آخر: آگاهی، کلید پیشگیری است

بهترین راه برای جلوگیری از خطرات مرتبط با قارچ‌های جادویی، عدم مصرف آنها است. آگاهی از اثرات واقعی و خطرات واقعی آن—به ویژه خطر مسمومیت کشنده—می‌تواند یک عامل بازدارنده قوی باشد. صحبت صادقانه با نوجوانان و جوانان درباره این مواد، بدون اغراق یا ترس‌افکنی، موثرتر از انکار یا نصیحت‌های کلی است.

سوالات متداول