کودکان بد سرپرست
کودکان بد سرپرست به کودکانی گفته می‌شود که والدینشان رفتار مناسبی با آنان ندارند و از نیازهای عادی و پیش پا افتاده محروم می‌باشند. این سوء رفتار و رفتار نامناسب والدین با کودک هم می‌تواند جسمانی و هم روانی باشد که در نتیجه باعث می‌شود تا پیامد‌ها و مشکلات زیادی برای کودک در آینده به وجود بیاید و خودشان و جامعه دچار آسیب‌های متعددی شوند. از آنجایی که والدین این کودکان رفتار مناسبی با آن‌ها ندارند مسئولیت تربیت کودکان بد سرپرست می‌تواند توسط اطرافیان کودک و یا هر یک از نهاد‌های مربوطه انجام شود. از این جهت آشنایی با آسیب‌هایی که ممکن است کودک با آن‌ها مواجهه شود و روش‌هایی برای بهبود این وضعیت بسیار حائز اهمیت است. در ادامه بیشتر درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد پس همراه ما باشید.
کودکان بد سرپرست
در ابتدا باید توجه داشت که بین کودکان بد سرپرست و بی سرپرست تفاوت‌هایی وجود دارد و این دو اصطلاح به یک معنی نیستند. کودکان بی‌سرپرست افرادی هستند به هر دلیلی والدینشان را از دست داده‌اند اما منظور از کودک بد سرپرست، کودکی است که والدینشان رفتار مناسبی با او ندارند، به طوریکه هیچ توجه و احساس مسئولیتی نسبت به فرزند خود نداشته و با او بدرفتاری می‌کنند و حتی ممکن است او را مورد آزار و اذیت جسمی و روانی قرار دهند.
عوامل موثر بر بد سرپرستی کودکان
از جمله عواملی که می‌تواند منجر به بد سرپرستی از کودک شود شامل موارد زیر است.
- اعتیاد هر یک والدین به مواد مخدر
- اعتیاد به نوشیدنی‌های الکی
- فوت یکی از والدین
- فقر و مشکلات اقتصادی
- طلاق
- انجام جرم و جنایت توسط والدین
- زندانی شدن والدین
- ابتلا به بیماری جسمانی و روانی هر یک از والدین
- بیکاری
- و…
آسیب‌های احتمالی کودکان بد سرپرست
این کودکان در شرایطی خالی از عشق، محبت و درک همدلانه والدین بزرگ می‌شوند و همین مسئله می‌تواند مشکلاتی را برای آن‌ها در آینده ایجاد کند. انتقال این کودکان از محیط خانواده به محیطی که کمتر آسیب‌پذیر است می‌تواند بسیاری از این مشکلات را کاهش دهد، با این حال به دلیل شرایطی که کودک تجربه می‌کند ممکن است دچار آسیب‌هایی می‌شود.
1. فقدان اعتماد به نفس و عزت نفس
کودکان بد سرپرست معمولا همیشه در خانواده سرکوب شده‌اند و فرصتی برای نشان دادن توانایی‌ها و استعدادهایشان نداشته‌اند. بدرفتاری و سوء رفتاری که با آن‌ها می‌شود باعث خواهد شد تا عزت نفس و اعتماد به نفسشان زیر سوال رود و به نوعی تخریب شوند. همین مسئله به تنهایی خودش می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات و آسیب‌های دیگر باشد.
2. تجربه اضطراب از جمله آسیب‌های کودکان بد سرپرست
می‌توان گفت به دلیل شرایطی که یک کودک بد سرپرست تجربه می‌کند، اضطراب و استرس اولین مسئله‌ای است که کودک با آن مواجهه می‌شود و حتی این موضوع در آینده هم برای فرد مشکلاتی ایجاد می‌کند. به نوعی فرد دچار یک اضطراب فراگیر می‌شود که در همه دوران‌های زندگی‌اش این اضطراب همراهش باقی می‌ماند. برای آگاهی بیشتر درباره کاهش اضطراب کودکان کلیک کنید.
3. خصومت سرکوب شده و یا پرخاشگری
پرخاشگری و خصومت می‌تواند به دو علت رخ دهد. بدرفتاری والدین باعث می‌شود تا کودکان احساس پرخاشگری زیادی بکنند اما از آنجایی که نمی‌توانند این پرخاشگری را بروز دهند دچار یک خصومت سرکوب شده می‌شوند و خشم خود را درون‌ریزی می‌کنند. همچنین طبیعی است که کودکان وقتی شرایط خودشان را با سایر همسالانشان مقایسه می‌کنند دچار پرخاشگری نسبت به والدین، محیط و جامعه می‌شوند. این احساس خصومت سرکوب شده و پرخاشگری می‌تواند برای همیشه درون فرد باقی بماند و در سایر جنبه‌های زندگی و روابطش تاثیر منفی بگذارد.
4. تجربه افسردگی از جمله آسیب‌های کودکان بد سرپرست
برخی از کودکان بجای اینکه دچار مشکلات برون‌ریزی مانند پرخاشگری شوند، این مسائل و مشکلات را در درون خودشان می‌ریزند. در اصطلاح به این دسته افراد، کودکان درون‌ریز می‌گویند. رایج‌ترین مسئله‌ای که کودکان درون‌ریز با آن مواجهه می‌شوند، افسردگی و احساس تنهایی است. این مسئله باعث می‌شود تا این افراد تمایل داشته باشند که همیشه از جامعه و دیگران اجتناب کنند و میل به ارتباط با فرد دیگری نداشته باشند. به مرور زمان این افسردگی و احساس تنهایی می‌تواند گسترش پیدا کند و تا بزرگسالی همراه فرد باقی بماند. برای اطلاع از روند درمان افسردگی کلیک کنید.
5. ناگویی هیجانی
از آنجایی که این افراد در کودکی نتوانسته‌اند دلبستگی ایمنی را تجربه کنند و مورد محبت و عشق والدین قرار بگیرند، نمی‌توانند احساسات و هیجانات خودشان را به درستی بیان کنند.
6. نافرمانی و مقابله با قوانین اجتماعی
برخی از این افراد در کودکی و همچنین در آینده نسبت به مراجع قدرت و قوانین اجتماعی مقابله و نافرمانی می‌کنند و حتی در برخی موارد ممکن است دچار مشکلاتی نظیر اختلال شخصیت ضد اجتماعی بشوند. با انجام این رفتار‌ها و مقابله کردن‌ها به نوعی پریشانی و احساس خصومت خودشان نسبت به جامعه و محیط را تخلیه می‌کنند.
7. وابستگی بیش از حد
به دلیل خلاء‌های عاطفی که این افراد در طول زندگی تجربه کرده‌اند، ممکن است به هر فردی که وارد زندگیشان می‌شود وابستگی شدیدی پیدا کنند و بدون حضور آن فرد عملکرد زندگی روزانه‌شان مختل شود.
راهکارهایی برای کاهش آسیب کودکان بد سرپرست
اطلاع به اورژانس اجتماعی
محیط خانواده برای این کودکان مناسب نیست و هرچه بیشتر در آن محیط باقی بمانند بیشتر آسیب می‌بینند. در چنین شرایطی می‌توان با اطلاع دادن این وضعیت به اورژانس اجتماعی و در صورت صلاحیت نداشتن والدین می‌توان کودک را از خانواده به محیط ایمن‌تری منتقل کرد چراکه در این وضعیت، نبود والدین برای سلامت کودک بهتر است.
آموزش‌های فرهنگی اجتماعی
از آنجایی که این افراد معمولا والدین مناسبی ندارند، کاملا مستعد بزهکاری و مشکلات زیادی در جامعه هستند. از این جهت آموزش‌های فرهنگی اجتماعی توسط نهاد‌های دولتی و سازمان‌های مردم نهاد می‌تواند قدم موثری جهت بهبود وضعیت این کودکان باشد.
حضور در کلاس‌ها و گروه‌های روانشناسی
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. از همان ابتدا اگر کودک با یک روانشناس ملاقات داشته باشد و با او گفتگو انجام گیرد می‌توان انتظار داشت که جلوی بسیاری از آسیب‌های احتمالی گرفته شود و یا بسیاری از آسیب‌های ایجاد شده کاهش یابد. همچنین حضور در گروه درمانی همسالان می‌تواند باعث شود تا فرد از احساس تنهایی و احساس قربانی بودن رهایی پیدا کند. با این حال اگر در اطرافیان خود کودکانی را می‌بینید که بد سرپرست هستند لازم است که شرایط را برای بهره بردن کودک از مشاوره فرآهم نمایید. برای اطلاع از روند دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودکان بد سرپرست می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
آیا همه کودکان بد سرپرست دچار پریشانی‌های روانشناختی می‌شوند؟
