تب کودک

تب کودک اتفاقی رایج و معمولا علامت یک بیماری است. هم‌چنین تب کودک می‌تواند در نتیجه سرماخوردگی ساده یا مبارزه سیستم ایمنی با میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا باشد. پس از تب کودک باید اقدامات لازم در خصوص پایین آوردن تب صورت پذیرد.

فهرست مطالب

در صورت سهل‌انگاری و بی‌توجهی والدین و اطرافیان به تب کودک ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری مانند تشنج را به دنبال داشته باشد. در ادامه برای آگاهی بیشتر شما عزیزان به تعریف تب، علائم، روش‌های اندازه‌گیری و اقدامات لازم برای کاهش تب اشاره می‌کنیم.

برای دریافت مشاوره در زمینه خودباوری می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره‌ کودک تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

چه زمانی می گوییم کودک تب دارد؟

تنظیم دمای بدن به عهده ارگان‌های مختلفی مانند مغز، عضلات، پوست و عروق می‌باشد. عوامل متعددی می‌تواند دما بدن را از محدوده طبیعی پایین آورده یا بالا ببرد.

افزایش دمای بدن به بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد را تب می‌نامند. تب بالا در عملکردهای طبیعی بدن اختلال ایجاد کرده و موجب بروز مشکلاتی در کودکان می‌گردد.

قرار گرفتن در محیط‌های سرد یا گرم، کاهش آب بدن، افزایش یا کاهش تعریق و افزایش خون‌رسانی به سطح پوست بدن از جمله عواملی است که می‌توانند دمای بدن را تغییر داده و تب ایجاد کنند.

برای آشنایی با نشانه های بیماری مخملک کلیک کنید.

انواع تب کودک

اگر بخواهیم تب کودک را بر اساس دمای بدن آنها درجه بندی کنیم؛ تقریبا به چهار نوع مختلف می‌رسیم.

درجه پایین تب که در آن دمای بدن کودک در حال کاهش به کمتر از 38 درجه است.

تب متوسط که در آن دمای بدن بین 39 تا 40 درجه است

تب درجه بالا زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن کودک به بالای 39.4 برسد

هیپرپیرکسی یا تب بسیار شدید که در آن احتمال تشنج وجود دارد؛ تب بالای 41 درجه است

تب های ویروسی در کودکان

برخی از انواع تب کودک که عامل ایجاد کننده آنها ویروس و یا میکروب ها هستند؛ شامل تب مالت، تب کریمه کنگو، تب دانگ و تب زرد است. تبی که ناشی از این بیماری هاست خطرناک بوده و باید حتما برای درمان آنها اقدامات لازم صورت گیرد. در این قسمت تنها به این دلیل به آنها اشاره کردیم که والدین با آنها آشنا شده و اطلاعاتی را در مورد نحوه پیشگیری و درمان کسب نمایند.

تب کودک چه علائمی به دنبال دارد؟

علائم تب کودک

_ معمولا کودک بی‌قرار و ناراحت است. تغییر خلق کودک و بی‌حوصلگی به دنبال تب ایجاد می‌شود‌.

_ شکایت از گرما و سوختن بدن توسط کودک گفته می‌شود.

_ کودک کمتر فعالیت کرده و هم‌چنین کمتر صحبت می‌کند.

_ اشتها کودک کاهش یافته و از طرف دیگر احساس تشنگی زیادی می‌کند.

در صورت مشاهده عفونت ادراری کودکان کلیک کنید.

عوامل ایجادکننده تب کودک چیست؟

ابتلا به بیماری‌های عفونی، اثرات جانبی بعضی از داروها، نقص سیستم ایمنی بدن، ناهنجاری‌های مغزی ممکن است موجب تب کودک شوند.

توجه داشته باشید که تب بالا می تواند عارضه های جبران ناپذیری داشته باشد و زمینه بروز سایر بیماری ها را فراهم نماید. پدر اسرع وقت به مراکز درمانی کودکان مراجعه نمایید.

برای اطلاع از نحوه از بین بردن کمبود آهن در کودکان کلیک کنید.

روش‌های تب‌سنجی کودکان

رایج‌ترین راهی که والدین متوجه تب کودک می‌شوند، دست گذاشتن روی پیشانی وی و حس کردن داغی بدن کودک است.

این روش اندازه‌گیری دقیق نبوده و توصیه می‌کنیم برای اندازه‌گیری‌ها دقیق‌تر از سایر روش‌ها پیشنهاد شده استفاده کنید.

استفاده از دماسنج برای سنجش تب کودک بهترین روش است. انواع مختلفی از دماسنج‌ها از جمله دماسنج دهانی، مقعدی، دیجیتالی و پوستی در دسترس است.

دمای بالاتر از ۳۸ درجه در دماسنج‌های مقعدی، دمای بالاتر از ۳۷/۸ در دماسنج‌ها دهانی و دمای بالاتر از ۳۷/۲ در دماسنج‌ها پوستی را تب در نظر می‌گیرند.

چه اقداماتی جهت پایین آوردن تب کودک انجام دهیم؟

پایین آوردن تب کودک

به کار گرفتن داروهای تب‌بر: مانند استامینوفن ساده؛ البته با توجه به سن کودک از متخصصین تب بر مناسب دریافت کنید.

نوشیدن آب و مایعات زیاد توسط کودک: تعریق کودک تب‌دار موجب از دست رفتن آب بدن و کم‌آبی خواهد شد. هیدراته کردن کودک و دادن مایعات فراوان جایگزین آب از دست رفته بدن او می‌شود.

حمام کردن نوزاد با آب ولرم: توجه کنید از آب سرد یا داغ برای حمام کودک تب‌دار استفاده نکنید.

کاهش لباس‌های کودک: پوشاندن لباس زیاد مانع جریان یافتن هوا به بدن وی می‌گردد. از این رو والدین باید از پوشاندن لباس زیاد به کودک خودداری کنند.

پاشویه کردن کودک: به این صورت که یک دستمال را با آب سرد مرطوب کرده و بر پیشانی کودک قرار دهید.

دستمال مرطوب را می‌توانید در قسمت‌های مختلفی مانند کشاله ران، پیشانی، بازوها و زیر بغل قرار دهید.

توجه کنید از آب یخ برای پاشویه استفاده نکنید.

ادامه تغذیه با شیر مادر: در مورد نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، ادامه شیردهی لازم و ضروری است. شیر مادر حاوی مواد مغذی مفیدی است که سیستم ایمنی نوزاد را تقویت می‌کند.

دما اتاق کودک را تنظیم کنید: کودکی که تب دارد نباید در دما بسیار بالا یا پایین قرار بگیرد.

علائم و وضعیت عمومی کودک خود را به طور مکرر ارزیابی کنید. مراقبت از کودک باید مداوم باشد تا زمانی که بهبودی حاصل شود.

رنگ ادرار کودک به دلیل مصرف مایعات باید روشن باشد. کودک هر ۴ ساعت باید ادرار خود را دفع کند.

استفاده از داروهای دیگر: داروهای تجویز شده را به موقع به کودک بدهید. دوز دارو را بدون دستور پزشک تغییر ندهید.

اگر با انجام اقدامات بالا، تب کودک پایین نیامد، به پزشک مراجعه کنید.

حتما قبل از دادن مصرف آنتی بیوتیک به کودکان مطالعه کنید.

مراجعه به پزشک چه زمانی ضرورت می‌یابد؟

نوزادانی که زیر ۳ ماه سن دارند و تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد دارند، باید توسط پزشک ویزیت شوند.

تب پایدار بیشتر از یک روز در کودکان زیر دو سال نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

ادامه‌دار شدن تب بالا به مدت بیش از ۳ روز در سنین بالاتر از دو سال باید تحت معاینه پزشک قرار بگیرند.

تب بالا ۴۰ درجه سانتی‌گراد در هر سنی خطرناک بوده و می‌تواند عوارضی چون تشنج و آسیب مغزی و … ایجاد کند.

زمانی که تب کودکان نیاز به درمان ندارد

گفته می‌شود که در بیشتر موارد تب کودک نیاز به درمان و یا اقدام جدی ندارد. چرا که تب کردن کودک به این معنی است که بدن با بالا بردن دما در حال مقاومت کردن در برابر یک بیماری است. پس تب یک مکانیسم دفاعی است و نباید آن را سرکوب نمود. زمانی که کودکی که بیشتر از سه ماه دارد و دمای مقعدی او کمتر از 38.9 باشد؛ به نظر سالم به نظر برسد و عملکرد طبیعی داشته، نیازی به درمان نیست. اما به طور کلی بهتر است در این زمینه با متخصص مشورت شود. برای اطلاع از راه های جلوگیری از بروز سرماخوردگی کودک کلیک نمایید.

تب طولانی مدت کودک

گاهی شرایطی ایجاد می‌شود که تب کودک برای مدت زمان طولانی ادامه دار می‌شود. این دسته از تب ها در کودکان نشانه ای از اختلالات زمینه ای یا ابتلا به عفونت و بیماری های مزمن هستند. همچنین می‌توانند بسیار خطرناک هم باشند. چرا که زمانی که تب در کودکان ادامه دار می‌شود؛ باید انتظار شدت یافتن آن را نیز داشت. البته که در بیشتر موارد والدین دلیل این تب را دانسته و اقدامات لازم را انجام می‌دهند. پس جای نگرانی وجود ندارد. اما این تب ها نباید بیش از ده روز ادامه دار شوند.

تب کردن در شب

در بیماری های التهابی نشانه های تب کودک در شب نمایانگر می‌شوند. چرا که در این ساعات کودک در حال استراحت کردن و بدن نیز حرکت کمتری دارد. پس تخلیه عروق و لنف نیز به آرامی صورت می‌گیرد. به همین دلیل است که دمای تب کودک در شب بیشتر شده و یا به طور کلی بیماری شدت می‌یابد. در بیشتر موارد در بیماری هایی مثل آسم، آرتروز و آنفولانزا شاهد این موضوع هستیم.

دلایل قطع نشدن تب کودک

همانطور که بارها در قسمت های قبلی به آن اشاره شد؛ تب کودک در بیشتر موارد طبیعی بوده و جای نگرانی در مورد آن وجود ندارد. اما اینکه تب برای مدت زمان طولانی قطع نشود؛ به دلایل پیچیده تری برمی‌گردد. این حالت بیشتر نشانه ای از وجود یک عفونت باکتریایی در بدن است که ناشی از عفونت هایی مثل ذات الریه، مننژیت و سپتی سمی می‌باشد.

به طور کلی اگر تب کودک تا 24 ساعت پایین نیاید و یا تا 72 ساعت به طور کامل خوب نشود؛ باید او را حتما به مراکز درمانی برد.

پیامدهای ناشی از تب کودک

در صورتی که تب در کودک مورد بی توجهی قرار گیرد و یا به درستی درمان نشود؛ مشکلات جدی و گاها جبران ناپذیری را برای او ایجاد خواهد کرد. تشنج کردن یکی از پیامدهایی است که تقریبا همه والدین در مورد آن مطلع هستند. اما به دلیل این تشنج گاهی کودکان توانایی های حسی دیگر مثل شنوایی و یا بینایی خود را از دست می‌دهند. از طرفی اگر کودک خوش شانس باشد و چنین حالتی را تجربه نکند؛ حتما تب او دوباره برگشته و یا اینبار با شدت بیشتری بروز می‌کند. از این رو بهتر است والدین این موضوع را جدی گرفته و حتما اقدامات لازم را انجام دهند.

سخن پایانی

تب کودک به دلایل مختلفی ممکن است بروز کرده و با نشانه های دیگری همراه باشد.همانطور که در متن هم به آن اشاره شد؛ در بیشتر موارد اصلا نیازی درمان کامل تب کودک وجود نداشته و تنها باید آن را کنترل نمود. از طرفی بهتر است والدین در این شرایط اگر شاهد شدت یافتن نشانه ها هستند؛ حتما کودک را به مراکز درمانی برده و علت تب کودک را پیدا کنند و آن را از بین ببرند.