افسردگی صبحگاهی
افسردگی صبحگاهی یکی از انواع افسردگی است که در آن فرد مبتلا بیشتر از هر زمان دیگری در ابتدای روز احساس ناراحتی، ناامیدی، عصبانیت و خستگی می‌کند. به لحاظ علمی این نوع از افسردگی تغییرات ناپایدار در خلق و خو است و با افسردگی فصلی تفاوت دارد. افسردگی صبحگاهی ممکن است یکی از علائم افسردگی اساسی باشد که نادیده گرفتن آن و اقدام نکردن برای درمان باعث وخیم شدن اوضاع و سخت شدن فرآیند بهبودی می‌شود. این در حالیست که با اقدامات سادگی و کمک گرفتن از مشاوره افسردگی می‌توانید از پیشرفت بیماری و تبدیل شدن آن به افسردگی اساسی و مزمن جلوگیری کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره افسردگی کلیک کنید.
علائم افسردگی صبحگاهی
یکی از اصلی‌ترین مشخصه‌های افسردگی بی‌علاقگی نسبت به چیزها یا فعالیت‌هایی است که در گذشته برای فرد لذت‌بخش بوده‌اند. در افسردگی صبحگاهی فرد احساسات غم و اندوه و احساس گناه را با شدت بیشتری در ابتدای روز تجربه می‌کند و تا شب احساس بهتری پیدا خواهد کرد. برخی دیگر از علائم افسردگی صبحگاهی را در ادامه نام برده‌ایم:
_افراد مبتلا بسیار سخت از خواب بیدار شوند و از رختخواب بیرون می‌آیند.
_برای شروع روز انرژی ندارند.
_نمی‌توانند وظایف ساده مانند درست کردن صبحانه یا دوش گرفتن را در ابتدای روز انجام دهند.
_هر چه از ابتدای روز می‌گذرد فرد علائم را با شدت کمتری تجربه می‌کند و رو به بهبودی می‌رود.
_ممکن است در اشتهایشان تغییرات عمده ایجاد شود.
_در فکر کردن و برنامه‌ریزی روزانه مشکل دارند.
_داشتن احساس ناامیدی شدید
_احساس خلأ و پوچی
_بی توجهی یا عدم تمرکز
_خواب بیش از حد
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
علل بروز افسردگی صبحگاهی
هنوز علت قطعی برای بروز این نوع از افسردگی مشخص نشده اما متخصصان آن را ناشی از اختلال در ساعت زیستی بدن یا همان ریتم شبانه‌روزی بدن می‌دانند. تمام فعالیت‌های خواب و بیداری، میزان هشیاری و سوخت و ساز بدن به واسطه‌ی ساعت زیستی بدن تنظیم و مدیریت می‌شوند. اختلال در این سیستم باعث می‌شود انرژی لازم در ساعات اولیه صبح برای بدن تأمین نشود و احساس ناامیدی و غم به وجود بیاید.
ملاتونین از مؤثرترین هورمون‌های مرتبط با این موضوع است که باعث ایجاد حس خواب‌آلودگی می‌شود. از دیگر عوامل مؤثر در ابتلا به افسردگی صبحگاهی می‌توان به سابقه خانوادگی افسردگی، مصرف الکل و اعتیاد به مواد مخدر، ابتلا به اختلالات اضطرابی ، ابتلا به دردهای مزمن و داشتن سابقه‌ی حوادث ناخوشایند مانند از دست دادن عزیزان یا تجاوز اشاره کرد. برای آشنایی با انواع افسردگی کلیک کنید.
تشخیص افسردگی صبحگاهی
روانشناس متخصص برای تشخیص این نوع از افسردگی، از شما در مورد حالات روحیتان در طول روز سؤالاتی می‌پرسد. علاوه بر این موضوعاتی همچون وضعیت کلی خواب، وزن و اشتهای شما را مورد بررسی قرار می‌دهد. ممکن است از شما بپرسد که از چه زمانی علائم افسردگی شروع شده‌اند و با توجه به آن، احتمال بهبودی را تخمین بزند. به دلیل شباهت مقاله اختلال افسردگی مالیخولیایی را بخوانید.
سابقه‌ی پزشکی و داروهای مصرفی فرد در جلسه تشخیص مورد بررسی قرار می‌گیرند چرا که داروهای بسیاری در بروز افسردگی صبحگاهی تأثیر دارند. افسردگی صبحگاهی بخشی از اختلال افسردگی به شمار می‌رود، به همین دلیل معیارهای خاص جداگانه‌ای برای آن در نظر گرفته نشده‌است؛ با این حال درمانگر ممکن است سؤالاتی از این قبیل از شما بپرسد:
- علائم اندوه، خستگی و ناامیدی را بیشتر در چه موقع از روز تجربه می‌کنید؟
- آیا حالات روحی و خلقتان در طول روز مدام دچار تغییر می‌شود؟
- آیا در ابتدای روز برای بیرون آمدن از تخت خواب مشکل دارید؟
- آیا می‌توانید به خوبی بر روی مسائل گوناگون تمرکز کنید؟
- آیا فعالیتی هست که مانند گذشته از انجام آن لذت ببرید؟
- آیا توانایی برنامه‌ریزی روزانه‌تان را دارید؟
- چه چیزی باعث بهتر شدن حالتان می‌شود؟
- در طول شبانه‌روز چند ساعت می‌خوابید؟
افسردگی صبحگاهی چگونه درمان می‌شود؟
امروزه درمان‌های بسیاری برای انواع افسردگی وجود دارند که مؤثرترین آن‌ها در بهبود علائم افسردگی صبحگاهی را در ادامه شرح داده‌ایم.
1. روان درمانی
در جلسات روان درمانی به فرد آموزش داده می‌شود تا به مرور زمان بتواند الگوهای فکری منفی و اشتباه خود را شناسایی کرده و آن‌ها را اصلاح کند. در این روش به فرد کمک می‌شود تا الگوهای مثبت فکری را در خود تقویت کرده و دیدگاه منفی‌اش را نسبت به مسائل تغییر دهد. در جلسات درمانی، روان درمانگر اختلال مراجعه کننده را از تمام ابعاد مورد بررسی و ریشه‌یابی قرار می‌دهد و بهترین روش‌های درمانی را در اختیار او قرار می‌دهد.
2. درمان دارویی افسردگی
استفاده از داروهای بازجذب سروتونین مانند ونلافاکسین در درمان افسردگی‌های شدید به کار می‌روند و اغلب در درمان افسردگی اول روز مؤثر واقع نمی‌شوند؛ در مقابل می‌توان از داروهای بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین طبق تجویز پزشک استفاده کرد.
درمان افسردگی با استفاده از داروهای ضد افسردگی می‌تواند در بهبود علائم مؤثر باشد اما از طرفی این داروها کوتاه اثرند، عوارض بسیار دارند و همچنین آزمون و خطا برای انتخاب بهترین نوع آن به طول می‌انجامد. استفاده از دارو به درمان قطعی نمی‌انجامد و تنها علائم را کاهش می‌دهد.
3. درمان افسردگی صبحگاهی با استفاده از نور درمانی
یکی از روش‌های ساده و مؤثر برای کاهش افسردگی صبحگاهی این است که به محض بیدار شدن از خواب پرده‌ها را کنار زده و اجازه دهید نور خورشید به درون اتاق بتابد. نور تأثیر زیادی بر روحیه دارد و قرار گرفتن در معرض آن بر مواد شیمیایی مغز که با خلق و خو ارتباط دارند، اثرات مثبتی می‌گذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان افسردگی شدید کلیک کنید.
راهکارهای مؤثر در بهبود علائم افسردگی صبحگاهی
- برای بهبود علائم افسردگی صبحگاهی می‌توانید از روش‌های دیگری همچون طب سوزنی، مراقبه و یوگا استفاده کنید. چنین فعالیت‌هایی در بهبودی علائم مؤثرند اما نباید جایگزین درمان‌های روانی و پزشکی شوند.
- ورزش کردن را فراموش نکنید؛ ورزش در ابتدای روز علائم افسردگی و ناامیدی را کاهش می‌دهد و موجب سرزندگی و نشاط می‌شود. حتی یک پیاده‌روی ساده نیم ساعته، به صورت روزانه و منظم می‌تواند مؤثر باشد.
- از شب قبل کارهایی که برای بیدار شدن در روز بعد لازم دارید را انجام دهید. برای مثال لباس‌هایتان را آماده کنید. در این صورت تمایل بیشتری برای بیدار شدن از خواب خواهید داشت.
- برای داشتن خواب راحت شبانه محرک‌های مزاحم را از بین ببرید و تا نیم ساعت قبل از خواب از وسایلی همچون تلویزیون و گوشی موبایل استفاده نکنید.
- میزان مناسب خواب خود را پیدا کنید؛ خواب کامل هشت ساعته در کاهش علائم افسردگی صبحگاهی و شادی و نشاط اول روز بسیار تأثیر گذار است.
- یکی از راه‌های کاهش افسردگی صبحگاهی خواب به اندازه و به موقع در هنگام شب است.
برای دریافت مشاوره در زمینه افسردگی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
علت ناامیدی صبحگاهی چیست؟
افسردگی اول صبح چگونه درمان می‌شود؟
