عق زدن نوزاد | علت و درمان اوق زدن نوزاد
عق زدن نوزاد نوعی مکانیزم دفاعی و بازتاب برای دفاع از خود است. این عمل مانع از خفگی نوزاد می‌شود. نوزاد با عق زدن مانع از پرتاب جسم غذایی به داخل ریه ها می‌شود. شما این رفلاکس را در مواقعی که شیر زیاد می‌خورند، یا غذاهای جامد مصرف می‌کنند، یا علاقه ای به پستونک ندارند و یا توانایی بلعیدن ندارند می‌بینید. پس هنگام عق زدن نوزاد نترسید و کودک را به حال خود رها کنید. او خودش مدیریت درست را بلد است. بازتاب عق زدن برای بقای نوزاد ضروری است. در ادامه به طور کامل در مورد این بازتاب، علل و راه های جلوگیری از آن توضیحاتی داده ایم. اگر در این باره نیاز به راهنمایی متخصصین دارید، حتما برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو دیدن نمایید.
عق زدن نوزاد
عق زدن نوزاد پاسخ خودکار عضلانی و نوعی رفلاکس غیر عمدی است. در این عمل مواد غذایی یا جسم خارجی به خارج از گلو و به سمت دهان پرتاب می‌شود. عق زدن نوزاد را از خفگی در امان نگه می‌دارد. این عمل در نوزادان از حساسیت بالایی برخوردار است اما به مرور از حساسیت آن کاسته می‌شود. عق زدن از خفگی نوزاد جلوگیری می‌کند و زمانی که نوزاد قادر به جویدن و بلعیدن نیست شروع به عق زدن می‌کند.
اگر نوزادی توانایی عق زدن نداشته باشد مواد غذایی به مسیر ریه وارد می‌شوند و موجب مسدودیت مجرای تنفسی خواهند شد. عق زدن نوزاد مانع از این انسداد می‌شود. اگر این عمل انجام نشود خطرات جدی نوزاد را تهدید می‌کند. اما نگران نباشید، همه نوزادان به طور ذاتی دارای این توانایی برای حافظت از جان خود هستند.
برای آشنایی با مراقبت های لازم نوزاد تازه متولد شده کلیک کنید.
بازتاب عق زدن نوزاد
نوزادان از زمانی که به دنیا می‌آیند شروع به کسب تجربه می‌کند. نوزاد بازتاب ها را از بدو تولد با خود همراه دارند و برای دریافت، درک، مکیدن و … از بازتاب ها استفاده می‌کند. بازناب عق زدن از بدو تولد وجود دارد و تا آخر عمر ادامه می‌یابد. بازتاب عق زدن به منظور صاف کردن گلو است و عملکرد احتمالی آن جلوگیری از خفه شدن است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بازتاب نوزادان کلیک کنید.
البته بزرگسالان کنترل بیشتری روی این بازتاب دارند. اما بازهم شما با وارد کردن جسمی در انتهای گلو می توانید این بازتاب را مشاهده کنید.
دلایل عق زدن نوزاد
عق زدن نوزاد دلایل مختلفی دارد که بیشتر بستگی به نوع غذا و موارد دیگر دارد. اما عمده دلیل عق زدن نوزادان شیر خوردن سریع یا بیش از اندازه است. در ادامه با دلایل عق زدن‌نوزاد اشاره کرده‌ایم.
برای آشنایی با نشانه های سلامت نوزاد کلیک کنید.
1. شیشه شیر غیر استاندارد
یکی از دلایل عق زدن نوزاد غیر استاندارد بودن شیشه های شیر است. شیشیه شیرهایی که نوک بزرگ دارند نوزادان را بیشتر برای عق زدن تشویق می‌کند. علاوه بر نوک شیشه شیر، زمانی که سوراخ دهانه نوک شیشه شیر بزرگ باشد باعث سرازیری بیش از حد شیر می‌شود و در نهایت عمل عق زدن نوزاد اتفاق می‌افتد.
2. عدم علاقه به پستونک
نوزادان تازه متولد شده به دلیل عدم علاقه به شیشه شیر و پستونک با خوردن آن ها شروع به عق زدن می‌کنند. پس گاهی عق زدن نوزاد به دلیل بلد نبودن استفاده از پستونک اتفاق می‌افتد.
3. غذاهای جامد
از اصلی ترین علل عق زدن نوزاد تغذیه غذاهای جامد است. نوزادان در ابتدا مهارتی در جویدن غذا ندارند و به همین دلیل شروع به عق زدن می‌کنند. جویدن و بلعیدن برخی از غذاها برای نوزادان سخت است و باعث رفلاکس می‌شود. حتی غذاهای پوره ای نیز به دلیل ناتوانی نوزاد در بلعیدن باعث بالا آوردن می‌شود.
عق زدن نوزاد گاهی به دلیل عدم علاقه به طعم غذا و خوردن غذاهای نا آشنا نیز ممکن است، رخ دهد. در این مواقع سعی کنید با تغییر طعم ها، مزه دلخواه فرزند تان را پیدا کنید. از غذا دادن به او خسته نشوید. برای آشنایی انواع غذای کودک زیر یک سال کلیک کنید.
دلایل عق زدن زیاد نوزاد
عق زدن نوزاد زمانی که بیش از اندازه باشد دلایل مخصوص به خودش را دارد که در ادامه شرح داده‌ایم. اگر نوزاد بی اشتها نیز بود حتما به متخصص مراجعه کنید.
- یکی از دلایل زیاد عق زدن نوزاد، عدم هماهنگی دهان، زبان و فک ها در نوزادان است.
- نوزاد بلعیدن و جویدن را بلد نیست.
- نوزاد مبتلا به اختلالات عصبی است.
- نوزاد به ناهنجاری های شناختی دهان و دندان دچار است.
- بافت غذا سخت و ضخیم است.
- مصرف بیش از اندازه شیر.
- نوزاد لثه قوی ای برای خوردن‌ندارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انتخاب شیر خشک مناسب کلیک کنید.
تفاوت عق زدن نوزاد با خفگی
| خفگی نوزاد | عق زدن نوزاد |
| خفگی واکنشی تصادفی است و مکانیزم دفاعی نیست. | نوزاد برای جلوگیری از خفگی از عمل عق زدن استفاده می‌کند. این عمل مکانیزم دفاعی است. |
| لب نوزاد به رنگ آبی در می‌آید. | صورت نوزاد قرمز روشن می‌شود و زبان به بیرون می‌آید. |
| برای خارج کردن مواد غذایی نیاز به کمک های اولیه است. زیرا مجاری تنفسی نوزاد مسدود شده‌است. | هنگام عق زدن نوزاد دخالت نکنید، خود نوزاد این عمل را مدیریت می‌کند. دخالت شما موجب خفگی او می‌شود. |
| نوزاد ساکت است و در برابر هرگونه ساخت سر و صدا ناتوان است. | بزاق دهان ترشح می‌شود یا سرفه برای پاکسازی دهان اتفاق می‌افتد. |
راهکار برای جلوگیری از عق زدن نوزاد
- آرامش نوزاد را قبل از شروع به غذا فراهم کنید.
- هرگز بیش از اندازه به نوزاد غذا ندهید.
- در حالت خوابیده و بازی به کودک غذا ندهید.
- برای نوزاد شیشه شیر مناسب انتخاب کنید.
- متناسب با مهارت و سن نوزاد سر شیشه مناسب انتخاب کنید.
- غذا را در اندازه های کوچک به کودک بدهید.
- از دادن غذاهایی مانند آجیل، حبه های انگور و پاپ کورن خودداری کنید.
- زمانی به کودک غذای جامد بدهید که اطمینان از نشستن او دارید.
- از میز و صندلی برای غذا خوردن کودک استفاده کنید.
- عق زدن نوزاد مکانیزم دفاعی است و نوزاد خود توانایی مدیریت آن را دارد. اما زمانی که این عق زدن ها دائم اتفاق بی‌افتد و در خوردن و آشامیدن نوزاد اختلال ایجاد کند به تاخیر در رشد و کمبود دریافت مواد مغذی در کودک منجر می‌شود. در این شرایط حتما به پزشک مراجعه کنید.
- اوق زدن نوزاد بالاتر از 4 تا 6 ماه نشان از بیماری های پنهان است. حتی نشان از عدم مهارت در خوردن غذا است. که باید از متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تاثیر شیر مادر بر جسم و روان نوزاد کلیک کنید.
در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید
- سرفه ضعیف
- از دست دادن هوشیاری
- کبودی رنگ پوست
- عدم توانایی در گریه
- نوزاد به سختی نفس می‌کشد
- بیرون ندادن صدای قابل توجه
- هنگام تنفس سینه نوزاد به خس خس و صدا می‌افتد.
- هنگام دم قفسه سینه نوزاد به داخل کشیده‌می‌شود.
کلام آخر
عق زدن نوزاد مکانیزم دفاعی در برابر خفگی است. مادران نباید نگران این موضوع باشند زیرا این عمل بازتابی است که از زمان تولد با نوزاد همراه است. نوزادان همراه خود بازتاب هایی را به همراه دارند که در مقابل موقعیت های مختلف از آنها دفاع می‌کند. اما بازتاب عق زدن به مرور زمان کمتر می‌شود. برای کسب اطاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از روانشناسان و مشاورین کودک کمک بگیرید و با تمامی بازتاب ها آشنا شوید. روانشناسان خبره مرکز مشاوره روانشناسی نینی مایند به صورت تلفنی، حضوری و آنلاین به شما در جهت بهبود مهارت های والدگری و ارتباطی با فرزندان‌تان خدمات ارائه می‌دهند.
برای دریافت مشاوره در زمینه عق زدن نوزاد می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
