بیماری های مادرزادی | شایع ترین عارضه های مادر زادی
بیماری های مادرزادی به ناهنجاری‌ها و اختلالاتی گفته می‌شود که در دوران بارداری ایجاد می‌شوند. عارضه های مادرزادی بیشتر مربوط به سه ماه اول بارداری هستند. عوامل بیولوژیکی و محیطی در بروز این اختلالات موثر هستند. بنابراین مادر با مراقبت ها و رعایت رژیم های غذایی تا حد زیادی می‌تواند مانع از بروز آن‌ها شود. البته همراهی پدر و سایر اطرافیان در سالم به دنیا آمدن نوزاد موثر هستند.
متخصصین با انجام آزمایش های مختلف و دستورالعمل هایی که به شما می دهند، سعی در کاهش این خطرات دارند، با این حال هر چه آگاهی شما در این زمینه بیشتر باشد، اقدامات بهتری خواهید کرد. در ادامه به علل، درمان و راه های تشخیص مشکلات مادرزادی پرداخته‌ایم.
بیماری های مادرزادی
عارضه های مادرزادی به احتمال زیاد در سه ماه اول بارداری ایجاد می‌شوند. اندام‌های کودک در سه ماه اول شروع به شکل‌گیری کرده و اختلال و ناهنجاری‌های مادرزادی نیز ایجاد می‌شوند. انواع مختلفی از بیماری‌های مادرزادی وجود داشته که شدت آن‌ها از خفیف تا شدید متغیر است.
گاهی عوارض ناشی از عارضه‌ها مادرزادی بسیار جدی و جبران‌ناپذیر است. در حالی که برخی بیماری‌ها مادرزادی نیاز به درمان ندارند، در مقابل بیماری‌هایی وجود دارند که نیاز به مداخله فوری پزشک دارند. برای کسب اطلاعات لازم در این زمینه می‌توانید از خدمات مشاوره کودک استفاده کنید.
عوامل موثر در ایجاد بیماری های مادرزادی
علت اصلی بیماری‌های مادرزادی شناخته نشده است. از جمله دلایلی که می‌تواند منجر به ناهنجاری و عارضه مادرزادی گردد؛ شامل عوامل محیطی، ژنتیک، عفونت‌ها و… است که در ادامه چگونگی تاثیر هر کدام را شرح داده‌ایم.
برای عضویت در کانال تلگرامی ذهن نو کلیک نمایید.
محیط
قرار گرفتن خانم باردار در معرض سموم شیمیایی و آفت‌ها، استفاده از برخی داروها، نوشیدن الکل از علل محیطی ابتلا به بیماری‌ها مادرزادی هستند.
زندگی کردن در محل‌های تخلیه زباله، خانه‌های نزدیک معادن و زیستن در مناطق آلوده می‌تواند باعث ابتلا جنین به عارضه و بیماری شوند.
بیماری های مادرزادی و ژنتیک
به طور کلی وراثت و ژن‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در ویژگی‌های فرد دارند. صفات و خصوصیات هر فرد توسط ژن‌ها و از پدر و مادر به کودک به ارث می‌رسد.
جهش‌های ژنی در واقع تغییر در ژن‌هاست. این جهش‌های ژنی ممکن است موجب عارضه‌های مادرزادی شوند. علاوه بر جهش‌ها، نسبت فامیلی بین زن و شوهر نیز ریسک ابتلا به بیماری‌ها مادرزادی و عارضه‌ها را بالا می‌برد.
برخی جهش‌های ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک و هموفیلی در بین اقوامی مانند یهودیان اشکنازی و جامعه فنلاند شایع‌تر است.
سندروم داون نیز یکی از بیماری‌های ژنتیکی بدو تولد است. این بیماری مادرزادی به علت حضور یک کروموزوم اضافه در جنین به وجود می‌آید.
شرایط اقتصادی
احتمال بروز بیماری‌ها مادرزادی در خانواده‌های کم درآمد و قشر ضعیف جامعه بیشتر است.
قشر محروم جامعه علاوه بر عدم دسترسی به منابع تغذیه‌ای مناسب، به مراقبت‌های بهداشتی و هم‌چنین غربالگری‌های پیش از تولد و دوران بارداری نیز دسترسی ندارند.
ابتلا به عفونت‌ها
ابتلابه عفونت‌هایی مانند توکسوپلاسموز، سرخچه در دوران بارداری یا نزدیک به بارداری موجب عارضه‌های مادرزادی در جنین خواهند شد.
سایر علل
- سن بالاتر از ۳۵ سال در مادران
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌ها مادرزادی
- عدم دریافت مراقبت‌ها بهداشتی و درمانی در مراحل پیش از بارداری و حین بارداری
- مصرف الکل و مواد مخدر توسط مادر
- عفونت‌های درمان نشده
- ابتلا مادر به دیابت
- ابتلای مادر به بیماری های ویروسی
- استفاده از برخی داروهای پرخطر
شایع ترین بیماری های مادرزادی
برخی از این بیماری‌های مادرزادی منجر به از دست رفتن قسمتی از بدن شده که در دسته بیماری‌های مادرزادی ساختاری قرار می‌گیرند.
مشکلات قلبی، اسپاینا بیفیدا، شکاف کام از جمله رایج‌ترین بیماری‌ها مادرزادی ساختاری است. برای آشنایی بیشتر با اختلال لب شکری کلیک کنید.
دسته دیگر بیماری‌ها مادرزادی از نوع متابولیکی است. این بیماری‌ها در تجزیه مواد اختلال ایجاد می‌کنند. فنیل کتونوریا از این نوع بیماری‌هاست.
نوع دیگری از بیماری‌های مادرزادی موجب عدم عملکرد مناسب قسمتی از بدن می‌گردند.
سندروم داون که احتمال بروز آن با بالا رفتن سن مادر افزایش می‌یابد، از جمله عارضه‌ها مادرزادی شایع است.
کم‌خونی گلبول‌ها قرمز داسی شکل و فیبروز کیستیک نیز دیگر عارضه‌های مادرزادی رایج است.
اغلب نوزادان نیز دچار زردی یا همان یرقان می‌شوند که با نور درمانی رفع می‌شود. اما برای مراقبت های لازم حتما مقاله زردی نوزاد کلیک کنید.
نحوه تشخیص بیماری های مادرزادی
سونوگرافی قبل از تولد، غربالگری پیش از تولد، بررسی مایع آمنیوتیک و انجام آمنیوسنتز، آزمایش خون و… گزینه‌های تشخیصی برای بیماری‌ها مادرزادی به شمار می‌روند. برای آشنایی بیشتر با بیماری های کودکان کلیک کنید.
راه های پیشگیری از بیماری های مادرزادی
خانم‌های باردار با مصرف فولیک‌اسید می‌توانند تا حدودی از بروز برخی عارضه‌های مادرزادی جلوگیری کنند.
فولیک‌اسید به پیشگیری از عارضه‌های مربوط به ستون فقرات و جلوگیری از بیماری اسپاینا بیفیدا منجر می‌گردد.
ید کافی در غذاها مصرفی زنان نیز به پیشگیری کمک خواهد کرد.
مصرف ویتامین‌ها، عدم استفاده از الکل و دخانیات توسط زنان باردار نیز از جمله راه‌های پیشگیری از بیماری های مادرزادی محسوب می‌شوند.
درمان بیماری های مادرزادی
شدت بیماری‌های مادرزادی از خفیف تا شدید متغیر است. درمان بیماری‌ها مادرزادی به شدت بیماری بستگی دارد. روش‌ها درمانی عبارتند از؛ دارو درمانی و جراحی.
داروها برای درمان یا کاهش عوارض بیماری تجویز می‌شوند. اما اختلالات قلبی مادرزادی به جراحی احتیاج دارند. مواردی چون شکاف لب نیز تحت جراحی قرار می‌گیرند.
اقدامات لازم در خصوص نحوه تغذیه، استحمام نوزادان تحت درمان و به طور کلی مراقبت‌های ضروری از این نوزادان را باید به والدین آن‌ها آموزش داد.
برای دریافت مشاوره در زمینه بیماری های مادرزادی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره بارداری تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
