مسئولیت پذیری چیست و چگونه بر زندگی ما تاثیر دارد؟
افزایش مسئولیت پذیری یکی از اقدامات ضروری در زندگی هر فردی محسوب می‌شود. چرا که این ویژگی اخلاقی در موقعیت های مختلفی کاربرد داشته و حتی در قبال دیگران نیز باید مسئولیت پذیر باشیم. یکی از جنبه‌های اصلی افزایش مهارت‌های بین فردی مسئولیت پذیری است. انسانی که مسئولیت پذیر است در قبال توانایی‌ها و استعدادهای خود احساس تکلیف می‌کند و خود را متعهد به رسیدن به اهدافش می‌داند. این مهارت کاملا اکتسابی است و شما با آگاهی از تکنیک‌های افزایش آن می‌توانید این خصیصه مهم را تقویت کنید. در ادامه ضمن بیان مفهوم مسئولیت‌پذیری به بررسی تکنیک‌های افزایش این مهارت می‌پردازیم. برای آشنایی بیشتر با سایر مهارت های زندگی ضروری کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه افزایش مسئولیت‌پذیری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
تعریف مسئولیت پذیری چیست؟
به داشتن تعهد و احساس تکلیف در انجام وظایف مسئولیت‌پذیری می‌گویند. البته دامنه مسئولیت‌پذیری تنها به انجام وظایف محدود نمی‌شود. بلکه این مفهوم به معنای پایبند بودن به اهداف، باورها و علایق‌تان نیز قلمداد می‌شود. اگر شما با استعداد و توانایی‌های خود آشنا هستید و برای گسترش آنها تلاش می‌کنید یعنی در برابر استعدادهای خود مسئولیت پذیرید.
علاوه بر این افراد مسئولیت پذیر عواقب تصمیمات خود را به عهده می‌گیرند. این افراد معمولا به عنوان آدم‌های با اعتماد به نفس و قابل اعتماد تلقی می‌شوند. افراد مسئولیت پذیر از پذیرش اشتباهات خود اِبایی ندارند. آنان ترجیح می‌دهند به جای فرار از پیامد تصمیمات اشتباه خود به دنبال جبران این دسته از تصمیمات باشند.
خصوصیات افراد مسئولیت پذیر
افراد مسئولیت پذیری علاوه بر این ویژگی، نشانه های دیگری نیز دارند که هم برای خود و هم برای دیگران مفید هستند. برخی از آنها شامل موارد زیر می‌شود.
- عزت نفس و اعتماد به نفس بالا
- شنونده فعال هستند
- به راحتی نه می‌گویند
- خوش بین و مثبت اندیش هستند
- برنامه ریزی دارند
- دلسوز هستند
- اخلاق مدارند
- مدیریت زمان خوبی دارند
- با انگیزه هستند
انواع مسئولیت پذیری
از طرفی مسئولیت‌پذیری جنبه های مختلفی دارد. در مورد افزایش مسئولیت پذیری نیز باید این نکته را در نظر داشته باشیم که کدام بخش از مسئولیت‌پذیری ما دچار ضعف است که نیاز به تقویت دارد. ما در قبال خود، دیگران و اجتماع مسئولیت هایی داریم که باید به هریک از بخش ها اهمیت دهیم.
فواید مسئولیت پذیر بودن
افزایش مسئولیت پذیری ضمن ارتقای جایگاه اجتماعی‌تان باعث افزایش مهارت‌های بین فردی و ارتباطی شما نیز می‌شود. جهان امروز جهان ارتباطات است و اگر بتوانید ارتباطات مناسبی با دیگران برقرار کنید در واقع به حد مطلوبی در ابعاد مختلف زندگی‌تان مثل زمینه شغلی، زناشویی و تحصیلی می‌رسید. افراد مسئولیت پذیر از تصمیمات خود تجربه کسب می‌کنند و همین عامل باعث می‌شود به مرور تصمیمات بهتری در زندگی بگیرند. این دسته از افراد همچنین در رسیدن به اهداف خود مسئولیت پذیرند بنابراین برای رسیدن به آنها برنامه ریزی می‌کنند و تمام تلاش خود را به نمایش می‌گذارند. افراد مسئولیت پذیر کمتر دچار پوچی می‌شوند و از قدرت مدیریت زمان خوبی برخوردارند.
تکنیک های افزایش مسئولیت پذیری
خوشبختانه مسئولیت‌پذیری ویژگی اخلاقی است که قابل تغییر بوده و می‌توان با انجام تمریناتی آن را بالا برد. افزایش مسئولیت‌پذیری یک تمرین برای بهبود کیفیت زندگی است که با راهکارهای مختلفی می‌توانید آن را عملی کنید.
📌برنامه ریزی کنید
در واقع با برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف‌تان این پیام را می‌رسانید که خود را در قبال آنها متعهد و مسئولیت پذیر می‌دانید. البته برنامه ریزی برای افزایش مسئولیت پذیری شما باید متناسب با توانایی‌ها و زمان بندی شما باشد اگر برنامه ریزی بیش از حد آسان و یا بیش از حد دشوار باشد اثر خوبی نخواهد گذاشت.
📌از اشتباه کردن نترسید
برای افزایش مسئولیت پذیری در خود نباید از اشتباه کردن بترسید. کسانی که ترس از اشتباه زیادی را تجربه می‌کنند از پذیرش مسئولیت فرار می‌کنند. این دسته از افراد دیدگاه نادرستی نسبت به اشتباه کردن دارند. در حالی که مسئولیت پذیرها اشتباه را به عنوان شکست و پایان مسیر در نظر نمی‌گیرند بلکه اشتباه را فرصتی برای کسب تجربه تفسیر می‌کنند. آنها بعد از اشتباه کردن ضمن پذیرش اشتباه‌شان به سیر عملکرد و رفتار خود دقت می‌کنند تا از اشتباه خود درس بگیرند. بنابراین دست از سرزنش کردن خودتان بردارید و به جای آن درصدد اصلاح رفتارتان باشید.
📌برای افزایش مسئولیت پذیری اراده خود را تقویت کنید
یکی دیگر از راه های افزایش مسئولیت‌پذیری تقویت اراده است. زمانی که مسئولیت انجام کاری را می‌پذیرید باید بدانید رکن اصلی انجام آن کار اراده شماست. اراده شما تعیین می‌کند که پیشرفت شما در آن کار تا چه حدی باشد. هر قدر در انجام کاری استقامت و پایداری بیشتری از خود نشان دهید، احتمال موفقیت‌تان در آن زمینه بیشتر می‌شود.
📌بهانه جویی نکنید
غر زدن و بهانه آوردن در مورد وظیفه‌ای که باید آن را انجام دهید فقط وقت‌تان را هدر می‌دهد. به جای صرف انرژی برای این کار به فکر این باشید که چگونه می‌توانید مسئولیت خود را خلاقانه به پایان برسانید که کمتر دچار احساس کسالت و روزمرگی شوید. پس برای افزایش مسئولیت بهانه آوردن ممنوع!
📌مهارت جرئت ورزی را در خود تقویت کنید
برای تعهد به یک برنامه و یا وظیفه نیازمند مهارت نه گفتن هستید. کسانی که فاقد این مهارت باشند کورکورانه و بدون در نظرگرفتن توانایی‌هایشان مسئولیتی را می‌پذیرند. زمانی که این افراد مسئولیتی خارج از محدوده توانایی‌هایشان می‌پذیرند، درنهایت چیزی جز سرزش و کاهش شدید اعتماد به نفس برای‌شان باقی نمی‌ماند. این حالت نه تنها منجر به افزایش مسئولیت پذیری نشده؛ بلکه مشکلات تری را برایتان ایجاد می‌کند.
📌کارهای خود را پشت گوش نیندازید
معمولا کسانی که از خود توقع انجام یک کار به شکل تمام و کمال دارند در انجام کارهای خود دچار اهمال کاری می‌شوند. گاها این اهمال کاری موجب خدشه دار شدن مسئولیت پذیری آنها می‌گردد. پیشنهاد روان شناسان در این زمینه این است که انجام کارها و وظایف‌تان را به بهانه انتظار برای رسیدن به بهترین فرصت برای انجام‌شان به تاخیر نیندازید. همچنین برنامه ریزی روزانه نیز می‌تواند در زمینه افزایش مسئولیت‌پذیری بسیار موثر باشد.
📌برای افزایش مسئولیت پذیری منظم عمل کنید
داشتن نظم و برنامه ریزی در انجام یک مسئولیت بسیار حائز اهمیت است. برای تک تک کارهای خود زمان مشخص و کافی در نظر بگیرید. حتی می‌توانید مسئولیت‌های بزرگ را به مسئولیت‌های جزئی‌تر تقسیم کنید و برای هر بخش تایم مجزایی در نظر بگیرید.
📌اولویت بندی وظایف
برای افزایش مسئولیت پذیری لازم است که وظایف خود را اولویت بندی کنید. در واقع با اینکار زمان خود را مدیریت کرده و به طور شفاف تری برنامه ریزی می‌کنید. انجام کارها به ترتیب اولویت نظم بیشتری به افکار ما داده و همچنین کیفیت انجام کارها را نیز افزایش می‌دهد.
📌منطقی و واقع بین باشید
از طرفی برای افزایش مسئولیت‌پذیری باید منطقی و واقع بین باشید. افرادی که دچار خوش بینی سمی هستند و یا چشم اندازی درستی در مورد آینده ندارند؛ کارهای خود را به تعویق انداخته و به طور کلی برنامه ریزی درستی ندارند. اما با فکر کردن به صورت واقع بینانه می‌توانید کارهای خود را به موقع و به شکل درستی انجام دهید.
📌صادق و قابل اعتماد باشید
صداقت و قابل اعتماد بودن نیز لازمه افزایش مسئولیت پذیری هستند. برای اینکه بتوانید مسئولیت انجام کاری را به عهده بگیرید؛ باید دیگران به شما اعتماد کرده و همچنین شما نیز در مورد انجام آن کار صادق باشید.
مهارت های لازم برای افزایش مسئولیت پذیری چه هستند؟
بسیاری معتقدند که مهارت های لازم برای افزایش مسئولیت پذیری رهبری و حل مسئله هستند. زمانی که افراد این دو مهارت را دارا باشند؛ قطعا مسئولیت‌پذیری بالایی نیز خواهند داشت. طبیعی است که با وجود مسئولیت‌پذیری بالا افراد می‌توانند رهبری یک گروه را برعهده گرفته و از طرفی در شرایط بحرانی عملکرد خوبی داشته باشند. از این رو می‌توان گفت که این دو ویژگی و مسئولیت‌پذیری بالا رابطه تنگاتنگی با یکدیگر داشته و احتمال موفقیت و پیشرفت افراد با وجود آنها بیشتر است.
سخن پایانی
خوشبختانه مهارت مسئولیت‌پذیری یک مهارت کاملا اکتسابی است. افزایش مسئولیت پذیری نیازمند تمرین و تلاش مستمر است. با انجام تکنیک‌های بیان شده در مقاله و مشورت با مشاور درباره مهارت‌های بین فردی می‌توانید به حد مطلوبی از این ویژگی پر اهمیت برسید.
برای دریافت مشاوره در زمینه افزایش مسئولیت پذیری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
