مکانیسم دفاعی جداسازی | جداسازی در روانشناسی
مکانیسم دفاعی جداسازی آیا در این باره چیزی شنیده اید؟ جداسازی ساز و کاری دفاعی و ناخودآگاه است که به واسطه آن افرادد تلاش می کنند بخش هایی از وجودشان که با عواطف آزاردهنده پیوند خورده است را از خود جدا سازند. این مکانیسم به آن ها کمک می کند تا تنش ها و اضطراب های کم تری را تجربه کنند و در نتیجه در معرض فروپاشی روانی قرار نگیرند.
با این حال همانند هر مکانیسم دفاعی دیگر استفاده مکرر و افراطی جدا سازی آسیب رسان است و فرد را در معرض انواع مشکلات روان رنجوری قرار می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این مکانیسم دفاعی تا انتهای مطلب همراه ما باشید. یابرای دریافت خدمات مشاوره فردی کلیک کنید.
مکانیسم دفاعی جداسازی | آشنایی با مکانیسم های دفاعی
مکانیسم دفاعی چیست و چه عملکردی در سطح روان دارد؟ برای یافتن پاسخ به این سوال باید در ابتدا درک درستی از مفهوم مکانیسم های دفاعی پیدا کنید. ریشه این مفهوم که به نظریه روانکاوی فروید بر می‌گردد به معنی ساز و کارهای ناخودآگاه برای محافظت از روان انسان در برابر انواع تنش های درونی و بیرونی است.
در حقیقت مکانیسم دفاعی به هرگونه رفتاری گفته می‌شود که در آن فرد از مواجه شدن با افکار، امیال و عواطف ناخوشایند خود کناره گیری می‌کند. این واکنش ها خارج از حوزه خودآگاهی اتفاق می‌افتند و در نتیجه فرد در حین استفاده از آن ها اغلب بینش چندانی به این موضوع ندارد. فروید و روان کاوان پسافرویدی تاکنون مکانیسم های دفاعی مختلفی را شناسایی کرده اند که از جمله آن ها می توان به جداسازی اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با انواع مکانیسم های دفاعی کلیک کنید.
مکانیسم دفاعی جداسازی
مکانیسم دفاعی جداسازی یکی از انواع ساز و کارهای دفاعی است که اغلب افرادی که درگیر ارزش ها، افکار و احساسات متضاد هستند از آن استفاده می کنند. در طی این مکانیسم فرد سعی می‌کند بخش های متعارض وجود خود را به طور جدا از هم نگه دارد و از رویارویی همزمان با آن‌ها اجتناب کند. در این شرایط هنگامی که دیگران در مورد این جنبه های متعارض حرف می‌زنند فرد آن ها را انکار کرده و در برابر پذیرش این موضوع مقاومت زیادی به خرج می‌دهند.
مزایای استفاده از مکانیسم دفاعی جداسازی
همه مکانیسم‌های دفاعی در جریان رشد و برای محافظت از ما در برابر تنش های مختلف پدید آمده‌اند. در نتیجه به کار بردن آن ها همواره با مزایایی همراه خواهد بود. مشکل از جایی شروع می‌شود که استفاده از ساز و کارهای دفاعی بر رفتارهای فرد غلبه نماید و او به صورت مکرر و افراطی آن‌ها را به کار ببرد. در ادامه به چند مثال در مورد مزایای استفاده از مکانیسم دفاعی جداسازی اشاره کرده‌ایم.
مثال هایی از کاربرد مثبت مکانیسم دفاعی جداسازی
– استفاده از مکانیسم دفاعی جداسازی در موقعیت های زناشویی و زمانی که فرد می‌خواهد از همسرش طلاق بگیرد می‌تواند تا حد زیادی مفید باشد. چرا که به کمک این مکانیسم فرد می‌تواند روزهای خوب و احساسات خوش گذشته را از هیجانات ناخوشایندی که در زمان حال وجود دارد جدا سازد و در نتیجه بتواند رفتار متعادل‌تری نسبت به شریک سابق زندگی خود داشته باشد.
– مکانیسم دفاعی جداسازی همچنین در حین انجام فعالیت‌های گروهی همانند یک بازوی کمکی می‌تواند به داشتن رفتاری بهتر و تعاملاتی سازنده‌تر کمک نماید. چرا که در هر گروهی افراد با شخصیت ها، رفتارها و ارزش های متفاوت و گوناگون پیدا می‌شوند. افرادی که انعطاف پذیری بالاتری دارند می‌توانند این تفاوت ها را به کمک مکانیسم دفاعی جداسازی از اهداف گروه تفکیک کرده و در نتیجه همکاری خود را با اعضا حفظ نمایند.
– از جمله دیگر مزایای جداسازی این است که به شما کمک می کند زمان هایی را برای پرداختن به ارتقای سلامت روان اختصاص دهید و کمی از هیجانات ناخوشایند فاصله بگیرید. برای مثال اینکه زمان هایی را برای بهتر شدن حالتان به کتاب خواندن اختصاص بدهید یا با دیدن فیلم و سریال خود را سرگرم کنید باعث می شود تا حدودی خود را از جنبه های دردناک زندگی روزمره جدا سازید و مجددا آرامش خود را به دست بیاورید.
حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو دیدن نمایید.
آسیب های ناشی از مکانیسم دفاعی جداسازی
همانطور که گفته شد استفاده از مکانیزم‌های دفاعی در حالت افراطی و انعطاف ناپذیر کارکرد خود را از دست می دهد و نه تنها دیگر از ما محافظت نمی‌کند بلکه منجر به بروز آسیب های روان شناختی و انواع اختلالات روان رنجوری نیز می شود. ما در ادامه به چند مثال در مورد معایب استفاده مکرر از مکانیسم دفاعی جداسازی اشاره کرده‌ایم.
مثال هایی از کاربرد منفی مکانیسم دفاعی جداسازی
– در این شرایط احتمال دارد که شما توانایی مواجهه عمیق با هیجانات خود را از دست بدهید. برای مثال هنگامی که مرگ یک عزیز اتفاق می افتد شما با استفاده از مکانیسم دفاعی جداسازی از فرایند سوگواری فاصله گرفته و به همان کارهای روزمره می پردازید. این کار با عدم پردازش هیجاناتی که بار منفی بسیار دارند در بلند مدت به شما آسیب رسانده و می‌تواند منجر به تجربه اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب شود.
– استفاده مفرط از مکانیسم دفاعی جداسازی یکی از ابزارهای مهم برای بقای روان شناختی افرادی است که دارای سوء رفتار جنسی یا اجتماعی هستند. برای مثال یک رئیس خشن که در محیط کار دائما دیگران را می‌آزارد می‌تواند در خانه پدری مهربان باشد و به این ترتیب بخش های متعارض وجود خود را از یکدیگر پنهان نماید.
– فرزندی که دچار سوءمصرف مواد یا الکل شده است می‌تواند تصویری با ثبات از خود را نزد پدر و مادر به نمایش بگذارد و در واقع ضعف های خود را نزد آن‌ها نشان ندهد.
حتما درباره اختلالات تجزیه ای بخوانید.
مکانیسم دفاعی جداسازی و درمان
مکانیسم دفاعی جداسازی می تواند به عنوان یک واکنش ناخودآگاه در برخی شرایط از ما در برابر استرس های درونی و بیرونی محافظت کند. اما بهتر است کمی در رفتارهای خود بیشتر دقت کنید و ببنید به طور روزمره چقدر از آن استفاده می‌کنید؟ آیا دنیای شما دو یا چند جهان متلاطم و روی در روی هم تبدیل شده است؟ آیا همه چیز را به صورت دو بعدی می‌بینید و آدم‌ها را با تقسیم بندی هایی نظیر خوب و بد یا خیر و شر از یکدیگر جدا می‌سازید؟
اگر جواب مثبت به این سوال‌ها می‌دهید باید از یک متخصص روانشناس برای ارتقای وضعیت سلامت روان خود کمک بگیرید. روانشناس به شما کمک می‌کند تا ساز و کارهای پخته‌تری را برای رهایی از تنش و استرس استفاده کنید و در زندگی با آگاهی و بینش بیشتری گام بردارید.
برای دریافت مشاوره در زمینه مکانیسم دفاعی جداسازی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
آیا جداسازی با عقلانی سازی متفاوت است؟
