حافظه بلند مدت
حافظه بلند مدت از مهم‌ترین قسمت‌های حافظه انسان است که اطلاعات و خاطرات در آن ذخیره می‌شوند. ظرفیت حافظه بلند مدت انسان‌ها بسیار نامحدود می‌باشد و توانایی نگه داشتن اطلاعات را تا چندین سال در خود دارد که برخی از آن‌ها در ناخودآگاه و برخی دیگر در بخش آگاه ذهن ذخیره می‌شوند. تمامی انسان‌ها می‌توانند با استفاده از راهکارهای موثر و ثابت شده از نظر علمی شامل تغذیه سالم، ورزش دائم و مستمر، خواب کافی و … حافظه بلند مدت خود را تقویت کنند. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با حافظه بلند مدت و راه های بهبود آن بیشتر آشنا شویم. همچنین می‌توانید در این زمینه مشاوره فردی دریافت کنید.
حافظه بلند مدت
اطلاعات توسط حواس پنج‌گانه انسان از محیط پیرامون، وارد حافظه‌کوتاه مدت می‌شوند. حافظه‌کوتاه مدت انسان دارای ظرفیت بسیار محدودی است و در صورتی که اطلاعات ذخیره شده در آن مرور و تکرار نشود، از این حافظه خارج می‌گردد. برخی از عوامل شامل تمرکز، توجه، تکرار و… باعث می‌شود که اطلاعات از حافظه‌کوتاه مدت وارد حافظه بلند مدت شود.
اگر انسان‌ها دارای حافظه‌بلند مدت نبودند، قادر به یادگیری و یا به یادآوردن خاطرات‌شان نیز نبودند. روانشناسان معتقدند بخشی از حافظه انسان، حافظه بلندمدت است و همانطور که از نامش برمی‌آید توانایی نگهداری اطلاعات را تا سال‌ها و برای یک مدت زمان طولانی دارد. در مورد حافظه‌بلند مدت دو نکته مهم وجود دارد :
- تمامی خاطرات به یک شیوه در حافظه بلند مدت ذخیره نمی‌شوند: ممکن است یادآوری یک خاطره برایمان بسیار آسان باشد اما خاطره‌ای دیگر را به سختی به یاد آوریم. دلیل این موضوع این است که خاطره‌ها به شیوه‌های متفاوتی در ذهن ذخیره شده‌اند و اتفاقات مهم‌تر، راحت‌تر نیز به یاد آورده می‌شوند.
- خاطراتی که در دفعات بیشتری فراخوانی می‌شوند، قوی‌تر هستند: اگر برخی از خاطره‌های موجود در حافظه بلندمدت خود را بارها فراخوانی کنید، دسترسی به آن نیز برای‌تان راحت‌تر خواهد بود. دلیل این موضوع این است که با فراخوانی مکرر بخشی از اطلاعات ذخیره شده در حافظه بلندمدت، شبکه عصبی که اطلاعات در آن‌ها رمزگذاری شده است؛ قوی‌تر می‌شوند و به یادآوری یک خاطره را آسان‌تر می‌کنند. برعکس این حالت نیز وجود دارد و اگر خاطره‌ای فراخوانده نشود، به مرور از بین می‌رود و فرد دیگر آن را به یاد نخواهد آورد.
محل حافظه بلند مدت در مغز کجاست؟
شاید برای بسیاری از افراد این سوال ایجاد گردد که حافظه‌بلند مدت در کدام قسمت مغز قرار دارد. دانشمندان با سال‌ها مطالعه بر روی این موضوع دریافته‌اند که حافظه بلندمدت توسط قسمت‌های مختلفی از مغز کنترل و مدیریت می‌شود.
از مهم‌ترین قسمت‌های مغز که حافظه بلندمدت را کنترل و مدیریت می‌کند، هیپوکامپ می‌باشد. در کسانی که این قسمت مهم مغز به دلیل یک حادثه و یا تصادف دچار آسیب می‌شود، یادآوری بخشی از خاطرات بلندمدت نیز سخت می‌گردد.
ظرفیت و مدت زمان ماندگاری اطلاعات در حافظه بلند مدت
اطلاعات مختلف از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلند مدت منتقل می‌گردد. انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت طی فرآیندهای خاصی شامل تداعی و تکرار انجام می‌گردد. اطلاعات منتقل شده به حافظه بلند مدت از چند روز تا چند سال ماندگاری دارند و در این قسمت از مغز ذخیره می‌شوند.
در مدت زمان ماندگاری اطلاعات در حافظه بلندمدت، عوامل مختلفی تاثیرگذار هستند. اولین و مهم‌ترین عاملی که در مدت زمان ماندگاری اطلاعات در حافظه بلندمدت بسیار تاثیرگذار است، چگونگی رمزگذاری اولیه اطلاعات در حافظه می‌باشد. به این معنی که هر چه فرد در زمان اتفاق افتادن یک رویداد هوشیارتر و آگاه‌تر باشد؛ اطلاعات به شکل قوی‌تری در حافظه بلند مدت او ذخیره می‌گردند.
از سویی دیگر هر چه یک اطلاعات رمزگذاری شده در حافظه بلند مدت به دفعات بیشتری تکرار شود، مدت زمان بیشتری نیز در حافظه بلند مدت باقی می‌مانند. حافظه بلندمدت انسان‌ها دارای ظرفیت نامحدودی است و هر فرد هر میزان که بخواهد می‌تواند در آن اطلاعات ذخیره کند.
آشنایی با انواع حافظه بلند مدت
حافظه بلندمدت در دو نوع تقسیم می‌شود. دسته اول حافظه بیانی و یا صریح و دسته دوم حافظه غیربیانی و یا ضمنی است. در ادامه پیرامون هر یک توضیحاتی ارائه کرده‌ایم.
- حافظه بیانی (صریح) : دسته اول از اطلاعات در بخش هوشیار ذهن ذخیره می‌شوند. این نوع از حافظه بیانی خود شامل دو دسته حافظه اپیزودیک یا رخدادهای خاص و حافظه معنایی یا دانش مربوط به جهان می‌باشد.
- حافظه غیربیانی (ضمنی) : دسته دوم حافظه بلند شامل اطلاعاتی است که وارد قسمت ناخودآگاه ذهن شده‌اند و به همین دلیل است که به آن‌ها خاطرات ضمنی گفته می‌شود. برای درک بهتر این نوع حافظه بلندمدت، یادگیری رانندگی را در نظر بگیرید. در روزهای اول اطلاعات وارد قسمت هوشیار ذهن می‌شوند اما پس از مدتی که فرد رانندگی را کامل یاد بگیرد و مهارت لازم را کسب می‌کند؛ رانندگی کردن به یک مهارت ناخودآگاه تبدیل می‌گردد.
راهکارهای تقویت حافظه بلند مدت
یکی از راه‌های یادگیری و حفظ اطلاعات، تقویت حافظه بلندمدت می‌باشد. بیشتر افراد تمایل دارند هر آنچه را می‌بینند و یا می‌آموزند را در مواقع ضروری نیز به یاد آورند. برای به دست آوردن چنین توانایی شما باید حافظه بلندمدت خود را تقویت کنید.
برای تقویت حافظه بلندمدت داشتن یک زندگی سالم، توجه به رژیم غذایی، همراه با ورزش و بدون استرس بسیار مهم است. یادگیری برخی تکنیک‌ها نیز در تقویت حافظه بلندمدت بسیار تاثیرگذار می‌باشند که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم. برای اشنایی با راه های جلوگیری از زوال عقل کلیک کنید.
1.حفظ کردن اطلاعات مفید
از مهم‌ترین اقداماتی که در جهت تقویت حافظه بلندمدت باید انجام شود، کد گذاری درست و دقیق اطلاعات در ذهن می‌باشد. به این معنی که افراد باید برای تقویت حافظه بلند مدت خود بر روی اطلاعات ورودی مفید تمرکز کنند.
بنابراین سعی کنید در زمان یادگیری یک موضوع تنها بر روی مطلبی که قصد یادگیری آن را دارید، تمرکز کنید و عواملی که باعث حواس پرتی شما می‌شود را از خود دور کنید.
سعی کنید برای تقویت حافظه بلندمدت خود، پس از یادگیری هر مطلب زمان‌هایی را حتی کوتاه استراحت کنید؛ مطالب را قبل از خواب مرور کنید و برای یادآوری آسان‌تر آن‌ها را بارها تکرار کنید.
2. استفاده از ابزار حافظه
خلاصه برداری از مطالب، تکرار اطلاعات بلافاصله پس از یادگیری آن، یاد دادن آنچه که آموخته‌اید به دیگران، سوال پرسیدن از خود پس از یادگیری و … می‌تواند سبب تقویت حافظه بلندمدت شما شود.
3.توجه به سلامت جسمی و روحی و سبک زندگی سالم
همانطور که در ابتدای مقاله نیز اشاره کردیم، برای تقویت حافظه بلند مدت باید به سلامت جسمی خود با ورزش کردن، تغذیه سالم و … توجه داشته باشید. البته لازم است اشاره کنیم که سلامت روانی نیز در تقویت حافظه بسیار موثر است؛ بنابراین باید میزان استرس و اضطراب خود را کنترل نمایید.
سعی کنید استفاده از میوه و سبزیجات برگ دار، منابع حاوی امگا3 شامل ماهی، روغن زیتون و … را در رژیم غذایی خود بگنجانید. لوبیا قرمز نیز از مواد غذایی موثر در تقویت حافظه می‌باشد.
سعی کنید در طول روز زمان‌هایی را با دوستان و خانواده خود بگذرانید، خواب کافی داشته باشید و وقتی را برای مطالعه کردن اختصاص دهید. تمامی این عوامل در تقویت حافظه بلندمدت تاثیرگذار است.
از دست دادن حافظه بلند مدت
در برخی از موارد افراد به دلیل حواس‌پرتی و یا افزایش سن، تمرکز کافی ندارند و نمی‌توانند اطلاعات ساده را به یاد بیاورند. این نوع از یاد بردن نمی‌تواند به معنای فراموشی و یا اختلال در عملکرد حافظه معنی شود؛ چراکه معمولا این حالت‌ها موقتی هستند.
در صورتی که فراموشی بارها تکرار شود، نشان دهنده یک مشکل و یا اختلال است و فرد باید به پزشک متخصص مراجعه کند. کسانی که به محض ورود به اتاق فراموش می‌کنند که چه کاری را باید انجام می‌داده‌اند، دچار اختلال در حافظه کوتاه‌مدت هستند. افرادی که در به یادآوری خاطرات و وقایع دور خود دچار مشکل هستند اما چند لحظه قبل خود را به یاد می‌آورند، دچار فراموشی حافظه بلند مدت شده‌اند که این دو نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شود. برای آشنایی با انواع اختلال حافظه کلیک کنید.
بیماری‌های مختلف، وارد شدن ضربه به سر در اثر تصاوف و … می‌تواند باعث بروز چنین مشکلی شود.
برای دریافت مشاوره در زمینه حافظه بلند مدت می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سوالات متداول
تقویت حافظه بلند مدت از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند؟
