اختلال شخصیت اسکیزوتایپال چه نشانه هایی دارد؟

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال یکی از انواع اختلالات‌شخصیت است که نشانه‌ های آن خیلی اوقات با بیماری های سایکوتیک مثل اسکیزوفرنی اشتباه گرفته می‌شود. برخی اختلال اسکیزوتایپال را اسکیزوفرنی نهفته می‌دانند. این اختلال جنبه ارثی بالایی دارد. در سابقه خانوادگی افرادی که به اختلال اسکیزوتایپال دچار هستند، اغلب اختلال‌اسکیزوفرنی دیده می‌شود. این افراد دارای درک متفاوتی از محیط اطراف خود هستند. حتی ممکن است دوستان خیالی داشته باشند. روان درمانی در کنار دارودرمانی موثرترین روش بر بهبودشان است. در ادامه نشانه ها، علل و درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال را بررسی کرده‌ایم.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی خانواده با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

شخصیت‌های اسکیزوتایپال Schizotypal personality disorder (STPD) در کلاستر الف جا می‌گیرند. افراد دچار این اختلال، قوه تفکر و توانایی برقراری ارتباطات‌شان تا حدودی مختل می‌شود. این افراد با اینکه مشکلات ذهنی مشخصی ندارند اما نحوه صحبت کردن‌شان ویژه و متمایز است. اغلب معنای حرف هایشان را فقط خودشان می‌فهمند. برای آشنایی با سایر اختلالات شخصیت کلاستر A کلیک کنید.

کسی که به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مبتلا باشد ممکن است از احساسات درونی خودش هم خبر نداشته باشد. اما این فرد در کشف احساسات دیگران، به ویژه خشم آن‌ها بسیار دقت می‌کند. اسکیزوتایپال‌ها معمولا ادعاهای خرافی دارند. مثل اینکه مدعی می‌شوند که غیب بین هستند یا یک سری قابلیت های فکری منحصر به فرد دارند. برای آشنایی با نحوه برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال کلیک کنید.

شیوع اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

براساس آمارهای به دست آماده در این زمینه تقریبا سه درصد از جمعیت کل جهان مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال هستند. اما نسبت ابتلای زنان و مردان مشخص نیست. همچنین احتمال ابتلای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و دقولوهای تک تخمکی که ژن این اختلال را دارند؛ بسیار بیشتر است.

افرادی که در معرض ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال قرار دارند

بیشتر افرادی که مبتلا به اختلالات شخصیت هستند؛ ممکن است که به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز مبتلا شوند. معمولا اختلال های شخصیت در نوجوانی شروع شده و در دوران بزرگسالی تشدید می‌شوند. این موضوع در مورد این اختلال نیز صدق می‌کند. از این رو افرادی که اختلالات شخصیتی دارند؛ بیشتر احتمال دارد که به این اختلال نیز مبتلا شوند.

علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

مبتلایان به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به جز بستگان درجه یک دوستان صمیمی ندارند. حالات عاطفی و احساسی که این افراد تجربه می کنند محدود یا به شدت زیاد است. افراد مبتلا به این عارضه نسبت به همه چیز سوءظن دارند. رفتارها، صحبت کردن و پوشش آن‌ها عجیب یا منحصر به خودشان است.

این افراد در جمع دچار نوعی اضطراب می‌شوند که با وقت گذرانی با آن جمع هم از بین نمی‌رود. این اضطراب می‌تواند از احساس بدگمانی که نسبت به دیگر دارند نشات بگیرد. افراد با این عارضه تکلم و تفکر عجیبی دارند. و اغلب هنگام صحبت کردن تنها خودشان می‌دانند که چه می‌گویند.

اطرافیان این افراد را عجیب و خاص تعریف می‌کنند و نمی‌توانند در مورد مسائلی که نیاز به منطق و تفکر استنتاجی دارد، با آن‌ها صحبت کنند. سایر نشانه های رایج در این شخصیت به شرح زیر هستند.

احساس اضطراب و بی قراری در جمع
ناتوانی در اعتماد کردن به دیگران
دارا بودن تفکر و رفتار عجیب
تعصب و باورهایی که پشتوانه منطقی ندارند
جملات نامفهوم و مبهمی که کسی متوجه نمی شود
عواطف و احساسات سطحی و سرد
منزوی بودن و ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران

برای تشخیص نشانه های این اختلال می‌توانید برای تست شخصیت شناسی کلیک کنید.

تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

برای شروع فرایند درمان و همچنین اطمینان از بیماری، در ابتدا باید از ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال اطمینان حاصل کرد. برای اینکار افراد باید حتما به روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کرده و معاینه شوند. متخصص در ابتدا نشانه های رفتاری را در نظر گرفته و همچنین شرح حالی از خود بیمار می‌گیرد. در قدم بعدی با استفاده از ملاک های تشخیصی DSM، از ابتلا و یا عدم ابتلا خبر می‌دهد. در این زمینه حتی می‌تواند از انجام تست های مختلف نیز کمک بگیرد.

عوارض اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

مبتلایان به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به دلیل افکار و برداشت‌های غیرعادی اش نمی‌تواند به مانند سایرین در جامعه فعالیت داشته باشد. آن‌ها روابط محدودی دارند و در زمینه های مختلف تحصیلی، شغلی و خانوادگی از سایر هم گروهان عقب می‌افتد.

ابتلا به اختلالاتی مثل افسردگی و اضطراب نیز در این شخصیت بسیار شایع است و در ویژگی‌های اسکیزوتایپال آن‌ها مانع از تاثیر روش های درمان این اختلالات می‌شود.

خیلی اوقات اطرافیان او را با دیوانه خطاب کرده و از او دوری می‌کنند. با پیشروی خصوصیات شخصیت اسکیزوتایپال احتمال ظهور بیماری های سایکوتیک نیز بیشتر می‌شود.

برای آشنایی با آینده زندگی و ازدواج با شخصیت اسکیزوتایپال کلیک کنید.

دلیل شکل گیری شخصیت اسکیزوتایپال

بروز علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، به عوامل ژنتیکی و خانوادگی بستگی دارد. طبق بررسی های به عمل آمده، والدین این شخصیت ها روابط گیج کننده ای طی می‌کنند. و معمولا رابطه عاطفی نزدیکی ندارند. کودکان این خانواده ها علاوه بر زمینه ژنتیکی، شاهد روابط ناپایدار و گیج کننده والدینشان هستند.

جهانی که شخصیت اسکیزوتایپال در آن رشد می‌کند پر از ترس ها و تصورات کودکانه است. اکثر این افراد در کودکی با دوستان خیالی رابطه دارند که انگار آن‌ها را به صورت واقعی می‌بینند. ممکن است اعتراف کنند که در درک محیط پیرامون خود اختلالاتی دارند. طبق تحقیقاتی که انجام شد، این افراد به شدت از سمت والدین؛ خویشان یا گروه همسالان تحقیر شده‌اند. این افراد تصویر خیلی نامفهومی از خود دارند. همیشه از خود ناراضی‌اند و چوب انتقاد به خود می‌زنند. گویی با این رفتارها به صورت ناخودآگاه طرف مقابل را توجیه می‌کنند که فرد مناسبی برای ارتباط نیست.

طی بررسی‌ها عوامل مشترک دیگری بین شخصیت‌های اسکیزوتایپال یافت شد. که عبارتند از؛

مورد تعرض و سوء استفاده جنسی واقع شدن
عدم توجه به عواطف و نیازهای روانی این کودکان
طلاق عاطفی پدر و مادر
رشد در محیطی استرس زا
وجود یا زندگی با حداقل یک عضو خانواده که مبتلا به اختلالات شخصیت دسته الف و یا یکی از بیماری های سایکوتیک باشد
تجربه ضربه‌های عاطفی شدید

آیا اسکیزوتایپال ها خطرناک هستند؟

ممکن است به دلیل حرف‌ها و رفتارهای عجیب این شخصیت احساس امنیت نداشته باشید. زندگی و ازدواج با مبتلایان به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال‌ها دارای چالش های مختلفی است، اما نمی‌توان این اختلال را خطرناک تلقی کرد. شما برای زندگی با این شخصیت باید نسبت به بیماری او اطلاعات لازم را کسب کنید و با دریافت مشاوره از متخصصین به او جهت بهبود نشانه ها یاری برسانید. برای آشنایی با روش های درمان شخصیت اسکیزوتایپال کلیک کنید.

درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

از آنجایی که افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی، به ندرت برای درمان مراجعه می‌کنند و همچنین انکار زیادی در مورد بیماری خود دارند؛ درمان آنها کار دشواری است. اما راه هایی وجود دارد که علائم بیماری را در آنها به شدت کاهش می‌دهد. این روش ها شامل موارد زیر می‌شوند.

گروه درمانی

در گروه درمانی بهتر است که هم خود فرد بیمار و هم خانواده او شرکت کرده و از مسائل مرتبط با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال آگاه شوند. در گروه درمانی افراد از تجارب دیگران نیز آگاه شده و می‌توانند از آنها استفاده کنند.

درمان شناختی رفتاری

همچنین در درمان رفتاری شناختی نیز در ابتدا بر عقاید و افکار افراد کار کرده و در قدم بعدی راهکارهای عملی به آنها ارائه می‌دهند تا بر نشانه های این بیماری غلبه کنند.

دارودرمانی

معمولا برای درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال از داروهای ضد روان پریشی یا آنتی سایکوتیک با دوز پایین کمک گرفته می‌شود. این داروها حتما باید تحت نظر متخصص و با توجه به شدت بیماری مصرف شوند.

پیشگیری از ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

هنوز هیچ راه قطعی برای پیشگیری از ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال وجود ندارد. اما به طور کلی افرادی که در معرض این بیماری قرار دارند می‌توانند از اقدامات درمانی موثر در این زمینه استفاده کرده و از بروز آن جلوگیری کنند.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ، اسکیزوفرنی و شخصیت اسکیزوئید

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوتایپال با دیگر اختلال ها

بسیاری از افراد این سه نوع اختلال را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. اما آنها کاملا با یکدیگر متفاوت بوده و حتی روش های درمانی مختلفی نیز دارند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید به طور کلی تمایلی به برقراری ارتباط اجتماعی ندارند اما افراد اسکیزوتایپال در روابط خود دچار احساس غم و ناراحتی می‌شوند. این بدان معناست که آنان مایل به برقراری ارتباط هستند؛ اما نمی‌توانند اینکار را انجام دهند. افراد مبتلا به شخصیت اسکیزوئید خود مشتاق به برقراری ارتباط نیستند. تفاوت دیگر آنها در داشتن افکار جادویی است که افراد اسکسزوتایپال دارند اما افراد اسکیزوئید، چنین چیزی را تجربه نمی‌کنند. تنها شباهت این دو اختلال در این است که هردو اختلال شخصیت هستند. اما اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که در آن ارتباط فرد به طور کلی با واقعیت قطع می‌شود.

مثالی از یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

مرد 45 ساله ای را در نظر بگیرید که سرد و تا حدودی بی اعتماد است. او به تازگی شغل خود را در یک اداره دولتی به دلیل بازدهی پایین و حضور نامرتب در محل کار از دست داده است. او در مصاحبه بالینی می‌گوید که تمام عمر منزوی بوده و همچنین افکاری وحشتناک در مورد برادرش داشته است که مبادا به او صدمه ای بزند. از طرفی دچار وسواس های عجیبی در مورد انجام کارهای روزانه اس است. برای مورد شستن یک شلوار جین دو روز مطالعه می‌کرده و از اطرافیان سوال می‌پرسیده است. چنین فردی در نهایت تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال گرفته و برای انجام روش های مختلف درمانی تشویق می‌شود. اما به دلیل بی اعتمادی نسبت به دیگران تمایلی به حضور در جلسات گروه درمانی ندارد.

سخن پایانی

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ، از آنجایی که دچار بی اعتمادی شدید هستند و از برقراری ارتباط با دیگران غم زیادی را تجربه می‌کنند؛ معمولا قادر به ادامه فرایند درمانی خود نیز نیستند. از این رو باید با آنان با احتیاط زیادی رفتار کرده و درمان را به آرامی پیش برد. چنین افرادی بهتر است همواره تحت نظر یک روانشناس قرار داشته باشند.

سوالات متداول

شخصیت اسکیزوتایپال را چطور تشخیص دهیم؟

ظاهر شخصیت های اسکیزوتایپال معمولا با دیگران تمایز فاحشی دارد. باورهای خرافی و عادات رفتاری عجیب آنها کاملا مشهود است. اکثر این شخصیت ها مشاغلی مثل رمالی و کف بینی را انتخاب می کنند.