ترس از معلم
ترس از معلم یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که برخی از کودکان دبستانی با آن مواجه هستند. این ترس چالش‌هایی را برای خانواده ایجاد می‌کند. برخی از کودکان در اوایل دوران مدرسه و شروع تحصیل خود در مقاطع ابتدایی، دچار احساس اضطراب و ترس بیش از حد می‌شوند، تا حدی که نمی‌توانند با شرایط جدید سازگار شوند. ترس دانش آموزان از مدرسه و معلم منجر به مقاومت شدید آن‌ها در برابر رفتن به مدرسه می‌شود و مجبور کردن آن‌ها برای حضور در مدرسه بدون حل مشکل، می‌تواند آسیب و رنج‌های بسیاری را برای آن‌ها در پی داشته باشد. به منظور شناسایی ترس کودک از معلم و کنترل آن، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
ترس از معلم در کودکان
ترس‌های شدید یا فوبی‌ها در کودک نوعی ترس افراطی، غیرمنطقی و پایدار نسبت به موضوعی مثل معلم گفته می‌شود. این دسته از کودکان تمایلی به ترک خانه و رفتن به مدرسه ندارند و در برابر حضور در مدرسه به شدت مقاومت می‌کنند.
معمولا ترس از معلم با اولین حضور در محیط مدرسه و یا پیش دبستانی در کودکان ایجاد می‌گردد و اگر این مشکل حل نشود، در مقاطع بالاتر به اوج خود می‌رسد. این نوع از ترس، دربردارنده استرس و اضطراب زیادی برای کودکان است که والدین باید تلاش کنند در چنین شرایطی کنار فرزند خود باشند و به درمان فوبیای او کمک کنند. برای آشنایی با تفاوت ها و نشانه های این اختلال با ترس از مدرسه کلیک کنید.
علائم ترس از معلم
شاید جالب باشد بدانید که ترس از معلم دارای علائم بسیاری در کودک است و می‌توان با توجه به تغییرات رفتاری و خلقی کودک، از این ترس مطلع شد. در ادامه به مهم‌ترین علائم ترس ازمعلم اشاره کرده‌ایم:
- بهانه تراشی برای نرفتن به مدرسه و مقاومت در برابر اصرار والدین
- دروغ گفتن برای فرار از مدرسه
- امتناع از جدا شدن از پدر و مادر و وابستگی بیشتر به آن‌ها
- پریشانی و قشقرق به پا کردن برای نرفتن به مدرسه
- ترس، استرس و اضطراب در هنگام جدایی از والدین و حضور تنها در مدرسه و یا نزد معلم
- درخواست مکرر برای تماس با والدین در ساعات حضور در مدرسه
- مشکل در از خواب بیدار شدن و آماده شدن جهت رفتن به مدرسه
- اجتناب از پیدا کردن دوست در محیط مدرسه و منتظر شدن برای اتمام زمان حضور در مدرسه
- داشتن علائم جسمانی ناشی از اضطراب و ترس افراطی از معلم شامل دل درد، سردرد، استفراغ، سرگیجه، خشکی دهان، تپش قلب، اسهال، ضعف و …
- مشکلات روانی ناشی از ترس بیش از اندازه شامل اختلال در خواب، عصبانیت و پرخاشگری، جویدن ناخن، شب ادراری، لکنت زبان، ترس از تاریکی و …
علت ترس از معلم
ترس از معلم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از دلایلی که منجر به ترس کودکان از معلم می‌شود، داشتن اختلال اضطراب جدایی است. در واقع کودک از معلم خود می‌ترسد، چون نمی‌تواند از والدین خود جدا شود و عدم حضور پدر و مادر در کنار او سبب می‌شود که نوعی اضطراب افراطی را تجربه کند.
برخی دیگر از کودکان از اینکه زیر ذره‌بین معلم قرار بگیرند، دچار ترس می‌شوند. در برخی موارد، مورد ارزیابی قرار گرفتن و قضاوت شدن از سوی دیگر افراد منجر به ایجاد استرس و اضطراب در این دسته از کودکان می‌شود. در صورتی که ترس از معلم در سنین کودکی درمان نشود؛ ممکن است به تدریج منجر به شکلگیری فوبیای اجتماعی در سنین بزرگسالی گردد.
بیشتر کودکان تمایلی به بازگو کردن ترس از معلم، با والدین خود ندارد چراکه فکر می‌کنند این موضوع نشانه‌ای از ضعف و ناتوانی آن‌ها است. در حالی که در برخی موارد، ترس کودک از معلم به دلیل رفتار سخت‌گیرانه معلمان و اقدام او برای تنبیه کردن کودک می‌باشد.
پدر و مادرها باید تلاش کنند از ایجاد عوامل ترس در کودک خود اجتناب نمایند. برخی از والدین در موقعیت‌های مختلف اقدام به تهدید کودک خود می‌کنند؛ به عنوان مثال اگر غذا نخوری به معلمت خواهم گفت تا تو را تنبیه کند. همین جمله می‌تواند کم کم سبب شکلگیری ترس از معلم شود. ترس از معلم در صورت کنترل نشدن می‌تواند عملکرد تحصیلی کودک را تحت الشعاع قرار بدهد.
بنابراین می‌توان گفت برخی دلایل همچون تبعیض در محیط زندگی، احساس تنهایی در مدرسه، وابستگی شدید کودک به والدین، ویژگی‌های شخصیتی کودک شامل خجالتی بودن و یا ترسو بودن، ترس از مورد ارزیابی قرار گرفتن توسط معلم، ناآگاهی نسبت به توانایی‌های خود، رفتار بد و سخت‌گیرانه معلم و … منجر به تشدید ترس کودک از معلم می‌گردد.
عوامل تشدیدکننده ترس کودک از دبیر
وجود برخی عوامل منجر به تشدید ترس کودک از مدرسه می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- اضطراب جدایی
- ترس از حضور در یک محیط اجتماعی
- برخورداری از نقص جسمانی و یا بیماری جسمی
- مدرسه با مقررات و ضوابط سخت‌گیرانه
- معلم سختگیر
- نگرانی از رفتار خشن معلم
- تنبیه کردن کودک در مدرسه
- مورد تهدید قرار گرفتن از جانب معلم
- درگیری والدین در خانه و ایجاد اضطراب و دلواپسی در کودک
- مشکلات فردی مانند ناتوانی در کنترل ادرار
- ترس از شکست و ناتوانی در پاسخگویی به سوالات در مقابل دیگران
- و …
برای پی بردن به علت استرس در کودکان کلیک کنید.
راهکارهای مقابله با ترس از معلم در کودکان
برای اینکه بتوانید از میزان ترس کودک خود از معلم‌اش بکاهید، لازم است او را بخاطر ترسش، تنبیه نکنید و یا ملامت نکنید و به جاش از راه دوستی وارید شوید و با همدلی در مورد ترس او با یکدیگر صحبت کنید. حتی می‌توانید از مشاور و روانشناس، مشاوره تخصصی دریافت کنید و متناسب شرایط کودک خود از راهکارهای از میان بردن ترس در کودک مطلع شوید.
عملکرد معلم کودک خود را از طریق مدیر و یا معاون مدرسه بررسی کنید تا متوجه نوع رفتار او با کودک‌تان بشوید. به هیچ عنوان وقتی کودکان در خانه مرتکب اشتباهی می‌شود او را با معلمش تهدید نکنید. به عنوان مثال نگویید چون تکالیفت را انجام نداده‌ای به معلمت می‌گویم تو را تنبیه کند.
در نهایت سعی کنید به کودک خود کمک کنید تا میزان اعتماد به نفسش را افزایش دهد و بتواند با استفاده از مهارت‌های ارتباطی، با معلم خود ارتباط برقرار کند و از فعالیت‌های گروهی در کلاس و یا مورد ارزیابی شدن ترسی نداشته باشد.
راهکارهای از بین بردن ترس از معلم از سوی معلمان
برای اینکه ترس کودک از معلم از بین برود، می‌توانید این موضوع را با معلم کودک خود در میان بگذارید. از مهم‌ترین اقداماتی که معلمان می‌توانند برای از بین رفتن ترس کودک انجام دهند، موارد زیر است:
- استفاده از جملات پرمهر برای ایجاد محیطی امن برای تحصیل و یادگیری دانش آموزان
- اجتناب از هر گونه سرزنش، تهديد، تمسخر، آزار، انتقاد شديد و تنبيه
- چشم پوشی از برخی خطاهای کودک در ورود به مدرسه
- القا کردن حس نبود ترس از مدرسه و معلم به کودکان
- بالا بردن جرات و اعتماد به نفس کودکان در زمینه غلبه بر مشکلات درسی
- امتیاز مثبت دادن به کودکان
- اجتناب از دادن تکالیف سخت به کودکان به خصوص در دانش آموزان ابتدایی
- برقراری زمینه دوستی و آشنایی با دانش آموزان
- ایجاد فضای فیزیکی شاد در مدرسه
- بررسی علت غیبت دانش آموزان
- ارضا نيازهای عاطفی، روانی و اجتماعی دانش آموزان از طرف معلمان
- ایجاد آرامش در کودکان و کاهش اضطراب در آن‌ها با استفاده از حرکات دست، چشم و …
- برخورد مناسب با کودک و اجتناب از تحقیر کودکان
- عدم تبعيض از طرف معلم و صبور بودن در مقابل ناملايمات دانش آموزان
- دادن جايزه و هديه به کودک
- پرهیز از اصرار و اجبار برای ماندن کودکان در مدرسه
برای آشنایی بیشتر با روش های درمان فوبیا کودک کلیک کنید.
سخن آخر
برای آنکه بتوانید به فرزند خود کمک کنید ترس‌ها و استرس خود را پس از حضور در مدرسه کنترل کند، باید از روش‌های تربیتی مناسب بهره ببرید و ارتباط مناسبی را با او برقرار نمایید. در چنین شرایطی فرزندتان نیز راحت‌تر می‌تواند با شما ارتباط برقرار کند و مشکلاتش را بیان کند.
در صورتی که احساس می‌کنید کودک‌تان قادر به غلبه بر ترس خود نیست و حل این موضوع از کنترل شما نیز خارج شده است و کودک به دلیل ترس شدید از معلم، از رفتن به مدرسه اجتناب می‌کند، می‌توانید با مشاوران کلینیک تخصصی نی نی مایند در ارتباط باشید و پاسخ سوالات خود را دریافت کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه ترس از معلم می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی کودک با برترین متخصصان در کلینیک مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
