والد آزاری
والد آزاری یکی از آسیب‌هایی است که در سال‌های اخیر شروع شده و متأسفانه روزبه‌روز در حال گسترش است. این روزها پدر و مادرهای بسیاری به مراکز مشاوره مراجعه می‌کنند و مشکل اصلی آن‌ها بدرفتاری‌هایی است که از جانب فرزندشان می‌بینند. این درحالیست که بسیاری دیگر از والدین از ترس آبرو و همین‌طور احساس شرم، رفتارهای فرزندشان را پنهان می‌کنند. واقعیت این است که والد آزاری مشکل بسیار جدی است. و پیامدهای منفی بسیاری را به دنبال خواهد داشت. به همین خاطر هرگز در مقابل این مشکل سکوت نکنید؛ و تلاش کنید تا راه حلی برای آن پیدا کنید. در ادامه درباره والد آزاری و راه‌های مبارزه با آن صحبت خواهیم کرد. برای دریافت کمک‌های تخصصی و حل مشکل حتما برای مشاوره خانواده کلیک کنید.
والد آزاری
آزار و اذیت والدین توسط فرزندان یکی از آسیب‌های خانواده است که به‌تازگی شاهد آن هستیم. متخصصان معتقدند هرگونه رفتاری که باعث ناراحتی جسمی یا روحی در والدین می‌شود را می‌توانیم به‌عنوان والد آزاری در نظر بگیریم. در نتیجه می‌توان گفت که دامنه والد آزاری بسیار گسترده است.
یک سر این طیف رفتارهایی مثل بحث کردن با والدین و لجبازی با آن‌ها را شامل می‌شود؛ و سر دیگر آن خشونت‌های جدی مثل کتک زدن والدین را در برمی‌گیرد. اما موضوع اینجاست که بی‌توجهی به حل این مشکل باعث بزرگ‌تر شدن آن خواهد شد. به عبارتی می‌توان گفت فرزندی که هیچ مانعی در مقابل رفتار خود نمی‌بینید طبیعتا باز هم آن را ادامه خواهد داد. به همین خاطر بسیار مهم است که با علل و راه‌های برطرف‌کردن این مشکل آشنا باشیم.
برای آشنایی بیشتر با انواع طیف خشونت خانگی کلیک کنید.
دلایل والد آزاری
فرزندسالاری
در سال‌های اخیر تک‌فرزندی و فرزندسالاری یکی از موضوعاتی است که زیاد دیده می‌شود. پدر و مادرها معمولاً همه تلاش خود را می‌کنند که فرزند آن‌ها چیزی کم نداشته باشد. و متأسفانه تصور می‌کنند که این بهترین روش برای پدر و مادری کردن است. اما شما با این رفتارتان از چند جهت به شخصیت کودک آسیب می‌زنید. نخستین و بزرگ‌ترین آسیب این است که آن‌ها واقعا باور می‌کنند که بهتر و بالاتر از دیگران و حتی خود شما هستند. و مشکل دوم این است که فرزند شما مدیریت‌کردن خواسته‌هایش را یاد نمی‌گیرد. در نتیجه این شخصیت‌ها معمولاً نمی‌توانند ناکامی و نرسیدن به خواسته‌های‌شان را تحمل کنند. این آسیب‌ها از جمله مهم‌ترین دلایل برای والد آزاری در آینده هستند.
یادگیری‌های مشاهده‌ای
کودکان برای اینکه نحوه برخورد در جامعه را یاد بگیرند، قبل از هر چیز و هرکس به پدر و مادر خود نگاه می‌کنند. به همین خاطر می‌توان گفت نوع برخورد شما با پدر و مادرتان تا حد زیادی نشان‌دهنده این است که فرزندتان در آینده چطور با شما برخورد خواهد کرد. به همان اندازه که شما در سال‌های کودکی و از طریق رفتارهای‌تان، احترام به پدر و مادر را به کودک یاد داده باشید، در سال‌های آینده می‌توانید از فرزندتان انتظار توجه و احترام داشته باشید.
برای جلوگیری از کتک زدن پدر و کتک زدن مادر کلیک کنید.
تربیت‌های اشتباه کودکی
رفتارگرایان معتقدند اگر ما به تجربه متوجه شویم که رفتاری ما را به خواسته‌مان می‌رساند، در آینده با احتمال بیشتری آن را تکرار خواهیم کرد. بسیاری از مواقع والد آزاری یک نوع پرخاشگری وسیله‌ای است. یعنی فرزند شما یاد گرفته که با رفتارهایی مثل داد زدن، قهر کردن یا هر نوع دیگری از پرخاش می‌تواند به خواسته‌های خود دست پیدا کند.
بیماری‌های روحی
یکی از دلایل شایع برای والد آزاری بیماری‌های روحی هستند. مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و به‌خصوص اعتیاد می‌توانند تبدیل به دلایلی برای بدرفتاری با والدین شوند. این افراد به دلیل مشکلات و درگیری‌های روحی که بیماری برای آن‌ها ایجاد کرده، ظرفیت روانی کمتری برای برقراری ارتباط صحیح دارند؛ و این می‌تواند دلیلی برای بدرفتاری با والدین باشد.
راهکارهایی برای مبارزه با والد آزاری
قبل از آن که اقدامی بکنید، بهتر است برای خود معیاری مشخص کنید، اینکه می‌خواهید خانواده تان چطور باشد، اعضای آن چه رفتاری با هم داشته باشند، حدود حریم شخصی چطور تعریف می شود و… . برای این کار توصیه می‌کنید حتما مقاله خانواده سالم را بخوانید.
1- با فرزندتان صحبت کنید
همیشه اولین و بهترین راهکار برای حل اختلافات گفتگو است. در یک شرایط مناسب با فرزندتان صحبت کنید. احساس خود را از رفتارهای او بیان کنید و مشکلاتی که در رابطه‌تان به وجود آمده را شناسایی کنید. سپس سعی کنید با کمک هم، راهی برای تغییر شرایط پیدا کنید.
2- قاطعانه رفتار کنید
همان‌طور که گفتیم والد آزاری بسیاری از مواقع یک نوع پرخاشگری وسیله‌ای است. پس اگر می‌خواهید به رفتار اشتباه فرزندتان پایان بدهید، قاطعانه برخورد کنید. او باید متوجه این موضوع شود که با پرخاش و قشقرق درست‌کردن نمی‌تواند به خواسته‌های خود برسد. در مقابل، هر زمانی که او خواسته‌هایش را از راه درست و منطقی بیان می‌کند به حرف‌هایش گوش کرده و این رفتار را در او تشویق کنید.
3- نشانه‌ها را شناسایی کنید
برای مدتی در رفتار فرزندتان دقت کنید. به این سؤال پاسخ دهید که چه مسائلی باعث می‌شود او شروع به بدرفتاری کند. وقتی شما نشانه‌ها را پیدا کرده باشید، به‌راحتی می‌توانید رفتار را کنترل کنید. برای مثال وقتی می‌بینید شرایط دارد به سمت عصبانیت فرزندتان می‌رود بهتر است بحث را تمام کنید؛ و یا برای چند دقیقه او را تنها بگذارید.
4- از مشاور برای والد آزاری کمک بگیرید
آسیب‌زدن به والدین یکی از مشکلاتی است که هر دو طرف را درگیر می‌کند. علاوه بر اینکه پدر و مادر در این شرایط فشار روحی بسیاری را تحمل می‌کنند، خود فرزند نیز مشکلات بسیاری از جمله عذاب وجدان را تجربه خواهد کرد. به‌علاوه همان‌طور که گفتیم اگر شما فکری به حال این مشکل نکنید هرگز خودبه‌خود برطرف نخواهد شد.
یکی از بهترین راهکارها در این شرایط این است که خجالت و شرم را کنار بگذارید و از یک مشاور خانواده کمک بگیرید. مشاورین جلساتی را با تمام اعضای خانواده برگزار می‌کنند. و مهارت‌های مهمی مثل کنترل هیجانات، مدیریت بحران و ارتباط اجتماعی سالم را به شما آموزش خواهند داد. با استفاده از این روش می‌توانید مشکلات زندگی را برطرف کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه خشونت در خانواده می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی خانواده با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
سؤالات متداول
با فرزندی که پدر و مادرش را آزار می‌دهد باید چطور برخورد کرد؟
