موسیقی برای کودک اوتیسم | موسیقی درمانی و اوتیسم

آیا از مزایای موسیقی برای کودک اوتیسم اطلاع دارید؟ اوتیسم وضعیتی پیچیده‌ عصبی-رفتاری است که اختلالاتی در تعاملات اجتماعی، رشد کلامی و مهارت‌های ارتباطی فرد ایجاد می‌کند. با وجودیکه درمانی برای اوتیسم وجود ندارد، ولی با روش‌هایی می‌توان علائم را کاهش داد تا کودک احساس بهتری داشته باشد. موسیقی یک روش درمانی مکمل در کنار درمان‌های سنتی‌تر برای اوتیسم است. موسیقی درمانی برای کودک مبتلا به اوتیسم کمک می‌کند تا با بکارگیری تکنیک‌های مختلف، ارتباطات مغز خود را بهبود ببخشد. رقص، آوازخوانی و نواختن سازها، همه این موارد، عملکردهای حرکتی و کنترل هیجانی فرد را بهبود می‌بخشند. اگر کودک اوتیسم به انواع خاصی از موسیقی گوش دهد و با گروه‌های موسیقی درمانی تعامل برقرار کند، مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی‌اش بهتر خواهد شد. برای دریافت خدمات مشاوره کودک کلیک کنید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه موسیقی برای کودک اوتیسم می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی کودک ذهن نو تماس حاصل نمایید.

اوتیسم در کودکان

کودکان اوتیسمی همچون هم‌سن‌و‌سالان خود رشد طبیعی و کاملی در همه توانایی‌هایشان ندارند و ممکن است در برخی مهارت‌های اجتماعی یا زبانی مشکلاتی پیدا کنند. برای مثال، کودک ۴ساله‌ سالم، در فعالیت‌هایی با کودکان دیگر شرکت و بازی می‌کند. ولی برقراری ارتباط با دیگران برای کودک اوتیسمی بسیار ‌سخت است یا اصلا دوست ندارد ارتباط برقرار کند.

اگر کودک اوتیسم دارید باید بدانید که برخی کودکان اوتیسمی حساسیت بالایی دارند، و امکان دارد در رویارویی با صداها، تماس، بوها یا دیدن مناظری که برای همه عادی است، دچار مشکل جدی شوند و شاید حتی برایشان دردناک باشد. حرکات بدنی تکراری و تقلیدی مثل تاب‌خوردن، قدم‌زدن یا دست زدن، واکنش‌ غیر عادی نسبت به مردم، وابستگی شدید به اشیا و مقاومت در برابر تغییرات در روال عادی زندگی، رفتارهای پرخاشگرانه، عدم توجه کافی به اطراف و تشنج‌های شدید از دیگر نشانه‌های کودک اوتیسم است.

برای آشنایی بیشتر با نشانه های اختلالات طیف اوتیسم کلیک کنید.

موسیقی درمانی در کودک اوتیسم

موسیقی برای کودک اوتیسم یک مداخله درمانی ثابت شده است که در آن با کمک موزیک، نیازهای فیزیکی، احساسی، شناختی و اجتماعی کودک را شناسایی می‌کنند. لئو کانر فردی بود که برای اولین بار فواید درمانی موسیقی درمانی در اوتیسم را کشف نمود. کانر متوجه شد که بعضی از کودکان بی‌کلام و مبتلا به اوتیسم، قادرند آواز بخوانند یا زمزمه کنند. برخی دیگر هم به طور کامل می‌توانستند نوت‌ها را تشخیص دهند. محققان امروزی نیز تحقیقاتی بر روی موسیقی درمانی در اوتیسم انجام دادند، و در نتیجه آن سه نوع مداخله درمانی موسیقی را موثر دانستند. این سه تکنیک به شرح زیر هستند.

گوش دادن به موزیک

تکنیک گوش دادن به موزیک یک روش غیر رسمی می‌باشد. در این تکنیک به کودک اوتیسم اجازه می‌دهند موزیک‌هایی که دوست دارد و میل به شنیدنشان دارد را در یک محیطی که تحت کنترل درمانگر است گوش دهد.

موسیقی درمانی آموزشی

این روش درمانی یک تکنیک سازمان‌بندی شده است و خود شامل تکنیک‌هایی جهت دستیابی به اهداف آموزشی یا بازی‌های موزیکی می‌باشد.

موسیقی درمانی بدیهه‌گویی

در موزیک درمانی بدیهه‌گویی هم از تولید موزیک استفاده می‌شود. هدف از این تکنیک، ارتقاء ارتباطات غیر کلامی خودجوش در کودک اوتیسم است.

درمان با موسیقی درمانی می‌تواند شامل مواردی چون: آوازخوانی، رقص با انواع خاصی از موسیقی، گوش‌دادن به انواع خاصی از موسیقی، آموزش نواختن ساز، نواختن ساز با دیگران، شعر نویسی و آهنگسازی نیز باشد.

مزایای موسیقی درمانی برای کودک اوتیسم

جذب و حفظ توجه، که اضطراب را کاهش می‌دهد و شناخت را بهبود می‌بخشد، کاهش پاسخ‌های منفی یا خود محرک، افزایش مشارکت در اجتماعی شدن از طریق رفتارهای مثبت، ارائه روشی برای ابراز وجود در افراد غیرکلامی، کمک به رشد برخی از مهارت‌های کلامی، بهبود روابط متقابل بین فردی در بازی‌های گروهی، از جمله گوش دادن و نوبت گرفتن، شناسایی و ابراز احساسات، ادغام چندین حواس مانند صدا، لامسه و بینایی که برخی از افراد مبتلا به اوتیسم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بهبود مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف از طریق صداهای منظم و موزون که الهام‌بخش واکنش‌های خاصی در بدن، مانند رقص می‌شوند و تشویق تلاش برای انجام وظایف جدید در چارچوبی انعطاف‌پذیرتر.

بهترین رویکردهای موسیقی درمانی در کودکان مبتلا به اوتیسم

به نظرمی‌رسد موسیقی درمانی نیز همچون بسیاری از روش‌های درمانی که برای کمک به افراد اوتیسم طراحی شده‌اند، به عنوان مداخله‌ای اولیه بهترین تاثیر را دارد. اوتیسم را می‌توان در کودکان معمولاً قبل از 4 سالگی تشخیص داد. در مراحل اولیه تشخیص، شما باید به همراهی پزشکان شروع به ایجاد یک برنامه درمانی کلی نمایید. روش‌های درمانی چون ABA درمانی، گفتاردرمانی یا کاردرمانی بخش عمده این برنامه درمانی هستند. ولی در کنار آن‌ها درمان‌های مکملی مانند موسیقی درمانی، برنامه کلی شما را کامل خواهد کرد. سه رویکرد موسیقی درمانی به شرح زیر است.

رویکرد رفتاری موسیقی درمانی

در این رویکرد به بررسی تغییرات آشکاری می‌پردازند که کودک در پاسخ به موسیقی در رفتار خود نشان می‌دهد. این تغییرات رفتاری به دنبال تمرینات خاص و انواع مختلف تعامل با موسیقی اتفاق می‌افتد.

رویکرد یکپارچگی حسی در موسیقی درمانی

این رویکرد به کودک اوتیسمی که به محرک‌ها واکنش بیش از حد نشان‌می‌دهد، کمک‌می‌کند تا پاسخ کمتری دهد. یا رفتارهای حسی نشان‌دهد که واکنش‌های فیزیکی خودش را مدیریت نماید.

موسیقی درمانی خلاق

این رویکرد هم که شامل بداهه‌نوازی و آهنگسازی است، برای تحریک مهارت‌های حرکتی، شناخت، حافظه و اجتماعی‌شدن کمک می‌کند.

علاوه بر این سه رویکرد، ده‌ها مکتب موسیقی درمانی دیگر نیز وجود دارند. اگر می‌خواهیدبدانید که چه روشی بیشتر برای فرزند شما مفیدتر است، می‌توانید با متخصص اطفال، متخصص مغز و اعصاب، روانشناس یا رفتار درمانگر کودکان مشورت نمایید. تا شما را به یک موسیقی درمانگر باتجربه که در مورد علائم خاص اوتیسم در کودکان آشنایی و تجربه دارد، معرفی کنند.

برای آشنایی بیشتر با نشانه های کودکان استثنایی کلیک کنید.

روش انجام موسیقی درمانی در کودکان اوتیسم

در مرحله اول کودک به موسیقی اطرافش خوب گوش می‌دهد و کم‌کم به درمانگرش اعتماد می‌کند.
در مراحل بعدی، کودک مهارت‌های موسیقی را می‌آموزد و درمانگر کودک را با مفاهیمی مثل رنگ، عدد و نشانه که در نظرش مختلف یا شبیه هستند، مرتبط می‌کند.
سپس کودک باید چیزهایی که یاد گرفته را در گروه‌ها انجام دهد. (در این مرحله اعضای گروه باید همکاری کنند).
کودک آموخته‌هایش در موسیقی را به سایر جنبه‌های مختلف زندگی تعمیم می‌دهد و آن‌ها را در ارتباطاتش بکار می‌برد. در این قسمت مهم است که روان‌درمانگر، موسیقی‌هایی را به کار ببرد که به شباهت بیشتری به شرایط زندگی کودک دارد.

صلاحیت انجام موسیقی درمانی با چه کسانی است

موسیقی درمانی کودک اوتیسم نیز مانند دیگر انواع درمان‌های رفتاری فقط باید توسط یک موسیقی درمانگر مجاز و دارای مدرک انجام شود. درمانگر باید بتواند تشخیص دهد که مغز به چه نحو به تغییر احساسات، رفتارها و حتی واکنش‌های فیزیکی که از انواع خاص موسیقی ناشی می‌شود، واکنش نشان می‌دهد.

همچنین واکنش مغز به آلات موسیقی خاص یا روش‌های خاصی از تعامل با موسیقی مانند آوازخوانی و رقص، چگونه است. سپس درمانگر با توجه به این می‌تواند دستورالعمل‌هایی تعیین کند و برای تهیه یک برنامه درمانی از آن استفاده کند. به این طریق درمانگر با موسیقی‌درمانی از رشد ارتباطات مثبت و جدید در مغز کودک اوتیسم حمایت می‌نماید.

به همین دلیل حتما باید فردی متخصص در زمینه‌ اوتیسم، موسیقی درمانی را انجام دهد. یک روانشناس که ضمن آگاهی کامل از اختلال اوتیسم و روش‌های درمانی آن، تسلط کافی به موسیقی نیز داشته باشد.

موسیقی درمانی کودک اوتیسم در چه سنی موثر است؟

موسیقی درمانی به عنوان یک تکنیک درمانی، در تمام سنین می‌تواند استفاده شود. مهم نیست فرد چه سنی دارد؛ تکنیک موسیقی درمانی در زندگی کودک مبتلا به اوتیسم می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. هدف از این رویکرد درمانی، کنترل، تقویت و کاهش علائم اوتیسم است. در نتیجه در هر مقطع سنی تأثیرگذار می‌باشد.

برای آشنایی با سایر روش‌های درمان اوتیسم کلیک کنید.

سخن پایانی

برای اختلالات عصبی مانند اوتیسم، موسیقی درمانی باید همراه با سایر روش‌های درمانی استفاده شود. موسیقی، یک ابزار قدرتمند برای شکستن الگوهای انزوا از طریق ارائه روابط جایگزین با محرک‌های موسیقی است. البته توجه کنید که به ‌علت تفاوت‌های فردی در بین افراد مبتلا به اوتیسم، هیچ قانون کلی برای درمان وجود ندارد. یک فرد ممکن است به یک تکنیک خاص پاسخ مثبت دهد، ولی شاید دیگری به راحتی با آن تکنیک، آسیب ببیند.

این درمان باید توسط یک متخصص موسیقی‌درمان آموزش‌دیده انجام شود. زیرا در برخی شرایط موسیقی می‌تواند اثرات مضر بگذارد و اگر درمانگر راه درمانی نامناسبی بکار گیرد، می‌تواند از درمان موفق جلوگیری کند و نتیجه‌ معکوس دهد.