حمله پانیک یا وحشت زدگی | عوارض و علائم حملات پانیک
حمله پانیک یا وحشت زدگی معمولا به طور ناگهانی در پی احساس استرس شدید رخ می‌دهد. اما برخلاف تصور اکثر مردم حملات پانیک تنها در اختلال پانیک یا وحشت‌زدگی ایجاد نمی‌شوند. و بسیاری از بیماری‌های روحی یا جسمی می‌توانند باعث بروز این حملات شوند. به‌طورکلی می‌توان گفت ریشه حملات پانیک را باید در اضطراب جستجو کرد و به همین خاطر برای درمان نیز باید درمان اضطراب را هدف قرار داد.
عدم‌درمان پانیک مشکلات زیادی برای‌تان ایجاد خواهد کرد و درصورتی که مرتباً تکرار شود احتمال اضافه شدن سایر فوبیاها مثل ترس از حضور در مکان‌های شلوغ به وجود خواهد آمد. پس در صورت بروز چنین مشکلی برای خود یا عزیزتان هر چه زودتر برای درمان اقدام کنید.
حمله پانیک چیست ؟
حمله پانیک یا وحشت زدگی بسیار ناگهانی رخ می دهد. اما این افکار و ترس فرد است که بیش از هر چیز باعث تشدید آن می شود. ترس از دست‌دادن عقل، ترس از ایست قلبی، ترس از مردن و افکار منفی مختلف به فرد غلبه می‌کند. در نتیجه فرد علائم حمله پانیک را نشان می‌دهد. با تمرینات مختلف می‌توان بر حمله های پانیک چیره شد. اما در بیشتر موارد فرد توجهی به نشانه ها نکرده و به مرور وضعیتش بدتر خواهد شد. در ادامه بیشتر با حملات پانیک آشنا خواهید شد.
علائم حمله پانیک
پانیک به‌طورکلی به معنای اضطراب و وحشت‌زدگی است. و حمله پانیک، اضطرابی است که به‌طور ناگهانی برای فرد ایجاد می‌شود. افرادی که دچار این حملات می‌شوند معمولاً باور نمی‌کنند که دلیل روانی برای بیماری آن‌ها وجود دارد. و بیش از هر چیز احساس می‌کنند دچار یک حمله قلبی شده‌اند.
این شرایط می‌تواند تا جایی پیش برود که فرد احساس کند هر لحظه احتمال مرگ یا حتی دیوانه شدن وی وجود دارد. نوجوانان و بزرگسالان جوانی که حملات پانیک دارند دارای مشکلات سلامت روان دیگری مانند: اختلال وسواس، اضطراب، اختلالات خلقی، اختلالات پرخوری و مصرف مواد نیز باشند.
ویژگی‌های آشکار در حمله پانیک
حمله پانیک دارای ویژگی‌های خاصی هستند که متخصص برای تشخیص این بیماری باید وجود آن‌ها را ارزیابی کند. به عبارتی می‌توان گفت هر حمله اضطرابی را نمی‌توان پانیک دانست. ویژگی‌های حمله‌پانیک عبارتند از:
- حمله پانیک به‌صورت ناگهانی شروع می‌شود و فرد نمی‌تواند پیش‌بینی کند چه زمانی قرار است دچار حمله شود.
- شدت حملات معمولاً در طی ده دقیقه اول شدت گرفته و به اوج خود می‌رسد و معمولاً 20 تا 30 دقیقه بعد از شروع، پایان پیدا می‌کند.
- حمله پانیک نباید توسط بیماری‌های جسمانی و یا مصرف مواد مخدر ایجاد شده باشد. به همین خاطر پیش از تشخیص، باید از سلامت جسمی اطلاع پیدا کرد.
- هرچه تعداد بیشتری از نشانه‌های زیر در حملات عصبی شما وجود داشته باشد با احتمال بیشتری می‌توان تشخیص حمله پانیک را مطرح کرد؛
- تنگی قفسه سینه
- تپش قلب و افزایش فشارخون
- احساس تنگی نفس و خفگی
- سرگیجه
- بالا رفتن فشارخون
- لرزش
- گرفتگی عضلات
- تعریق
- فرد احساس می‌کند چیزی مانند توپ داخل گلویش گیر کرده است
- احساس ناراحتی در دستگاه گوارش
- جدا شدن از محیط اطراف یا نگاه به پدیده‌ها به‌عنوان شخص سوم
- ترس از مرگ
- ترس از دست دادن کنترل و دیوانه شدن
- درد قفسه سینه
- مشکلات گوارشی
- بی حسی
اختلال پانیک و تفاوت‌های آن با حمله پانیک
حمله پانیک در میان اختلالات روانی بیشترین رابطه را با اختلال پانیک دارند. پانیک نوعی بیماری اضطرابی است که دقیقاً به علت این حملات ایجاد می‌شود. در این بیماری فرد پس از درگیر شدن با حملات پانیک نمی‌تواند این خاطره را فراموش کند و به همین خاطر دائماً نگران بروز حمله بعدی یا پیامدهایی است که به دنبال این حمله برای وی ایجاد می‌شود.
برخی از بیماران پانیک نیز دچار ترس از مکان‌های شلوغ می‌شوند. این افراد در واقع از این واهمه دارند که در محیطی شلوغ مثل بازار دچار حملات پانیک شوند و امکان نجات‌شان وجود نداشته باشند یا همه متوجه مشکلی در آن‌ها شوند. به همین خاطر در مواردی که بیماری شدید است، معمولاً از محیط‌های امنی مثل خانه فاصله نمی‌گیرند. و درصورتی که مجبور به این کار باشند حتماً باید یکی از اطرافیان آن‌ها را همراهی کند.
اما حمله پانیک صرفاً در این بیماران اتفاق نمی‌افتد. سایر اختلالات اضطرابی و به‌ویژه فوبی‌ها نیز می‌توانند باعث بروز حملات پانیک باشند. به عبارتی شاید بهتر باشد بگوییم هر موقعیت اضطرابی می‌تواند دلیلی برای ایجاد حملات پانیک باشد. برای آشنایی با سایر انواع اختلالات اضطرابی کلی کنید.
علت حمله های پانیک
همان‌طور که گفته شد اصلی‌ترین دلیل بروز حمله پانیک، اضطرابی است که فرد احساس می‌کند. این اضطراب ممکن است حتی ناهشیار باشد. اما برخی عوامل آمادگی برای تجربه حملات پانیک را افزایش می‌دهد.که عبارتند از.
- اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب
- استرس طولانی مدت
- مشکل در سلامت جسمانی
- بیماری قلبی
- بیماری تنفسی
- مشکلات تیروئید
- استفاده بیش از حد از الکل
- نیکوتین
- کافئین
- عوارض برخی از داروهای پزشکی
- مصرف تفریحی برخی از مواد
در ادامه به 4 عامل اصلی علل حمله پانیک پرداخته‌ایم.
نقش ژنتیک در بروزحمله پانیک
طبق تحقیقات بسیاری از اختلالات اضطرابی از طریق ژن‌ها به ارث می‌رسند. به همین خاطر افرادی که در اقوام نزدیکشان سابقه درگیری با حمله پانیک دارند، به احتمال بیشتری درگیر این بیماری می‌شوند.
تحولات مهم زندگی
بعضی از رویدادهای مهم زندگی مانند پیدا کردن کار، طلاق، از دست دادن عزیزان یا مهاجرت صرف‌نظر از اینکه اتفاق مثبت یا منفی در زندگی فرد به شمار می‌روند، فشار روانی زیادی هم به همراه خواهند داشت. طبق مشاهدات تجربه این تحولات در افرادی که آمادگی لازم برای حمله پانیک را داشته باشند، باعث شروع این بیماری خواهد شد. به همین خاطر توصیه می‌شود هنگامی‌که با شرایط پرفشار در زندگی مواجه می‌شوید برای جلوگیری از پیامدهای منفی آن حتما با یک روانشناس متخصص دراین‌باره صحبت کنید.
تفسیر اشتباه علائم جسمانی
یکی از ویژگی‌های اکثر افرادی که حمله پانیک را تجربه می‌کنند این است که آن‌ها نشانه‌های بدنی خود را سوءتعبیر می‌کنند یا به عبارتی نسبت به آن‌ها بیش‌ازحد حساس هستند. این افراد هنگامی‌که با گرفتگی نفس و یا تپش قلب مواجه می‌شوند تصور می‌کنند که دچار سکته قلبی شده‌اند و تصور می‌کنند که هرلحظه امکان دارد بمیرند یا اتفاق ناگوار دیگری پیش بیاید. این اضطراب باعث می‌شود تا حمله عصبی شدت پیداکرده و تبدیل به یک حمله پانیک تمام‌عیار شود.
مشکلات فیزیولوژیک
برخی از بیماری‌های جسمانی مانند قند خون پایین یا اختلال در دریچه‌های قلبی نیز می‌تواند باعث بروز حمله پانیک باشد. استفاده از مخدرها یا قطع ناگهانی مصرف بعضی از داروها نیز می‌تواند چنین نشانه‌هایی را به همراه داشته باشد. به همین خاطر پیش از بررسی‌های روان‌شناختی متخصص می‌بایست از سلامت جسمی بیمار اطمینان پیدا کند.
راه رهایی و غلبه بر حملات پانیک
حمله پانیک مشکلات بسیاری را در زندگی فرد به همراه خواهند داشت. علاوه بر فشار روانی و نگرانی‌هایی که این حملات برای فرد ایجاد می‌کند. این شرایط باعث می‌شود فرد توانایی خود را برای بسیاری از فعالیت‌های تحصیلی یا کاری از دست بدهد و یا همان‌طور که در اختلال پانیک مطرح شد بسیاری از بیماران از ترس اینکه مبادا در مکانی شلوغ دچار حمله شده و نتوانند خود را کنترل کنند ارتباطات خود را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. به همین خاطر اگر این نشانه‌ها در شما یا هریک از اطرافیانتان وجود دارد بهتر است هرچه سریع‌تر برای درمان آن از یک متخصص روانشناسی کمک بگیرید.
با توجه به شرایط فرد و شدت بیماری ممکن است از روش‌های مختلفی برای درمان حمله پانیک استفاده شود. اما به‌طورکلی درمان‌ها به دو دسته دارودرمانی و روان‌درمانی تقسیم می‌شوند. گاهی اوقات متخصصین معتقدند که استفاده هم‌زمان از این دو روش می‌تواند بیشترین تأثیر را در بهبود بیماری و جلوگیری از عود مجدد آن داشته باشد. برای آشنایی با سایر روش‌های درمان حملات پانیک کلیک کنید.
دارودرمانی
معمولاً برای درمان حمله پانیک از داروهای ضد اضطراب و به‌ویژه بنزودیازپین‌هایی نظیر کلونازپام یا آلپرازولام استفاده می‌شود. اما استفاده از این داروها به دلیل عوارض منفی ازجمله ایجاد وابستگی، برای طولانی‌مدت مناسب نیست و به همین خاطر شما می‌بایست در کنار درمان‌های دارویی جلسات روان‌درمانی را نیز جدی بگیرید. برای اشنایی با انواع داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.
روان‌درمانی
با توجه به شرایط بیمار و شدت مشکل، روانشناس ممکن است از روش‌های مختلفی برای درمان استفاده کند. اما رایج‌ترین روش برای درمان حمله پانیک این است که به فرد آموزش می‌دهند. تا هنگام شروع نشانه‌ها آرامش خود را حفظ کرده و از سوءتعبیر نشانه‌ها خودداری کند. و علاوه بر این با استفاده از روش‌هایی مثل ریلکسیشن یا تنفس عمیق به وی کمک می‌شود تا شدت حملات اضطرابی را کاهش دهد.
تمرین تنفس
یکی از راه های درمان و کاهش حمله پانیک، تمرین تنفس است. تمرین تنفس های دیافراگمی و تنفس قفسه سینه به کاهش علائم حملات پانیک کمک می‌کند. در تمرین های دیافراگمی، تنفس های عمیق و یکنواخت به ریه ها اجازه منبسط شدن می‌دهد. و ریه ها را با هوا پر می‌کند. تنفس قفسه سینه به تنفس های کوتاه و سریع گفته می‌شود.
ریلکس کردن ماهیچه ها
با انجام ورزش هایی مانند ریلکسیشن و یوگا به شل‌کردن ماهیچه های خود کمک کنید. حمله پانیک باعث سفت شدن عضلات می‌شود و توانایی کنترل بدن را از دست فرد خارج می‌کند. با آموزش ریلکس‌کردن ماهیچه ها به سفت شدن عضلات خود غلبه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ریلکسیشن کلیک کنید.
کلام آخر
برای پیشگیری از حمله پانیک نیاز به آموزش برخی از مسائل و درمان است. تنفس عمیق، ریلکسیشن، دارو درمانی و روان درمانی انواع درمان های حمله پانیک است که توسط روانشناس و متخصص انجام می‌شود. هرگز خود درمانی نکنید و برای رهایی از این حملات به روانشناس مراجعه کنید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره درج‌شده تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه حمله پانیک می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
نشانه‌های حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک چه فرقی با اختلال پانیک دارد؟
آیا حملات پانیک قابل‌درمان هستند؟
