علت بی خوابی چیست

علت بی خوابی چیست؟ این سؤال حداقل در یک دوره‌ از زندگی برای همه ما پیش می‌آید. ناراحتی‌های روحی، دردهای جسمانی و استفاده از داروها می‌توانند علت بی‌خوابی باشند. بی‌خوابی مشکل آزاردهنده‌ای است که پیامدهای منفی زیادی به همراه دارد. به همین خاطر پیدا کردن علت و راهی برای درمان آن موضوعی حیاتی است و باید برایش جوابی پیدا کنیم. گاهی اوقات می‌دانیم که اختلالات خواب به دلیل تغییر در شرایط زندگی ایجاد شده است؛ اما درعین‌حال علت بی‌خوابی می‌تواند بسیار پیچیده باشد؛ اگر احساس می‌کنید دلایل اختلال خواب خود را پیدا نمی‌کنید؛ یا راهی برای درمان آن ندارید بهتر است راجع به این موضوع از یک مشاور کمک بگیرید.

رابطه علت بی خوابی با انواع آن

بی‌خوابی یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است. بسیاری از مردم جهان هر شب با این موضوع درگیر می‌شوند و زمان خواب برای آن‌ها تبدیل به مسئله‌ای زجرآوری شده است. درعین‌حال گروه دیگری هستند که شب‌ها به‌راحتی می‌خوابند اما صبح‌ چند ساعت زودتر بیدار می‌شوند و دیگر نمی‌توانند بخوابند. در کنار این دو گروه کسانی هم هستند که در ساعت خواب و بیداری مشکلی ندارند؛ اما در طول شب بارها از خواب بیدار می‌شوند. تمام این شرایط باعث می‌شود که در طول روز احساس خستگی داشته باشید و نتوانید با تمرکز کافی به برنامه‌هایتان رسیدگی کنید. پیدا کردن علت بی‌خوابی شاید بتواند تا حد زیادی این مشکلات را برطرف کند. بعضی از مهم‌ترین دلایل اختلال در خواب را در ادامه با یکدیگر بررسی می‌کنیم.

علت بی خوابی برای گروه های مختلف

گاهی اوقات دلایل بی‌خوابی پیچیده‌تر از آن هستند که به‌راحتی بتوانید تشخیص‌اش دهید. بعضی مواقع هم بیش از یک علت برای بی‌خوابی وجود دارد. برای مثال ممکن است به خاطر برنامه کاری‌تان برای مدتی نتوانید شب‌ها خواب کافی داشته باشید و کمبود خواب‌تان را در طول روز جبران کنید. بعد از مدتی به شرایط جدید عادت خواهید کرد و حتی اگر زمان کاری‌تان به حالت عادی برگردد، بازهم شب‌ها دچار بی‌خوابی خواهید شد. تحقیقات روانشناسان نشان می‌دهد که مهم‌ترین دلایل بی‌خوابی عبارتند از:

1- بیماری‌های روحی

بیماری‌های روحی مانند اضطراب و افسردگی تأثیر بسیاری در اختلالات خواب دارند. این مشکلات باعث می‌شوند شما به‌خصوص در هنگام به خواب رفتن یا نخستین ساعات پس از بیداری دچار افکار منفی و پراضطراب شوید. درگیری با این افکار طبیعتاً توانایی خواب راحت را از شما خواهد گرفت. به‌علاوه این بیماری‌ها باعث تغییر در نظم مواد شیمیایی که از مغز ترشح می‌شوند خواهد شد. این تغییرات بدن شما را از حالت آرامشی که برای خواب به آن نیاز دارد خارج می‌کند.

2- مشکلات جسمانی

همه ما تجربه این موضوع را داریم که وقتی دچار درد و ناراحتی هستیم به‌راحتی خوابمان نمی‌برد. مشکلات تنفسی، احساس درد یا تب بالا تأثیر بسیاری روی کیفیت خواب ما خواهند گذاشت.

3- سبک زندگی نامناسب

بعضی از عادت‌های اشتباه زندگی می‌توانند خواب شما را تحت تأثیر قرار دهند. خوردن غذاهای چرب در آخرین ساعات شب، استفاده زیاد از نوشیدنی‌هایی مثل چای و قهوه یا نداشتن فعالیت بدنی باعث دشواری در خواب شبانه می‌شود. استفاده از تلفن همراه پیش از خواب هم یکی دیگر از عادت‌های اشتباهی است که در دهه‌های اخیر اضافه رواج یافته. نور صفحه تلفن همراه یا تلویزیون باعث می‌شود مغز شما بیش‌ازحدی که باید نور دریافت کند و این کار ترشح ملاتونین یا هورمون خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. انجام فعالیت‌هایی مثل درس خواندن در آخرین ساعات شب میزان فعالیت مغز شما را افزایش می‌دهد و به همین خاطر نمی‌توانید خواب راحتی داشته باشید.

4- علت بی خوابی | عادات خواب اشتباه

دیر وقت خوابیدن و دیرتر بیدار شدن در صبح (برای جبران کمبود خواب) یکی از دلایل بی‌خوابی است. به‌طور میانگین بدن ما به 8 ساعت خواب در طول شبانه‌روز نیاز دارد. گاهی اوقات دلیل بی‌خوابی این است که در زمان اشتباهی می‌خوابیم. عادت‌های اشتباهی مثل خوابیدن‌های طولانی‌مدت در میانه روز یا دیر بیدار شدن صبح باعث می‌شود که شب‌ها دچار بی‌خوابی باشیم. هیچ چیز نمی‌تواند خواب شب را جبران کند. طبق تحقیقات مشخص شده بدن انسان از ساعت 10 شب تا 5 صبح بهترین کیفیت خواب را می‌تواند داشته باشد.

5- نامناسب بودن محیط خواب

محیطی که برای خواب انتخاب می‌کنیم باید ازنظر نور، دما و سکوت در شرایط مناسبی باشد. وجود محرک‌های اضافی باعث می‌شود که نتوانید به‌راحتی بخوابید. به همین خاطر خیلی موقع‌ها استفاده از وسایل تزئینی نامناسب در اتاق‌خواب باعث بی‌خوابی می‌شوند. یک نکته دیگر راجع به محیط خواب این است که باید از این محیط صرفاً برای خوابیدن استفاده کنید. انجام کارهای دیگری مثل درس خواندن یا غذا خوردن در رختخواب باعث می‌شود نتوانید به‌خوبی در این مکان استراحت کنید.

6- علت بی خوابی | برنامه کاری

شیفت‌های کاری شبانه نظم خواب شما را به هم می‌ریزند. در این شرایط مجبور هستید در شب بیدار باشید و به همین خاطر احتمالاً در طول روز خواب‌آلود هستید یا زمانی را به خواب اختصاص می‌دهید. این موضوع به‌تدریج نظم خواب شما را به هم می‌زند و باعث خواهد شد تا حتی شب‌هایی که امکان استراحت دارید نتوانید به‌راحتی بخوابید.

7- استفاده از داروها و مواد مخدر

بعضی از داروها به‌خصوص داروهای ضدافسردگی مثل بوپروپیون باعث دشواری در خواب می‌شوند. درواقع این داروها به‌گونه‌ای ساخته شده که احساس سستی و کسالت را در بیماران افسرده از بین ببرد و به همین خاطر استفاده از آن‌ها قبل از خواب باعث دشواری در به خواب رفتن می‌شود. بعضی از مواد مخدر به‌خصوص شیشه نیز نیاز مصرف‌کننده به خواب را کاهش می‌دهند.

8- علت بی خوابی | سفرهای بین‌قاره‌ای

سفر رفتن در شرایطی که اختلاف‌زمانی بالایی بین مبدأ و مقصد وجود داشته باشد برای مدتی باعث اختلال در خواب می‌شود که طی چند روز از بین خواهد رفت. اختلاف ساعات برای کسانی که شغلشان ایجاب می‌کند که در سفر باشند تبدیل به معضل بزرگی می‌شود. با تنظیم برنامه‌های کاری می‌توان با این پدیده مقابله کرد.

9- افزایش سن

روانشناسان معتقدند به‌طورکلی با افزایش سن اختلالات خواب بیشتر می‌شوند. زیرا بدن در این دوره نیاز کمتری به خواب دارد. این موضوع به معنای آن نیست که همه آدم‌ها با رسیدن به سن خاصی اختلالات خواب را تجربه می‌کنند. بلکه زندگی شما در سالمندی تا حد زیادی به کیفیت زندگی‌تان در سال‌های جوانی بستگی دارد.

بی‌خوابی شبانه منجر به چه مشکلاتی می‌شود؟

بدن در طول شبانه‌روز نیاز به 7 تا 9 ساعت خواب دارد. بیشتر این نیاز توسط خواب شبانه تأمین می‌شود. تنها فایده خواب شبانه به دست آوردن انرژی برای روز بعد نیست. کسانی که به هر دلیلی شب‌ها خواب راحتی ندارند بیش از دیگران درخطر بروز بیماری‌هایی مثل افسردگی، کاهش سطح ایمنی بدن و یا اختلالات حافظه هستند. به همین خاطر اگر شما یا هر یک از اطرافیانتان درگیر اختلالات خواب شده بهتر است برای درمان آن از یک متخصص کمک بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه خواب و اختلالات همراه می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.

سؤالات متداول