مهارت همدلی کردن
مهارت همدلی به معنای این است که هر فردی در موقعیت‌های مختلف زندگی دیگران، توانایی تشخیص و درک عواطف و احساسات آن‌ها را داشته باشد و بتواند با استفاده از روش‌های درست و مناسب به آن‌ها پاسخ دهد. برخورداری از مهارت همدلی برای زندگی کردن، لازم و ضروری می‌باشد. متاسفانه زندگی‌های امروزی میزان استرس و اضطراب افراد را بیشتر کرده است؛ گاهی همدلی کردن با دیگران می‌تواند از میزان این استرس و اضطراب‌ها کم‌تر کند. کسانی که از مهارت همدلی برخوردار هستند، به دلیل همدلی کردن با اطرافیان‌شان، اغلب انسان‌های محبوب‌تر و مورد احترام‌تری می‌باشند و همین سبب افزایش اعتماد به نفس‌شان می‌گردد. مهارت همدلی مهارتی اکتسابی است و افراد می‌توانند با استفاده از راهکارهای مناسب آن را بیاموزند. اگر قصد دارید مهارت همدلی را در خود تقویت کنید، در ادامه راهکارهایی مفید برای افزایش مهارت همدلی ارائه کرده‌ایم.
مفهوم مهارت همدلی
مهارت همدلی به توانایی درک و تشخیص احساس و تجربه دیگران گفته می‌شود. در واقع کسی که از مهارت همدلی کردن برخوردار است، می‌تواند خود را جای فرد مقابل بگذارد و به ماجرا از دید او نگاه کند. کسی که از مهارت همدلی برخوردار نیست و نمی‌تواند دیگران را درک کند، در واقع دارای یک کمبود در هوش هیجانی است.
درک دیگران و توانایی پاسخ مناسب به آن‌ها، می‌تواند ظرفیت فرد را در مواجهه با مشکلات بالا ببرد. در واقع کسی که همدلی کردن را آموخته است، راحت‌تر از دیگران با شرایط مختلف زندگی سازگار می‌شود. افزایش تحمل، درک و تحلیل بهتر شرایط، روابط احتماعی بهتر، عشق ورزیدن به دیگران و … همگی از تاثیرات مهارت همدلی کردن هستند.
رسیدن به مهارت همدلی نیازمند این است که فرد از ویژگی‌ها و تفاوت‌های فردی میان انسان‌ها، مطلع بوده و به خودآگاهی نیز رسیده باشد. در واقع فرد باید با خودآگاهی و شناخت روحیات و احساسات خود با دیگران همدلی کند. کسی که به خودآگاهی نرسیده باشد، در همدلی کردن نیز عاجز است.
مولفه های مهارت همدلی
همدلی کردن سه مولفه اصلی دارد که در ادامه آن‌ها را توضیح داده‌ایم:
- همدلی شناختی : همدلی شناختی به معنای درک و تشخیص وضعیت دیگران می‌باشد.
- همدلی عاطفی : همدلی عاطفی به معنای این است که فرد پس از درک کردن مشکل طرف مقابل، بتواند پاسخ مناسب را به او بدهد.
- همدلی بدنی : همدلی بدنی نیز به واکنش‌های فیزیکی در پاسخ به حرف‌های طرف مقابل گفته می‌شود.
تنها نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که همدلی و دلسوزی می‌تواند با یکدیگر مرتبط باشد اما تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند. دلسوزی صرفا یک حرکت منفعلانه است اما همدلی و یا همدردی تلاش برای درک دیگران و پاسخ مناسب به آن‌ها است. پیشنهاد می‌شود حتما سایر با سایر مهارت های زندگی نیز آشنا شوید.
ویژگی افراد دارای مهارت همدلی
پیش‌تر اشاره کردیم که افراد با مهارت همدلی معمولا در میان همگان افرادی محبوب و قابل احترام هستند. با نگاه ریزبینانه‌تر این افراد دارای ویژگی‌های بسیاری هستند که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم.
- درک دیگران و فکر کردن پیرامون احساس آن‌ها
- برخورداری از مهارت گوش دادن فعال و شنیدن مشکلات دیگران
- داشتن ارتباط اجتماعی بالا و برقراری رابطه با شمار بسیاری از افراد
- برخورداری از مهارت در دوست‌یابی
- علاقه به اطرافیان و عشق ورزیدن به آن‌ها
- احترام گذاشتن و اهمیت دادن به اطرافیان
- ارائه مشاوره و کمک به دیگر افراد
- و …
کسی که از مهارت همدلی برخوردار است، همواره به رفاه و خوشبختی دیگر افراد نیز فکر می‌کند. حتی ممکن است فکر کردن به دیگران سبب تحریک بیش از حد احساسات او نیز شود.
مزایای مهارت همدلی
اینکه فردی بتواند احساسات و عواطف دیگر انسان‌ها و اطرافیان خود را درک کند و تشخیص دهد، دارای تاثیر بسیار زیادی در دیگر جنبه‌های زندگی او نیز است. در واقع همدلی کردن مزایای بسیاری دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- افزایش اعتماد به نفس
- احساس مفید و کارآمد بودن
- کمک به دیگر افراد برای تصمیم‌گیری درست و بهتر
- داشتن یک احساس مثبت همیشگی
- و …
تقویت مهارت همدلی
مهارت همدلی آموختنی و اکتسابی است؛ به این معنا که افراد مختلف می‌توانند با تمرین کردن این مهارت را بیاموزند. در ادامه راهکارهایی که می‌تواند به یادگیری و یا تقویت همدلی در شما کمک کند را شرح داده‌ایم.
1. گوش دادن فعال
می‌توان گفت زمانی یک فرد از مهارت همدلی برخوردار می‌شود که ابتدا مهارت گوش دادن فعال را بیاموزد. گوش دادن فعال به این معنی است که شما پای حرف‌های طرف مقابل بنشینید و توجه کامل خود را به او بدهید. البته باید در زمان گوش دادن به حرف‌های طرف مقابل او را قضاوت نکنید و پاسخ‌های مناسبی را ارائه دهید.
برای گوش دادن فعال بهتر است تنها کاری که می‌کنید، گوش دادن باشد و طرف مقابل متوجه توجه و تمرکز شما شود. سعی کنید با حرکات چشمی و زبان بدن خود گوش دادن فعال خود را به طرف مقابل نیز نشان دهید. مثلا می‌توانید سر خود را به نشانه تائید تکان دهید.
در تمام مدتی که به حرف‌های او گوش می‌دهید، سعی کنید خود را جای او بگذارید تا به درک بهتری از شرایط برسید.
2. قضاوت نکردن
معمولا از ویژگی‌های بارز افرادی که از مهارت همدلی کردن برخوردار هستند، این است که حرف‌های طرف مقابل را گوش می‌دهند و سعی ندارند او را قضاوت کنند و یا در پاسخ او را نصیحت نمی‌کنند.
در واقع اغلب افراد وقتی در حال درد و دل هستند، یک گوش شنوا برای شنیدن حرف‌هایشان می‌خواهند تا سبک شوند. آن‌ها درست و غلط کار خود را می‌دانند و نیازی به شنیدن نصیحت و یا قضاوت شدن ندارند. برای همدلی کردن، فقط در صورتی که احساس می‌کنید راهکاری مفید دارید، می‌توانید به او بگویید.
3. تعصب نداشتن
کسانی از مهارت همدلی برخوردار هستند که این موضوع را بپذیرند هر فردی عقاید منحصر به فرد خودش را دارد و قرار نیست همه افراد مثل او فکر کنند.
بنابراین از لازمه‌های همدلی کردن این است که در زمان گوش دادن به حرف‌های دیگران تعصب نداشته باشید و حتی اگر با نظر و عقیده طرف مقابل، مخالف هستید به حرف‌های او گوش دهید. همدلی کردن به معنای پذیرش عقاید طرف مقابل نیست بلکه به معنای احترام گذاشتن به آن‌ها است.
4. تعادل در همدلی
همدلی کردن نیازمند پاسخ مناسب به حرف‌های طرف مقابل است. پاسخ مناسب به معنای رعایت تعادل نیز می‌باشد. یعنی فردی که شنونده حرف‌های طرف مقابل است باید نه خیلی بی‌تفاوت باشد و نه واکنش تندی را از خود نشان دهد. تعادل داشتن در همدلی می‌تواند این حس را به طرف مقابل القا کند که شما او را درک کرده‌اید.
5. انعکاس
برای اینکه بتوانید همدلی کردن خود را به طرف مقابل نشان دهید، می‌توانید از تکنیک انعکاس استفاده کنید. انعکاس دادن یا به صورت انعکاس احساس کردن می‌توانید به حرف‌های طرف مقابل گوش دهید و احساسات خود را منعکس کنید. همچنین مفهوم انعکاس محتوا به این معنی است که در تائید حرف‌های طرف مقابل شما هم موضوع را ادامه دهید.
اهمیت آموزش مهارت همدلی از دوره کودکان
همانطور که چندین بار اشاره کردیم مهارت همدلی، مهارتی آموختنی و اکتسابی می‌باشد؛ اما بهتر است این مهارت از دوره کودکی به افراد آموزش داده شود تا به عنوان ارزشی در وجود آن‌ها نهادینه گردد.
در واقع اهمیت این موضوع در این نکته می‌باشد که اگر افراد در سنین کودکی و زمانی که شخصیت آن‌ها شکل می‌گیرد، نتوانند با دیگران همدلی کنند؛ در بزرگسالی نیز به این مهارت دست پیدا نمی‌کنند و در واقع توانایی درک دیگران را نخواهند داشت.
بنابراین پدر و مادرها باید از دوره کودکی بر یادگیری مهارت همدلی در کودکان‌شان توجه داشته باشند. در صورتی که علاقه‌مند هستید این مهارت را به کودک خود بیاموزید اما روش آن را نمی‌دانید، می‌توانید از یک روانشناس کمک بگیرید.
سخن آخر
از مهم‌ترین مهارت‌هایی که یک فرد باید از آن برخوردار باشد، مهارت همدلی کردن است. اگر احساس می‌کنید فردی را در اطراف خود ندارید که با شما همدلی کند، می‌توانید بدون ترس از قضاوت شدن و برای دریافت راهکارهای تخصصی، از مشاوره روانشناسی متخصصان مرکز مشاوره ذهن نو استفاده کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه مهارت همدلی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
