درمان کمال گرایی | راه های غلبه بر کمال گرایی در بخش های مختلف زندگی
غلبه یا درمان کمال گرایی چگونه صورت می‌گیرد؟ کمال گرایی از جمله ویژگی‌های شخصیتی است. که در بسیاری موارد انسان را از انجام اهداف و انجام کارهایش باز می‌دارد. چرا که اغلب با تفکر کامل و بی‌نقص بودن (همه یا هیچ) همراه است. و می‌دانیم که در زندگی واقعی هیچ چیز کامل و بی‌نقص اتفاق نمی‌افتد. کمال گرایی موجب میشود تا انسان‌ها از ترس کامل نبودن، بسیاری از فرصت‌های زندگی خود را از دست بدهند. این موضوع اهمیت غلبه بر کمال گرایی و راه‌کارهای درمان آن را روشن‌تر می‌کند. اگر گمان میکنید فرد کمال گرایی هستید، بهتر است این ویژگی شخصیتی را به گونه‌ای اصلاح شده به کار ببرید و راه‌های غلبه بر جنبه‌های منفی آن را یاد بگیرید.
کمال گرایی چیست؟
آنچه که انگیزه اصلی انسان در مسیر رشد و حرکت میشود، تلاش برای بهترین بودن و برتری است. برتری به معنای فراتر رفتن از چیزی است که اکنون هستید. این برتری جویی گاه به یکی از ابعاد اصلی شخصیت افراد تبدیل میشود و تمام جنبه‌های زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این برتری طلبی در ذهن آنها تبدیل به آرمان میشود. که تنها با تحقق بخشیدن به آن باعث اسودگی خاطر در زندگی کنند. اما آیا همیشه این آرمان‌ها با واقعیت مطابقند و همیشه امکان محقق شدن دارند؟
برتری طلبی گاه از شیوه کارآمد خود جدا شده. و تبدیل به برتری طلبی نابهنجار میشود. و فرد را مجبور به انجام تلاش‌های افراطی و یا دچار افسردگی و اضطراب می‌کند. حتی می‌تواند تبدیل به نوعی وسواس نیز بشود. برای آشنایی با نشانه های بیماری وسواس کلیک کنید.
چرا باید بر کمال گرایی غلبه کرد؟
کمال گرایی شما را به فکر انجام اهدافی می‌اندازد که در اکثر موارد به لحاظ عملی غیر ممکن و غیر واقعی هستند. و زمانی که متوجه ناتوانی در تحقق بخشیدن آن هدف می‌شوید. دردسرهای زیادی برایتان به وجود آورده و زندگیتان را سخت می‌کند. کمال گرایی مخرب و بیش از اندازه، لذت زندگی کردن در لحظه را از شما می‌گیرد، از اعتماد به نفستان می‌کاهد، اشتیاقتان را کم می‌کند، توانایی‌هایتان را کاهش می‌دهد و در نهایت جلوی رشد شما را می‌گیرد. فردی که کمال گراست به شدت در مورد اشتباهات و ناکامی‌های خود حساسیت نشان می‌دهد و این مسئله گاه منجر به بروز افسردگی میشود.
فرد کمال گرا از ترس شکست در راه رسیدن به اهداف غیر واقع‌گرایانه‌ی خود، مدام تلاش‌هایش را به تعویق می‌اندازد. و این موضوع اضطراب زیادی را برایش به همراه دارد. افراد کمال گرا در تمام مسائل زندگی، از روابط بین فردی تا تصمیم برای ازدواج و انتخاب شغل، مدام با تعارض و تردید مواجه می‌شوند. و خیلی وقت‌ها فرصت‌های خود را از دست می‌دهند. با توجه به تمام آسیب‌هایی که کمال گرایی برای فرد به همراه دارد، لازم است نسبت به غلبه بر آن مهارت‌های لازم را به دست آورید.
راه‌های درمان کمال گرایی
نکته‌ای که پیش از هر چیز باید دائما به خود متذکر شوید این است که اگر در کاری به کمال مطلوب نرسید، به این معنا نیست که آن را ناقص انجام داده‌اید. برای رسیدن به آرزوها و خواسته‌های خود تلاش نمایید. اما این آرزوها را در محدوده عقلانیت و واقعیت برای خود تعیین کنید. اگر انتظاراتتان با واقعیت مطابقت نداشته‌باشد، خود را سرزنش میکنید و انگیزه‌تان را از دست می‌دهید. در ادامه راه‌های بیشتری را برای غلبه بر کمال گرایی شرح داده‌ایم.
1.شناسایی و اصلاح افکار تقویت کننده کمال گرایی
برخی از افکار هستند که شما را به سمت کمال گرایی سوق می‌دهند. این افکار را در خود شناسایی کرده و سعی کنید آنها را اصلاح کنید:
_همه چیز باید در بهترین حالت خود و کامل باشد.
_تنها در صورتی ارزشمند هستم که به کمال موفقیت برسم.
_اگر کامل نباشم پس هیچ وقت موفق نمی‌شوم.
_لیست طولانی از بایدها و اجبارها
_کوچک‌ترین اشتباه نشانه شکست است
_ناکامی و شکست غیر قابل تحمل است
2. از قضاوت زودهنگام بپرهیزید
اغلب افراد دوست دارند هر چه سریع‌تر نتیجه‌ی مطلوب کارهای خود را نظاره کنند، اما در حقیقت نتیجه بیشتر کارها برای این که به حد انتظار افراد برسند، به زمان زیادی نیاز دارند. معمولا نتایج بسیاری از کارها در اولین تلاش‌ها، با انتظارات افراد فاصله دارد. در این مورد برای اینکه بر کمال گرایی غلبه کنید، باید بدانید که تمام کارها برای به نتیجه رسیدن به صبر و ممارست نیاز دارند. بنابراین زمانی که کار نیمه تمامتان را ارزیابی میکنید و تنها نواقص را می‌بینید. به جای قضاوت کردن با صبر و حوصله به مسیر و تلاشتان ادامه دهید و به سمت جلو پیشروی کنید. نتایج زودرس و کارهای نیمه تمام را نشانه شکست ندانید. و توجه داشته‌باشید که همه‌ی این‌ها بخشی از مسیر موفقیت است. و تمام مراحل ارزشمند هستند.
3. غلبه بر کمال گرایی | وقت و انرژی خود را بر اصل قضیه متمرکز کنید
افراد کمال گرا اغلب برای کوچک‌ترین جزئیات بیش از اندازه وقت و انرژی صرف می‌کنند و اصل قضیه را فراموش می‌کنند. بهترین کار این است که وقتتان را سهمیه‌بندی کنید. و ببینید در هر قسمت از راه هدف، به چقدر زمان و توجه نیاز دارید. زمانی که متوجه شدید زمان زیادی را صرف قسمتی از هدفتان میکنید، سریع از خود بپرسید آیا این همه توجه لازم است؟ و آیا بهتر نیست وقتم را در قسمتی دیگر متمرکز کنم؟
4. زندگی در زمان حال و لذت بردن از مراحل انجام کار
افراد کمال گرا اغلب از کار در حال انجام و مسیر خواسته‌هایشان لذت نمی‌برند. چرا که معتقدند وقتی برای لذت بردن ندارند. و باید هر چه سریع‌تر به نتیجه دلخواه خود برسند. اما اگر در زمان حال زندگی کنید و در انجام هر کاری مثل تمرین متن سخنرانی، تدارک جشن تولد، نقاشی دیوار منزل و… بر لذت کار در حال انجام متمرکز شوید، احتمالا موفق خواهید بود آن کار را با کیفیت‌تر انجام دهید و حس بهتری نیز داشته‌باشید.
اگر برای انجام کارها خود را به شدت تحت فشار و اضطراب قرار دهید، دامنه دیدتان بسیار تنگ خواهد شد و احتمالا ذهنتان درگیر جزئیات بی‌اهمیت میشود. در مقابل کسی که در زمان حال زندگی می‌کند و از مراحل انجام کار لذت می‌برد، دامنه‌ی دید وسیع‌تر و اشتیاق بیشتری برای تلاش کردن دارد.
5. درمان کمال گرایی | تفکر همه یا هیچ را کنار بگذارید
خیلی وقت‌ها که احساس ناامیدی و شکست خوردگی میکنید و متقاعد می‌شوید. که باید پروژه درحال انجام را ترک کنید، به خاطر این است که بخش‌هایی از پروژه به نظرتان موفقیت‌آمیز نبوده. و نتیجه می‌گیرید که کل کار را منتفی کنید. این موضوع بیانگر تفکر همه یا هیچ است. افراد کمال گرا معتقدند یا کاری که می‌خواهند انجام دهد باید بی‌نقص و کامل باشد یا اصلا نباید آن را انجام دهند.
اما آیا زمانی که برای مثال قسمتی از یک خانه خراب میشود یا مثلا لوله‌هایش می‌ترکد، عقلانی است که آن خانه را به طور کل تخریب کرد؟ بنابراین بهتر است در نتیجه‌گیری‌های خود تفکر همه یا هیچ را کنار بگذارید و از تفکر بعضی استفاده کنید. به این صورت که بعضی از بخش‌های کار به خوبی پیش نرفته اما در عوض بعضی از قسمت‌های آن بسیار موفقیت‌آمیز بوده است و بعد هر دو قسمت را در نظر بگیرید. برای دریافت مشاوره وسواس فکری کلیک کنید.
6. نسبت به رفتار خود بینش داشته باشید
با رسیدن به آگاهی و بینش از نگرش های خود می‌توانند به افکار خود غلبه کنند. ایده های کمالگرایانه ای که به مغز شما خطور می‌کند را ثبت کنید. در طول روز افکار خود را یادداشت کنید و آخر شب به این افکار فکر کنید. بعد از یادداشت بنویسید که وقتی احساس شکست داشتید به چه چیزهایی فکر می‌کردید. این کار باعث میشود زمانی که افکار کمالگرایانه به مغز شما خطور می‌کند، از این افکار آگاه باشید. اما اگر زمان کافی برای انجام این افکار نداشتید احساس شکست نکنید.
7. افکار خود را تغییر دهید
افرادی که مبتلا به کمال گرایی هستند معمولا صداهایی در ذهنشان وجود دارد که به آنها می‌گوید به اندازه کافی خوب نیستی، تلاش نمی‌کنی و کارهایت به اندازه کافی خوب نیست. اگر قصد بهبودی دارید باید بر روی این افکار کار کنید. این افکار عزت نفس شما را کاهش می‌دهد. برای کمک از تغییر افکار و صداها، به روانشناس مراجعه کنید.
8. اهداف خود را تغییر دهید
افراد کمالگرا استرس زیادی را تجربه می‌کنند. با تغییر اهداف خود بر استرس غلبه کنید. برای مثال اگر تصمیم بگیرید که در طول هفته هر روز 1 صفحه کتاب بخوانید و عادت به این رفتار نداشته باشید. پس از پایان هفته از کتاب خواندن خسته می‌شوید، و احساس شکست میکنید. اما اگر تدریجی کتاب خواندن را آغاز کنید به مطالعه عادت میکنید. از هفه ای 2 بار شروع کنید و به مرور به هر روز مطالعه کتاب روی آورید.
9. نگرش خودتان را تغییر دهید
اگر به انقاد اطرافیان به عنوان یک راهنما نگاه کنید حالت تدافعی و حمله نخواهید گرفت. تغییر نگرش در افکار به شما کمک خواهد کرد تا ویژگی های مهم اخلاقی خود را شناسایی کنید. و انتقاد دیگران سبب پیشرفت و جهت گیری اهدافتان شود. یهتر است به این موضوع پی ببرید که دانستن اشتباهات روش خوبی برای یادگیری است.
10. تجربه جدید امتحان کنید
افراد کمالگرا به دنبال کسب تجربه های جدید نیستند. با رفتن به موقعیت ها و فضاهایی که برای شما جدید است بر این ترس غلبه کنید. امتحان و کسب تجربه های جدید به شما کمک می‌کند تا سلایق خود را بهتر شناسایی کنید.
11. طبق تشخیص پزشک دارو تجویز میشود
افرادی که کمالگرا هستند اضطراب و افسردگی را تجربه خواهند کرد. بنابراین داروی کمالگرایی برای کاهش اضطراب و افسردگی تجویز میشود.
برای آشنایی کامل با شخصیت وسواسی جبری کلیک کنید.
کلام آخر
کمالگرایی سبب تخریب عزت نفس و کمتر لذت‌بردن افراد از زندگی میشود. در نتیجه برای کاهش اضطراب و افزایش عزت نفس با مراجعه به روانشناس، از روش های درمانی استفاده کنید. 11 روش و راهکار درمانی کمالگرایی را ارائه کردیم. اما بهترین روش درمان مشورت با روانشناس است. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره درج‌شده تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان کمال گرایی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
کمال گرایی چگونه درمان میشود؟
سلام من وسواس دارم که کارا رو دوبار انجام میدم و اگه انجام ندم دچار اضطراب و بهم ریختگی میشم و کلی هم وقتمو میگیره و خستم میکنه ولی اگه انجام ندم عصبی و مضطرب میشم
سلام نشانه هایی که توصیف میکنید احتمالا مدت طولانی است که وجود دارن و روز به روز شدیدتر هم شدن. بیشتر موارد این نشانگان ناشی از یک وضعیت حل نشده است که ذهن شما رو درگیر کرده . برای حل و فصل مساله حتما با شماره های درج شده جهت دریافت خدمات رواندرمانی تماس بگیرید.
کمالگرایی تحمیل شده از سمت جامعه یکی دیگر از انواع کمال گرایی هست و شامل انتظاراتی از سمت دیگران یا جامعه میشود که فرد آنها را درونی کرده باشد. این انتظارات می‌تواند از سمت والدین، دوستان، افراد مهم زندگی او، محیط کار یا به‌طور کلی جامعه باشد و منجر به شک‌وتردید به خود، عدم اعتماد به نفس و اضطراب اجتماعی شود.
درود بر شما