مالیخولیا چیست ؟ | علائم و علت انواع مالیخولیایی

مالیخولیا یا ملانکولیک در میان روانشناسان با نام‌افسردگی زیستی نیز شناخته می‌شود. این حالت ازافسردگی معمولاً به دلیل تغییر در میزان ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی ازجمله سروتونین ایجاد می‌شود و باعث بروز نشانه‌هایی همچون احساس غم، عذاب وجدان، اعتمادبه‌نفس پایین و همچنین مشکلاتی در خواب و اشتها خواهد شد. توجه به درمان آن اهمیت بسیار زیادی دارد. به همین خاطر بهتر است درصورتی‌که این نشانه‌ها را در خود یا هریک از اطرافیان احساس می‌کنید با مشاور در زمینه بیماری‌های روانی مشورت نمایید. در ادامه راجع به علائم مالیخولیا و دلایل و راه‌های درمان آن صحبت خواهیم کرد. برای دریافت مشاوره افسردگی کلیک کنید.

فهرست مطالب

برای دریافت مشاوره در زمینه مالیخولیایی می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

مالیخولیا چیست؟

مالیخولیا (Melancholia) اصطلاحی است که از گذشته برای توصیف نوعی از افسردگی‌عمیق وشدید استفاده می‌شده است. این کلمه ریشه در زبان یونانی دارد و به معنای “غم سیاه” یا “اندوه عمیق” است. در گذشته، مالیخولیا به عنوان یک بیماری روانی شناخته می‌شد که با علائمی مانند غم و اندوه فراوان، بی‌علاقگی به زندگی، احساس گناه، بی‌ارزشی و ناامیدی همراه بود.

امروزه، مالیخولیا به عنوان یک اصطلاح بالینی رسمی در روان‌شناسی و روان‌پزشکی استفاده نمی‌شود، اما می‌توان آن را با اختلال افسردگی‌اساسی (Major Depressive Disorder) مرتبط دانست.

با توجه به اینکه پایین بودن سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی ازجمله سروتونین احتمال فکر کردن به مرگ و رفتارهای آسیب زدن به خود را افزایش می‌دهد بهتر است برای درمان این اختلال هرچه سریع‌تر اقداماتی صورت بگیرد. برای آشنایی با بدترین نوع افسردگی کلیک کنید.

علائم و نشانه های مالیخولیایی

نشانه‌های افسردگی مالیخولیایی

به‌طورکلی درصورتی‌که برای مدت دو هفته حداقل 5 نشانه از نشانه‌های زیر در فردی وجود داشته باشد دچار اختلال ملانکولیک خواهد بود.

احساس غم و ناراحتی
احساس لذت نبردن از زندگی
تغییر در اشتها و وزن فرد
تغییر در الگوی خواب
احساس خستگی و بی انرژی بودن در اکثر ساعات روز
کند شدن سرعت حرکت و فعالیت فرد
کاهش تمرکز و ناتوانی در تصمیم‌گیری
احساس ضعف در عزت‌نفس، احساس عذاب وجدان و احساس گناه
فکر راجع به مرگ، رفتارهای آسیب زدن به خود و یا خودکشی

همانطور که گفته شد اختلال مالیخولیایی به این صورت از سایر انواع‌افسردگی جدا می‌شود که برخی از نشانه‌ها را شدیدتر از سایرین دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به احساس غم و ناراحتی، دشواری در به خواب رفتن و صبح زود بیدار شدن، احساس خستگی و بی انرژی بودن که حتی با خواب نیز برطرف نمی‌شود، ضعف در اعتمادبه‌نفس و همچنین افکار مرگ و آسیب رساندن به خود اشاره کرد. برای اطلاع از نشانه های علائم افسردگی شدید کلیک کنید.

افکار مالیخولیایی چیست؟

این افکار می‌توانند بر رفتار، احساسات و عملکرد روزانه فرد تأثیر منفی بگذارند. در ادامه، ویژگی‌ها و نمونه‌هایی از افکار مالیخولیایی را بررسی می‌کنیم:

نوع افکار	پیامد افکار
تمرکز بر گذشته	فرد ممکن است مدام به اشتباهات، شکست‌ها یا اتفاقات ناگوار گذشته فکر کند.
احساس گناه شدید	فرد خود را به خاطر اتفاقات ناخوشایند مقصر می‌داند و احساس گناه شدیدی دارد.
ناامیدی و بی‌ارزشی	فرد ممکن است احساس کند که زندگی بی‌معناست یا خودش بی‌ارزش است.
توجه به مرگ و نیستی	افکار مکرر درباره مرگ، خودکشی یا پایان زندگی ممکن است وجود داشته باشد.
بدبینی	فرد به آینده نگاه بدبینانه‌ای دارد و معتقد است هیچ چیز بهبود نخواهد یافت.
انزوا و تنهایی	فرد ممکن است احساس کند که هیچ‌کس او را درک نمی‌کند یا تنهاست.

علت بیماری مالیخولیا چیست ؟

اگرچه روانشناسان معتقدند که اصلی‌ترین دلیل ایجاد اختلال ملانکولیک کاهش انتقال‌دهنده‌های عصبی است بااین‌حال باید به این نکته توجه داشت که تمامی انواع اختلال افسردگی اساسی دارای زمینه‌های مشترک فیزیولوژیک-روانی- اجتماعی هستند. در ادامه اصلی‌ترین دلایل بروز مالیخولیا به‌غیراز کاهش سطح سروتونین را بررسی خواهیم کرد.

تجربیات تلخ زندگی

تجربیات تلخ زندگی مثل فوت یکی از عزیزان، شکست در یک امتحان یا از دست دادن شغل می‌تواند باعث افسردگی مالیخولیایی در فرد شود. اگرچه بسیاری از افراد با این مشکلات در زندگی خود به‌خوبی کنار آمده و دشواری چندانی را تجربه نخواهند کرد بااین‌حال این شرایط توانایی آسیب زدن به فرد و ایجاد افسردگی را نیز خواهند داشت.

افکار ناکارآمد

وجود باورهای منفی و افکار ناکارآمد باعث خواهد شد که احتمال بروز افسردگی در فرد افزایش پیدا کند. سه نمونه از رایج‌ترین باورهای منفی که باعث افسردگی می‌شوند را می‌توان به‌عنوان 1. احساس دوست‌داشتنی نبودن و تنها ماندن یا تلاش بیش‌ازحد برای راضی نگه‌داشتن دیگران، 2. حس بی‌ارزش و ناتوان بودن و اعتمادبه‌نفس پایین و 3. احساس عدم کنترل بر شرایط دانست. این افکار و باورها می‌تواند باعث شود که فرد به اختلال افسردگی مبتلا شود؛ زیرا در مواجهه با هریک از مشکلات به‌جای کمک به فرد برای پیدا کردن راهکارهای سالم‌تر او را در معرض مشکلات قرار می‌دهد.

روابط اجتماعی نامناسب

نبود سیستم حمایتی و تنها ماندن فرد در شرایط سخت یا اطرافیانی که به‌جای توجه باعث آزار و ناراحتی فرد باشند ازجمله دلایلی است که می‌تواند باعث بروز افسردگی در فرد شود. برای آشنایی بیشتر با افسردگی صبحگاهی کلیک کنید.

تشخیص مالیخولیایی

برای شروع فرایند درمان افسردگی مالیخولیایی ، در ابتدا باید این بیماری به طور دقیقی تشخیص داده شود. تشخیص این بیماری تنها بر عهده متخصص بوده و افراد باید به روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کنند. پزشک در ابتدا سوابق پزشکی افراد را مورد بررسی قرار داده و در قدم بعدی از برخی تست ها و آزمایش ها در این زمینه استفاده می‌کند.

برای عضویت در کانال تلگرامی ذهن نو کلیک کنید.

تفاوت افسردگی حاد با مالیخولیایی

فراموش نکنید که افسردگی حاد با افسردگی مالیخولیایی متفاوت است. برخی از افراد این دو را با یکدیگر اشتباه گرفته و یا یکسان می‌دانند. اما اینطور نیست. نشانه های این دو نوع افسردگی تقریبا با یکدیگر مشابه بوده؛ اما شدت متفاوتی دارند.

درمان مالیخولیا

با توجه به اینکه مالیخولیا مشکلات جسمی و روانی را به‌صورت همزمان برای فرد ایجاد می‌کند معمولاً توصیه می‌شود که درمان‌های دارویی و رواندرمانی در کنار یکدیگر برای این افراد صورت بگیرد. البته درصورتی‌که روانشناس احساس کند شدت ناراحتی فرد به میزانی است که می‌تواند بدون استفاده از دارو نیز در جلسات درمانی شرکت کرده و تکالیف و انتظارات درمانی را انجام دهد ممکن است استفاده از دارو را کنار بگذارد. برای آشنایی با بهترین روش های درمان افسردگی کلیک کنید.

◀دارودرمانی

داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی مالیخولیایی انواع مختلفی دارند و هریک مکانیزم عمل متفاوتی نیز خواهند داشت بااین‌حال تمامی آن‌ها در این ویژگی مشترک هستند که باعث افزایش انتقال‌دهنده‌های عصبی ازجمله سروتونین و اپی‌نفرین در مغز فرد می‌شوند. افزایش مجدد این مواد در مغز باعث خواهد شد که فرد مجدداً خلق معمول خود را به دست آورد.

بهتر است در استفاده از داروهای اعصاب به دو مطلب توجه داشته باشید. نخست اینکه این داروها از بدو استفاده تأثیری نخواهند داشت و می‌بایست برای مدتی مصرف آن‌ها را ادامه دهید. به همین خاطر درصورتی‌که احساس می‌کنید حتی در صورت مصرف نیز شرایط روحی شما تغییری نداشته بهتر است مصرف داروها را به‌صورت منظم و طبق دستور پزشک ادامه دهید. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که داروهای اعصاب اگرچه می‌توانند شرایط شما را بهبود ببخشند اما نمی‌توانند برای درمان بیماری شما اقدامی انجام دهند. به همین خاطر بهتر است برای درمان افسردگی خود از یک متخصص کمک بگیرید.

◀روان‌درمانی

جلسات رواندرمانی می‌توانند با توجه به شرایط فرد و دلایل بروز بیماری اشکال مختلفی داشته باشند. بااین‌حال به‌طورکلی در این جلسات به فرد کمک می‌شود تا با دلایل افسردگی مالیخولیایی خود آشنا شود. بسیاری از رفتارها و افکار فرد بدون آنکه خود اطلاعی داشته باشد باعث افسردگی و پریشانی وی خواهند شد. روانشناسان به فرد کمک خواهند کرد تا این رفتارها و باورها را شناسایی کرده و برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی کند. همچنین از طریق روش‌های فعال‌سازی رفتاری به فرد کمک می‌شود تا رفتارهایی مثل ورزش، اختصاص زمانی به تفریح و … را نیز در برنامه خود قرار دهد و از این طریق برای کاهش افسردگی اقدام نماید.

◀اصلاح سبک زندگی

به طور کلی اصلاح سبک زندگی می‌تواند در فرایند درمان انواع افسردگی ها موثر بوده آنها را تسریع کند. برای مثال داشتن خواب کافی، تغذیه مناسب، معاشرت کردن با دوستان و حضور در گروه های حمایتی، همگی از روش های آسان و در دسترس بوده که افراد می‌توانند از آنها استفاده کنند.

درمان مالیخولیا ابو علی سینا

ابوعلی سینا (ابن سینا)، پزشک و فیلسوف بزرگ ایرانی، در کتاب معروف خود “قانون در طب” به بررسی بیماری‌های روانی و جسمی، از جمله مالیخولیا، پرداخته است. رویکرد ابن سینا به درمان مالیخولیا ترکیبی از درمان‌های طبیعی، تغذیه، روان‌درمانی و تغییر سبک زندگی بود. در ادامه، داستان شاهزاده مالیخولیایی را که مربوط استفاده از دانش پزشکی و روانشناسی این فیلسوف بزرگ بوده می پردازیم.

روزی ابوعلی سینا به دربار یکی از پادشاهان دعوت شد. پادشاه از او درخواست کرد تا پسرش، شاهزاده جوان، را معاینه کند. شاهزاده مدتی بود که دچار حالتی عجیب شده بود: او همیشه غمگین و بی‌حال بود، از غذا خوردن امتناع می‌کرد، به هیچ فعالیتی علاقه نشان نمی‌داد و مدام به دیوار خیره می‌شد. پزشکان بسیاری او را معاینه کرده بودند، اما هیچ‌یک نتوانسته بودند علت بیماری او را تشخیص دهند یا درمانی برایش پیدا کنند. ابوعلی سینا ابتدا با دقت به شرح حال شاهزاده گوش داد و سپس او را معاینه کرد. پس از بررسی‌های دقیق، متوجه شد که شاهزاده از مالیخولیا رنج می‌برد. ابن سینا فهمید که این بیماری ناشی از عدم تعادل در اخلاط بدن (به ویژه سودا) و همچنین عوامل روانی است.

روش درمان ابن سینا شامل درمان جسمی، روانی، فعالیت بدنی و موسیقی است به این صورت که ابن سینا ابتدا برای تنظیم اخلاط بدن، یک رژیم غذایی خاص برای شاهزاده تجویز کرد. او دستور داد که شاهزاده از غذاهای گرم و مقوی مانند گوشت گوسفند، عسل و شیر تازه استفاده کند و از غذاهای سرد و خشک پرهیز کند. همچنین، او برخی گیاهان دارویی مانند زعفران و بادرنجبویه را برای آرامش اعصاب شاهزاده تجویز کرد.

ابن سینا متوجه شد که شاهزاده به دلیل احساس تنهایی و نداشتن هدف در زندگی دچار این حالت شده است. بنابراین، او به پادشاه توصیه کرد که شاهزاده را در فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی شرکت دهد. همچنین، او از پادشاه خواست که با شاهزاده بیشتر وقت بگذراند و به او احساس ارزشمندی بدهد.

بوعلی سینا به شاهزاده توصیه کرد که هر روز به پیاده‌روی در باغ‌های سلطنتی بپردازد و از هوای تازه و طبیعت لذت ببرد. او همچنین ورزش‌های ملایم را برای تقویت بدن و روحیه شاهزاده تجویز کرد.

ابن سینا از موسیقی به عنوان بخشی از درمان استفاده کرد. او از نوازندگان دربار خواست تا موسیقی‌های آرام و شاد برای شاهزاده بنوازند تا روحیه او بهبود یابد. نتیجه درمان پس از چند هفته، حال شاهزاده به تدریج بهبود یافت. او دوباره شروع به خوردن غذا کرد، با اطرافیانش ارتباط برقرار کرد و حتی به فعالیت‌های مورد علاقه‌اش بازگشت. پادشاه و درباریان از نتیجه درمان شگفت‌زده شدند و از ابوعلی سینا به خاطر مهارت و دانش بی‌نظیرش تشکر کردند.

خدمات مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو

با توجه به توضیحات ارائه شده، افسردگی مالیخولیایی در دوره زمانی بلند مدت اتفاق می افتد و می تواند سبک زندگی فرد و ارتباطات او را تحت تاثیر قرار دهد. دارو درمانی تنها برای تنظیم نوروترانسمیترهای مغز تجویز می‌شود و نمی تواند بر شناخت، باورها و ارتباطات فرد تاثیری بگذارد. بنابراین استفاده از خدمات روان درمانی بسیار ضروری است و بدون آن احتمال درمان افسردگی بسیار کم می‌باشد. متخصصان حاضر در مجموعه ذهن نو با تلفیق درمان های دارویی و غیر دارویی، احتمال بهبودی را به بالاترین حد می رسانند. شما نیز می توانید برای خود و یا عزیزانتان از خدمات این مجموعه استفاده نمایید.

سؤالات متداول

آیا ملانکولیک قابل درمان است؟

بله؛ تمامی انواع اختلال‌افسردگی را می‌توان با کمک گرفتن از متخصصین روانشناسی مورد درمان قرار داد.

چه داروهایی برای درمان مالیخولیا وجود دارد؟

انواع مختلفی از داروهای ضدافسردگی وجود دارند که با توجه به شرایط بیمار ممکن است برای وی تجویز شوند که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به فلوکستین، سرترالین و فلووکسامین اشاره کرد.