بازتاب مکیدن نوزاد
بازتاب مکیدن نوزاد از جمله مهم‌ترین واکنش‌های فطری است که از همان بدو تولد شروع شده و باعث حفظ بقای انسان می‌شود. در صورتی که این پاسخ غریزی به صورتی غیرطبیعی بروز کند، یا با تأخیر در نوزاد ظاهر شود، باید حتماً کودک را برای بررسی‌های دقیق به متخصص ارجاع داد. به دلیل اهمیت بالای این بازتاب، آشنایی هر چه بیشتر با ویژگی‌های آن، بسیار ضروری است. در صورتی که نوزاد شما نمی‌تواند عمل مکیدن را انجام دهد، حتما در این باره مشاوره کودک دریافت نمایید.
علت وجود بازتاب مکیدن نوزاد
نوزادان در ابتدای دوره تولد خود، توانایی زیادی برای زنده ماندن ندارند. آن‌ها نمی‌توانند اعضای بدن خود را به صورت آگاهانه حرکت بدهند. حواس آن‌ها به‌خصوص حس بینایی، هنوز بسیار ضعیف است. همچنین هنوز قادر نیستند به نحو مؤثری با مراقبان خود ارتباط برقرار کنند. همین مسائل سبب می‌شود تا آن‌ها نیازمند راهبردهایی جبرانی برای ادامه بقای خود باشند.
یکی از این روش‌های محافظتی، بازتاب‌های دوران نوزادی مثل مکیدن است. این بازتاب‌ها عبارت‌اند از واکنش‌هایی فطری و خودکار نسبت به محرک‌های مختلف. این پاسخ‌های رفتاری بسیار منظم و سازمان‌یافته هستند؛ تا جایی که حتی نحوه ظهور، ترتیب حرکات و نیز زمان ناپدید شدگی آن‌ها در کودکان طبیعی و سالم، تقریباً یکسان است. رشد و بقای نوزادان منوط بر بروز طبیعی بازتاب‌های این دوره است، زیرا باعث ایجاد تعاملی مؤثرتر بین مراقب و کودک می‌شود.
برای آشنایی با علت مکیدن انگشت در نوزاد کلیک کنید.
معروف‌ترین بازتاب‌های نوزادان
تاکنون، پاسخ‌های بازتابی متنوعی در کودکان شناسایی‌شده است. هر یک از این بازتاب‌ها نقش به سزایی در رشد صحیح توانمندی‌های کودکان دارد. از جمله رایج‌ترین واکنش‌های بازتابی در نوزادان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بازتاب مورو
- رفلکس جست‌وجوی دهانی
- بازتاب مکیدن
- واکنش تونیک گردن
- بازتاب چنگ زدن
- رفلکس بابینسکی
- بازتاب راه رفتن
برای آشنایی بیشتر با سایر انواع بازتاب های نوزاد کلیک کنید.
بازتاب مکیدن نوزاد
می‌توان بازتاب مکیدن را مهم‌ترین و اصلی‌ترین رفلکس دوران نوزادی در نظر گرفت. نوزاد انسان با استفاده از این واکنش، به صورت فطری و از همان بدو تولد، توانایی شیر خوردن و حفظ حیات خود را خواهد داشت. این واکنش غریزی را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:
- با قرار گیری نوک سینه مادر در دهان نوزاد، وی لب‌های خود را به کناره سینه مادر چسبانده و با زبان و سقف دهان خویش، پستان مادر را نگه می‌دارد. این موضوع در رابطه با قرار گرفتن شیشه شیر یا پستانک در دهان نوزاد نیز صادق است.
- در ادامه، نوزاد با بالا بردن زبان خود، به نوک سینه فشار وارد می‌کند. همچنین مکش دهان وی باعث خروج شیر از سینه مادر می‌شود. در این مرحله است که شیر خوردن رخ می‌دهد.
چگونگی بروز بازتاب مکیدن نوزادان
در صورتی که بخواهید طبیعی بودن بازتاب مکیدن را در فرزند خود بررسی کنید، لازم است نوک انگشت خود را داخل دهان نوزاد قرار دهیم. در این هنگام، رفلکس غریزی نوزاد فعال‌شده و همان مراحل مذکور در شیر خوردن طبیعی رخ می‌دهد.
این پدیده یکی از لذت‌بخش‌ترین واکنش‌های نوزاد برای مادر به حساب می‌آید. بااین‌حال گاهی ممکن‌است این بازتاب به همان شیوه و اصول طبیعی خود در فرزندان دیده نشود. در این شرایط لازم است حتماً با متخصصان مربوطه مشورت کرد.
بازتاب مکیدن نوزاد تا چه زمانی طبیعی است ؟
اکثر بازتاب‌های فطری در انسان، مربوط به دوره اولیه زندگی او می‌شوند. برخی از آن‌ها نیز همچون بازتاب پلک‌زدن یا نفس‌کشیدن تا پایان عمر باقی می‌مانند. بااین‌حال، تعداد زیادی از آن‌ها در همان سال‌های کودکی از بین می‌روند. در صورتی این واکنش‌ها در زمانی دیرتر از موعد مقرر ظاهر شوند، یا با تأخیر در ناپدید شدن همراه باشند، احتمال بروز آسیب مغزی در فرزندان وجود خواهد داشت.
در مورد بازتاب مکیدن، باید در نظر داشت که زمان ظهور آن از هفته 36 بارداری و پیش از تولد گزارش شده است. همچنین این پاسخ، در طول 4 ماه پس از تولد از بین می‌رود. از آن زمان تا انتهای دوره شیرخوارگی کودکان، این واکنش به صورت کاملاً ارادی در انسان رخ می‌دهد.
مشکلات نوزادان برای استفاده از بازتاب مکیدن
با وجود آنکه رفلکس مکیدن به صورت خودکار رخ می‌دهد، اما هنوز هم انرژی زیادی از نوزاد تازه متولدشده می‌گیرد. در نتیجه کودکانی که نارس به دنیا آمده‌اند یا ضعیف‌تر از سایر نوزادان هستند، ممکن‌است برای شیر خوردن و بروز این پاسخ بازتابی دچار مشکل شوند. برای کمک به این دسته از نوزادان پیشنهاد‌هایی برای مادران وجود دارد که به شرح زیر است. برای آشنایی با نشانه های سلامت نوزاد کلیک کنید.
شیر دادن به نوزاد در زمان بیداری
به‌طور معمول هر نوزاد نیاز دارد بعد از هر 2 یا 3 ساعت، دوباره شیر بخورد. برای نوزادانی که بازتاب مکیدن در آن‌ها به‌سختی رخ می‌دهد، توصیه بر آن است که در هر بار شیردادن، نوزاد را کاملاً بیدار کنید. و در هوشیاری کامل به او شیر دهید. این کار، احتمال به خواب رفتن فرزند در حین شیر خوردن را کاهش داده و خطر پریدن شیر به گلوی او را کمتر می‌کند.
علاوه بر این، نوزاد در حین بیداری، می‌تواند از حداکثر توان خود برای مکیدن استفاده کند. این کار به‌مرور، باعث‌می‌شود تا قدرت وی برای شیرخوردن بیشترشده و ضعف جسمانی‌اش از بین برود.
دور نکردن نوزاد از تجربه مکیدن
برخی از نوزادان نارس نیازمند استفاده از لوله‌های تغذیه‌ای هستند. بر این اساس، عملاً احتیاجی به تغذیه از طریق بازتاب مکیدن ندارند. بااین‌حال، توصیه‌می‌شود به‌طور مداوم تجربه استفاده از این بازتاب را به او بدهید. تا پس از خارج‌کردن لوله، نوزاد دچار ناتوانی در خوردن شیر نشود. در صورتی که این امکان از جانب پزشک مربوطه ردشد، می‌توان با استفاده از پنبه‌ای آغشته به شیر مادر، نوزاد را با بو و مزه آن آشنا کرد.
برای دریافت مشاوره در زمینه بازتاب مکیدن نوزاد می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
