لجبازی نوجوانان |شناخت علت ها و بهترین راهکارهای برخورد

لجبازی نوجوانان یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل برای والدین است که می‌تواند فضای خانه را ملتهب کند. این رفتار، که اغلب ریشه در تحولات دوران نوجوانی دارد، اگر به درستی مدیریت نشود، می‌تواند به گوشه‌گیری، پرخاشگری و شکاف عمیق بین والدین و فرزند منجر شود. در این مقاله، به طور کامل به بررسی علائم، ریشه‌ها و راهکارهای عملی مقابله با لجبازی نوجوانان می‌پردازیم.

علائم و نشانه‌های لجبازی در نوجوانان

لجبازی در نوجوانی تنها به “نه” گفتن خلاصه نمی‌شود. این رفتار می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند:

• تحریک‌پذیری و زودرنجی: نوجوان به سرعت از کوره در می‌رود و عکس‌العمل‌های تند نشان می‌دهد.
• عدم پذیرش نظرات مخالف: هر نظر یا پیشنهاد مخالفی را بدون بررسی رد می‌کند.
• اصرار بر انجام کارهای پرخطر: فقط به این دلیل که به او گفته شده است آن کار را انجام ندهد.
• جایگزینی بحث با گفتگو: به جای گوش دادن و تبادل نظر، وارد جر و بحث و مرافعه می‌شود.

علت لجبازی در نوجوانان چیست؟

درک ریشه‌های این رفتار، اولین قدم برای مدیریت آن است. لجبازی نوجوانان معمولاً دو منبع اصلی دارد:

۱. عوامل زیستی و هورمونی

نوسانات شدید هورمونی در دوران بلوغ، تاثیر مستقیم بر خلق و خو و رفتار نوجوان دارد. این تغییرات بیولوژیک می‌توانند باعث تحریک‌پذیری، احساسات شدید و کاهش آستانه تحمل شوند.

۲. عوامل روانشناختی

نوجوان در حال گذار از کودکی به بزرگسالی است و می‌خواهد هویت مستقلی برای خودش بسازد. لجبازی در بسیاری از موارد، ابزاری برای ابراز استقلالطلبی و نشان دادن اینکه “من هم صاحب فکر و نظر هستم” است. مخالفت با والدین، راهی ساده برای اثبات این تفاوت و استقلال است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ویژگی های نوجوان کلیک کنید.

8 راهکار عملی و اصولی برای مقابله با لجبازی نوجوان

مقابله با لجبازی نوجوانان در بسیاری از موارد منجر به بروز تنش‌های زیادی در خانواده می‌شود. برای غلبه بر این مشکل روانشناسان توصیه‌های مختلفی را ارائه می‌کنند که در ادامه به پنج مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

برای آشنایی با راه های جلوگیری از له کردن تکبر و غرور نوجوان کلیک کنید.

۱. آموزش و کسب اطلاعات

درباره ویژگی‌های دوران نوجوانی مطالعه کنید. دانستن اینکه این رفتارها بخشی طبیعی از فرآیند رشد است، به شما کمک می‌کند با آرامش بیشتری برخورد کنید.

۲. یادگیری اصول گفتگوی موثر

زمان و مکان مناسب برای صحبت کردن را انتخاب کنید. در اوج خشم طرفین، هیچ گفتگوی سازنده‌ای شکل نمی‌گیرد. مکالمه را به زمانی موکول کنید که هر دو آرام هستید.

۳. هدایت غیرمستقیم به جای کنترل مستقیم

به جای دستور دادن و امر و نهی، موقعیت‌هایی ایجاد کنید که نوجوان خودش به نتیجه درست برسد. مثلاً به جای منع کردن از یک دوست، با صحبت کردن در مورد ویژگی‌های یک دوست خوب، قدرت قضاوت را به او بسپارید.

۴. احترام به سلایق و انتخاب‌ها

از نوجوانتان انتظار نداشته باشید آرزوهای تحقق نیافته شما را برآورده کند. او مسیر و هویت خودش را خواهد ساخت. احترام به این مسیر، از بروز بسیاری از لجبازی‌ها جلوگیری می‌کند.

۵. همدلی کردن

خود را به جای نوجوان بگذارید. به یاد بیاورید که خود شما در این سنین چه احساسی داشتید. این همدلی پایه‌ای برای ایجاد یک ارتباط trust-based خواهد بود.

۶. پرهیز از قضاوت عجولانه

نوجوان در حال آزمایش و تجربه است. ممکن است در پوشش، علایق یا صحبت کردن روشی را در پیش بگیرد که شما نمی‌پسندید. به جای قضاوت، سعی کنید علت را بفهمید و dialogue باز داشته باشید.

۷. صبر و حفظ آرامش

صبور باشید و قبل از واکنش نشان دادن، نفس عمیق بکشید. واکنش‌های تند شما فقط به دامنه لجبازی می‌افزاید.

۸. قدردانی و تشویق

به جای تمرکز صرف بر رفتارهای منفی، وقتی نوجوان کار درستی انجام می‌دهد یا همکاری می‌کند، او را تشویق کنید. این کار باعث تقویت رفتارهای مثبت می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با روانشناسی نوجوانان کلیک کنید.

چه زمانی برای لجبازی نوجوانان از متخصص کمک بگیریم؟

اگر لجبازی و ناسازگاری نوجوان به حدی شدید است که بر عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و سلامت روان او و خانواده تاثیر منفی گذاشته، زمان آن رسیده که از یک مشاوره نوجوان کمک تخصصی بگیرید. یک روانشناس می‌تواند با شناسایی ریشه‌های عمیق‌تر مشکل، راهکارهای شخصی‌سازی شده ارائه دهد.

کلام آخر

زمانی که والدین با لجبازی نوجوانان روبرو می‌شوند. تمامی کارهای خوب نوجوان خود را فراموش می‌‌کنند. به جای چنین رفتاری باید به نوجوان خود افتخار کنید. زمانی که کار مناسبی انجام داد به او افتخار کنید تا تعداد ماموریت های خوب او افزایش یابد. برای برخورد مناسب حتما از روانشناس نوجوان کمک بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه لجبازی نوجوانان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره  02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول