ترس از مکان های بسته
ترس از مکان های بسته نوعی هراس یا فوبیاست. که در طبقه بندی اختلالات روان پزشکی به عنوان یک اختلال اضطرابی شناخته می شود. افراد مبتلا به این اختلال هنگامی که در مکان های بسته نظیر هواپیما، سینما، آسانسور و صف های شلوغ قرار می گیرند. ترس یا اضطراب چشمگیری را از خود بروز می دهند. ما در ادامه این مقاله به توضیحات بیشتری در مورد علائم، علل بروز و روش های درمان ترس از مکان های بسته پرداخته ایم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
آیا ترس از مکان های بسته یا کلاستروفوبیا اختلال است؟
برخی افراد از قرار در فضاهای بسته یا تنگ احساس ناراحتی می‌کنند. و در این شرایط ترس و اضطراب به سراغ‌شان بیاید. این مسئله از نظر متخصصان سلامت روان زمانی به عنوان یک اختلال اضطرابی در نظر گرفته می‌شود. که اضطراب فرد با تهدید موجود در موقعیت، تناسبی نداشته باشد. و موجب بروز اختلالاتی در عملکرد فرد گردد. برای آشنایی با سایر اختلالات اضطرابی کلیک کنید.
نشانه های اختلال کلاستروفوبیا یا ترس از مکان های بسته
ترس از مکان های بسته که در ادبیات تخصصی روانشناسی با نام کلاستروفوبیا شناخته می‌شود. وضعیتی است که در آن فرد هنگام ماندن در فضاهای تنگ، بسته و شلوغ مضطرب شده و ترس قابل توجهی از خود نشان می‌دهد. به طور کلی از جمله علائمی که فرد در اختلال کلاستروفوبیا تجربه می‌کند باید به موارد زیر اشاره کرد.
- احساس اضطراب و ترس شدید هنگام ماندن در موقعیت‌های بسته نظیر آسانسور، هواپیما، سینما و ..
- تلاش برای اجتناب از بودن در فضاهای بسته
- بروز علائم جسمانی مرتبط با استرس هنگام ماندن در مکان‌های بسته نظیر تپش قلب، سرگیجه، افزایش سرعت تنفس، تعریق، لرزش، حالت تهوع، دل درد و…
- فرد به خاطر ابتلا به کلاستروفوبیا دچار محدودیت‌هایی در زندگی روزمره می‌شود و عملکردش روزمره‌اش مختل می‌گردد.
- ترس از خفه شدن
- تمایل شدید برای رفتن به مکان های باز
- احساس گرما
- بی اختیاری ادراری
علت ترس از مکان های بسته
تاکنون مطالعات بی‌شماری در زمینه علل دچار شدن به انواع فوبیا از جمله ترس از مکان های بسته انجام شده است. نتایج این مطالعات نشان می‌دهند که عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در این مشکل نقش داشته باشند. برای مثال پژوهشگران یک ژن به نام GPM6A کشف کرده‌اند که می‌تواند در بروز علائم فوبیای اختصاصی سهم داشته باشد.
همچنین مشاهدات بالینی نشان می‌دهند که اکثر ترس‌های شدید ریشه در تجربیات ناخوشایند کودکی دارند. توجه به این نکته حائز اهمیت است که ترس‌ها می‌توانند از طریق مشاهده نیز منتقل شوند. از همین رو افرادی که اطرافیان‌شان دچار نوعی فوبیا هستند، بیش از دیگران این مشکلات را گزارش می‌دهند. علل بروز این اختلال را در ادامه اشاره کرده ایم.
- غرق شدن
- گیر کردن در یک مکان بسته
- گم شدن در دوران کودکی در فضای شلوغ
- تجربه تلاطم در هواپیما
- تنبیه یا حبس در فضای تاریک کوچک
- گیر کردن در کمد
- گیر کردن در حمل و نقل عمومی
ترس از مکان های بسته در کجاها ایجاد می شود؟
هرگونه مکان سربسته، شلوغ یا تنگ می‌تواند برانگیزان اضطراب‌های مرتبط با اختلال ترس از مکان های بسته باشد. از جمله رایج‌ترین این موقعیت‌ها می‌توان به آسانسور، هواپیما، تونل، ماشین (به خصوص آن‌هایی که دارای قفل اتوماتیک هستند)، حمام و اتاق پرو اشاره کرد.
در واقع اکثر افراد به این خاطر در این موقعیت‌ها مضطرب می‌شوند که می‌ترسند در صورت لزوم نتوانند از آنجا فرار کنند. همچنین شاید نگران این باشند که در فضای بسته دچار حمله عصبی شوند. و این مسئله در نهایت به شرمندگی آن‌ها نزد دیگران بیانجامد.
نحوه تشخیص ترس از فضاهای بسته
شما نشانه ها و علل ذکر شده را شاید در خود یا اطرافیان تان مشاهده کنید. اما برای تشخیص فوبیای مکان های بسته حتما باید به متخصص روانشناس مراجعه نمایید. متخصصین با بررسی عوامل روانشناختی و جسمی تشخیص دقیق را می دهند. سپس با توجه به شرایط شما درمان را آغاز می کنند.
درمان ترس از مکان های بسته یا کلاستروفوبیا
امروزه متخصصان سلامت روان از جمله روانشناسان و روانپزشکان برای درمان ترس از مکان های بسته از روش‌های موثری استفاده می‌کنند. که شامل موارد زیر می‌باشد. برای آشنایی با جدیدترین روش‌های درمان فوبی کلیک کنید.
1- روان درمانی با رویکرد شناختی رفتاری
مطالعات پژوهشی بیانگر این هستند که روان درمانی با رویکرد شناختی رفتاری یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان انواع هراس‌های اختصاصی از جمله ترس از مکان های بسته است. این روش نوعی درمان مبتنی بر گفت و گوست که طی آن درمانگر تلاش می‌کند افکار منفی که زیربنای احساسات ناخوشایند هستند را شناسایی کند و به شما یاری برساند تا بر آن‌ها غلبه نمایید. برای آشنایی بیشتر با روان درمانی کلیک کنید.
همچنین با استفاده از تکنیک‌های رفتاری نظیر ریلکسیشن درمانگر به شما می‌آموزد که چگونه در موقعیت‌های استرس‌زا کنترل هیجانات خود را به دست بگیرید. برای اشنایی با جدیدترین روش های درمان اضطراب شدید کلیک کنید.
2- مواجهه درمانی
یکی دیگر از روش های درمانی برای ترس از مکان های بسته، مواجهه درمانی است. مواجهه درمانی یکی از رایج‌ترین و موثرترین روش‌هایی است که درمانگران برای بهبود علائم مرتبط با فوبیا از آن بهره می‌جویند. در این روش درمانگر به طور تدریجی و سلسله مراتبی شما را با موقعیت‌هایی که برای‌تان ترسناک است مواجه می‌کند تا بتوانید به مرور زمان بر علائم اضطرابی خود غلبه کرده و با آن‌ها کنار بیایید.
3- واقعیت مجازی
در شرایطی که مواجه کردن بیمار با موقعیت‌های اضطراب‌آور در دنیای واقعی امکان‌پذیر نیست، استفاده از فناوری واقعیت مجازی می‌تواند تا حد بسیاری راهگشا باشد. در این روش برای درمان ترس از مکان های بسته با استفاده از کامپیوتر موقعیت‌هایی که شامل فضاهای بسته نظیر آسانسور یا هواپیماست برای فرد شبیه سازی می‌شود. مراجع به کمک درمانگر خود می‌آموزد که چگونه در این موقعیت‌ها دوام بیاورد و از تکنیک‌های خود آرام سازی استفاده نماید.
4- درمان های دارویی
در اکثر موارد ترس از مکان های بسته به روان درمانی به طور مثبتی جواب می‌دهد و نیاز به درمان‌های دارویی وجود ندارد. با این حال اگر فرد به اندازه کافی از روان درمانی بهره نبرد، روانشناس او را به روانپزشک ارجاع می‌دهد تا به کمک روش‌های دارویی روند درمان او را تسریع نماید. از جمله داروهایی که در این شرایط تجویز می‌شود می‌توان به بنزودیازپین ها و ضدافسردگی‌ها اشاره کرد.
5- رفتار درمانی عقلانی هیجانی
روش درمانی عقلانی هیجانی برای ترس از فضاهای های بسته حائز اهمیت است. در این روش درمانی نگرش ها، عواطف احساسات و رفتارهای ناسالم را در نظر می‌گیرند و افراد را با واقعیت و بینش روبرو می‌کنند.
چند نکته درباره ترس از فضاهای بسته
کسانی که به فوبی مکان های بسته مبتلایند، اغلب از شرایطی که نشانه هایشان را تحریکمیکنند، فرار می کنند. آن ها به همین خاطر احتمال دارد که نتوانندمانند دیگران در جامعه رفتار نمایند. پس توصیه می‌کنیم به جای اجتناب از نکات زیر استفاده نمایید.
از همان لحظه شروع افکار ترس‌آور با شمارش آرام نفس هایتان را تنظیم کنید.
نگاه و فکرتان را روی چیزی که خطری ندارد، بگذارید. مثل ساعت، نوشته ای روی دیوار، یا حتی ناخن هایتان
به یادبیارید که این حس ترس همیشگی نیست
افکاری که باعث ترستان‌شده را به چالش بکشید. غیرمنطقی‌بودنشان را یادآوری کنید.
چشمان تان را ببندید و مکانی آرام را تصور کنید
اگر نتوانستید‌مانع حمله بشوید. ایراد ندارد. پس اجازه بروز حمله رابدهید و بجای جلوگیری از آن اجازه ابراز دهید. برای نتیجه بخش بودن‌مراتب بالا باید تمرین و تکرار داشته باشید. پس ناامید نشوید. برای آشنایی بیشتر با نشانه های حمله پانیک کلیک کنید.
کلام آخر
ترس از فضاهای بسته ریشه در کودکی، ژنتیک و موقعیت های خطرناکی‌دارد که در گذشته تجربه کرده اید. افرادی که مبتلا به این نوع فوبیا هستند، توان ماندن در فضاهایی مانند مترو، آسانسور، اتاق تاریک و… را ندارند. در واقع می‌توان اینطور گفت که وجود این اختلال زندگی شما را مختل خواهد کرد. و استفاده از وسایل روزمره برای شما دشوار می‌شود. برای درمان انواع فوبیاها و این اختلال از روانشناس کمک بگیرید و هرگز خود درمانی و دگر درمانی نکنید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره درج‌شده تماس حاصل فرمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه ترس از مکان های بسته می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
چه دارویی می تواند علائم ترس از مکان های بسته را کنترل کند؟
