مکانیسم تبدیل
مکانیسم تبدیل یکی از مکانیسم‌های مقابله‌ای آزاردهنده است. در این شیوه مقابله‌ای روانی، فرد به جای ابراز ناراحتی‌های روحی خود، آن‌ها را در قالب مسائل جسمی و حرکتی نشان می‌دهد. همین موضوع می‌تواند سبب بروز آسیب‌های فراوان به زندگی فردی و اجتماعی او شود. انواع متنوع این اختلال و نداشتن علت زیست‌شناختی مشکلات ایجادشده، نشان از اهمیت آشنایی با این نوع مکانیسم دفاعی را به‌خوبی نشان می‌دهد. در ادامه توضیحات کامل تری درباره این مکانیسم و تعریف آن از نظر روانکاوان پرداخته ایم. برای آشنایی با علم روانکاوی کلیک کنید.
منظور از مکانیسم‌های دفاعی چیست ؟
طبق دیدگاه‌های روان تحلیل گری برخی از رفتارهای انسان در پاسخ به موقعیت‌ها و تکانه‌های ناخوشایند، مکانیسم دفاعی نامیده می‌شوند؛ به عبارت دیگر، این مکانیسم‌ها نوعی واکنش مقابله‌ای برای محافظت از روان فرد در برابر احساسات، تکانه‌های غریزی و افکار ناراحت‌کننده هستند. بر طبق تقسیم‌بندی‌های روانشناسان تحلیلی، تعدادی از این راهبردهای دفاعی سازگارانه و مفید به حساب می‌آیند. بااین‌حال برخی از آن‌ها نیز برای فرد یا اطرافیانش آسیب‌زننده و درنتیجه ناسازگار هستند. برای آشنایی با سایر انواع مکانیسم های دفاعی کلیک کنید.
مکانیسم تبدیل
یکی از راهبردهای دفاعی روان، تبدیل یا Conversion نام دارد. این مکانیسم به شرایطی اشاره دارد که فرد قادر به روبه‌رو شدن و پردازش هشیارانه تعارض‌های درونی خود نیست. در این حالت، فرد به جای ابراز ناراحتی‌های روانی خود، آن‌ها را به صورت نشانه‌های عصبی و فیزیولوژیکی بروز می‌دهد. برای مثال کسی که نتوانسته هیجانات ناشی از تصادف شدید اعضای خانواده خود را به‌خوبی پردازش کند، ممکن است دچار دید تونلی شود.
به‌طورکلی چنین واکنش‌هایی برای افراد آسیب‌پذیر رایج‌تر است. منظور از اشخاص آسیب‌پذیر، کسانی هستند که در حال تجربه فشارهای روانی زیادی بوده و دیگر ظرفیت لازم برای تحمل ناراحتی دیگر را ندارد.
تفاوت مکانیسم تبدیل با تلقین
کسانی که دچار عوارض ناشی از مکانیسم تبدیل‌شده‌اند، به‌طورکلی در آزمایش‌های پزشکی خود آسیب‌های واقعی جسمی ندارند. بلکه این ناراحتی و دردهای شدید روحی است که به علت نبود راهی مناسب برای ابراز شدن، در قالب مشکلات جسمی جلوه می‌کنند. فرد در این شرایط مشکلات فیزیولوژیک را واقعاً تجربه می‌کند، اما معمولاً علت آن‌ها را نمی‌داند. این در حالی است که در تلقین، شخص به خود این‌طور قبولانده است که دچار ناراحتی جسمی است؛ اما واقعاً این‌طور نیست.
برای آشنایی با بیماری های روان تنی کلیک کنید.
تفاوت مکانیسم‌های جسمانی سازی و تبدیل
دو اختلال جسمانی سازی و تبدیل شباهت بسیار زیادی به یکدیگر دارند. در هر دو این بیماری‌ها، مشکلات روانی فرد به‌صورت ناراحتی‌های جسمی بروز می‌کنند. تشخیص این‌که شکایت بدنی فرد به علت مسائل پزشکی است یا مکانیسم تبدیل یا جسمانی سازی، به عهده روان‌درمانگران مجرب است.
بااین‌حال یکی از تفاوت‌های ساده بین این دو مکانیسم این است که معمولاً در راهبرد مقابله‌ای تبدیل مسائل عصبی-حرکتی به چشم می‌خورند، اما در جسمانی سازی نواحی متنوعی از بدن می‌تواند مورد توجه شخص قرار بگیرد. علاوه بر این در اختلالات تبدیلی، اغلب یک بخش خاص از بدن به‌طور ناگهانی دچار مشکل می‌شود؛ مثلاً فقط یک دست فرد تا مچ دچار بی‌حسی می‌شود؛ اما در جسمانی سازی، چندین ناحیه از بدن ممکن است دچار ناراحتی شوند.
انواع رایج مکانیسم تبدیل
مشکلات تبدیلی می‌توانند تنوع زیادی داشته باشند. همچنین مشکلات با شدت و ضعف متفاوتی نیز در افراد مختلف گزارش‌شده است. برخی از رایج‌ترین ناراحتی‌های ناشی از مکانیسم تبدیل به شرح زیر هستند.
- کوری
- فلج عضلانی موقتی
- تیک عصبی
- ناشنوایی گذرا
- حمله‌های عصبی
- سردردهایی بدون علت زیستی
راهکار درمانی مکانیسم تبدیل
لازم به ذکر است که هر یک از راهبردهای مقابله‌ای از نظر روان تحلیل گران، در ابتدا برای محافظت از شخص به وجود آمده‌اند. همچنین دوام یافتن آن‌ها نشان از این دارد که مکانیسم دفاعی موردنظر توانسته است به‌خوبی از وارد شدن تنش و آسیب به روح و هویت فرد جلوگیری کند؛ اما موضوع ناسازگار بودن برخی از این مکانیسم‌ها از جایی شروع می‌شود که این راهبردها برای همه موقعیت‌ها به‌صورت یکسان تکرار می‌شوند؛ به عبارت دیگر توانایی انعطاف و تغییرپذیری خود را از دست می‌دهند. در این شرایط بیشتر از آنکه برای انسان سود داشته باشند، آزاردهنده و مضر به حساب می‌آیند.
درصورتی‌که علت ناراحتی‌های جسمانی منشأ زیستی نداشته باشد و تشخیص عصبی بودن بگیرد، توصیه می‌شود تا برای جلوگیری از تداوم و شدت یافتن آن به متخصصان حوزه سلامت روان، به‌خصوص روان‌درمانگران باتجربه مراجعه شود. با این کار، درمانگر با یافتن و پرداختن به ناراحتی روانی زیر بنایی، به شخص کمک می‌کند تا از مشکل فیزیولوژیک خود نیز رهایی یابد. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره روانکاوی می‌توانید در هر زمان از روز به صورت مشاوره تلفنی و حضوری با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
