کاپتاگون (فن اتیلین) چیست؟ + عوارض، درمان و همه نکات مهم
کاپتاگون (Captagon) که با نام علمی فن‌اتیلین (Fenethylline) شناخته می‌شود، یک ماده‌محرک و اعتیادآور از خانواده آمفتامین‌ها است. این قرص در دهه 1960 برای درمان اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) و حمله خواب تولید شد، اما به دلیل پتانسیل بالای اعتیاد و عوارض خطرناک، تولید قانونی آن در اکثر کشورها از جمله ایران ممنوع اعلام شده است. برای دریافت مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
شکل ظاهری و نام‌های رایج
قرص کاپتاگون معمولاً به رنگ سفید یا کرم با لوگوی “ABC” و خط جداساز در وسط است. در بازارهای غیرقانونی با نام‌های مستعار مختلفی از جمله “قرص جیبی”، “قرص انرژی‌زا” و “قرص سربازی” شناخته می‌شود.
ترکیبات شیمیایی قرص کاپتاگون
مواد تشکیل‌دهنده اصلی؛ کاپتاگون از ترکیب دو ماده اصلی تشکیل شده است:
- آمفتامین: یک محرک قوی سیستم عصبی مرکزی
- تئوفیلین: یک ماده شبیه به کافئین که اثرات آمفتامین را تقویت می‌کند
متأسفانه نمونه‌های تقلبی کاپتاگون حاوی مواد خطرناکی مانند متامفتامین (شیشه)، هروئین و سایر محرک‌های غیراستاندارد هستند که خطرات بیشتری برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کنند.
نشانه ها و علائم مصرف قرص کاپتاگون
علائم فیزیکی:
- افزایش غیرعادی انرژی و کاهش نیاز به خواب
- گشاد شدن مردمک چشم‌ها
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
- کاهش اشتها و کاهش وزن ناگهانی
- تعریق زیاد و خشکی دهان
علائم رفتاری:
- احساس سرخوشی و نشاط غیرعادی
- افزایش اعتمادبه‌نفس کاذب
- پرحرفی و بی‌قراری
- رفتارهای پرخطر و تهاجمی
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری
عوارض مصرف کاپتاگون
عوارض کوتاه‌مدت:
- مشکلات قلبی-عروقی (سکته قلبی، فشار خون بالا)
- تشنج و حملات صرع
- توهم و روان‌پریشی
- کاهش شدید وزن و سوءتغذیه
عوارض بلندمدت:
- آسیب دائمی به سلول‌های مغزی
- نارسایی کلیوی و کبدی
- اختلالات روانی مزمن (افسردگی، اسکیزوفرنی)
- وابستگی شدید جسمی و روانی
درمان اعتیاد به کاپتاگون
🏥 هشدار حیاتی: ترک ناگهانی و خودسرانه کاپتاگون به دلیل وابستگی شدید جسمی و روانی، می‌تواند عوارض خطرناکی از جمله تشنج، افسردگی حاد، روان‌پریشی و حتی افکار خودکشی به همراه داشته باشد. هرگز بدون نظارت تیم پزشکی اقدام به ترک نکنید.
مرحله اول: سم‌زدایی پزشکی (Detox)
این مرحله که حدود 1 تا 3 هفته طول می‌کشد، تحت نظارت مستقیم پزشک در مرکز ترک‌اعتیاد انجام می‌شود:
- درمان دارویی: تجویز داروهای ضد افسردگی، بنزودیازپین‌ها برای کنترل اضطراب و بی‌خوابی، و داروهای مسکن برای کاهش دردهای جسمانی
- پایش علائم حیاتی: کنترل دائمی فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن
- تغذیه درمانی: تجویز سرم و مکمل‌های غذایی برای جبران سوءتغذیه
مرحله دوم: روان‌درمانی و مشاوره
این مرحله حداقل 3 تا 6 ماه به طول می‌انجامد و شامل این جلسات است:
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی که منجر به مصرف می‌شوند
- مدیریت وسوسه: آموزش تکنیک‌های عملی برای مقابله با میل به مصرف مجدد
- ** خانواده درمانی:** بهبود روالات خانوادگی و آموزش به اعضا برای حمایت از فرد
- گروه‌های حمایتی: شرکت در جلسات معتادان گمنام برای تبادل تجربه
مرحله سوم: بازتوانی و پیشگیری از بازگشت
این مرحله 6 ماه تا 2 سال طول کشیده و شامل این اقدامات است:
- بازگشت تدریجی به زندگی عادی: بازگشت به کار یا تحصیل تحت نظارت مشاور
- مهارت‌آموزی: آموزش مهارت‌های زندگی، کنترل خشم و حل مسئله
- پیگیری مستمر: ویزیت‌های منظم پزشکی و جلسات مشاوره حتی پس از ترک کامل
- تغییر سبک زندگی: اصلاح روابط اجتماعی، شروع ورزش و تغذیه سالم
برای اثربخشی درمان ترک اعتیاد حتما درباره انواع مواد توهم زا بخوانید.
شیوع استفاده از کاپتاگون
بر اساس تحقیقلتی که در این زمینه انجام شده است؛ مشخص گردید، در بیشتر موارد قرص کاپتاگون در کشور های خاورمینه و برخی از کشورهای اروپایی مصرف می‌شوند. البته میزان و علت آن هنوز مشخص نیست. اما برخی از کشورها از این قرص به عنوان یک محرک قوی استفاده می‌کنند که تاثیرات چشمگیری در میزان تمرکز آنها دارد. همچنین آمار تشنج با مصرف این قرص نیز بسیار بالاست.
سخن آخر
کاپتاگون یک ماده مخدر بسیار خطرناک با عوارض جبران‌ناپذیر است. هرگونه تبلیغ مبنی بر افزایش انرژی، بهبود عملکرد جنسی یا تقویت حافظه با این قرص، کاملاً کاذب و فریب‌آمیز است. در صورت مواجهه با هرگونه مشکل مرتبط با مصرف این ماده، حتماً با مراکز درمانی معتبر تماس بگیرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه قرص کاپتاگون مربوط به آن می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.
سوالات متداول
خیر، این باور کاملاً غلط است. کاپتاگون فقط با تحریک سیستم عصبی، احساس قدرت کاذب ایجاد می‌کند که در درازمدت باعث تخریب قوای جسمانی می‌شود.
بله، ترک ناگهانی می‌تواند باعث عوارض خطرناکی مانند تشنج، افسردگی شدید و افکار خودکشی شود.
هر دو از خانواده آمفتامین‌ها هستند، اما کاپتاگون ترکیبی از آمفتامین و تئوفیلین است، در حالی که شیشه فرم خالص‌تر و قوی‌تری از متامفتامین محسوب می‌شود.
مصرف این ماده به خصوص در کشورهای خاورمیانه و برخی مناطق اروپای شرقی گزارش شده است.
