عقده فرشته فاحشه یا سندرم مدونا
آیا درباره عقده فرشته فاحشه یا عقده مدونا چیزی شنیده‌اید؟ گاهی اوقات داستان‌هایی از زندگی آدم‌هایی به گوشمان می‌رسد که مردان با همسر خود به‌صورت کاملاً شایسته و مبادی‌آداب رفتار می‌کرده‌اند، اما همزمان روابط فرازناشویی نیز با زنان دیگر داشته‌اند. چنین اتفاقاتی غالباً ذهن دیگران را به خود درگیر می‌کند که چطور مردی که همسر خود را ستایش می‌کند، به خیانت‌های زناشویی مرتکب می‌شود. طبق تحلیل روانکاوان، این مردان احتمالاً به عقده مدونا مبتلا هستند. چنین افرادی غالباً در زندگی زناشویی خود به مشکلات جدی برخورد می‌کنند. آشنایی با این عقده و ویژگی‌های آن، راهی است برای بهبود اوضاع و نیز پیشگیری از شرایط بدتر. برای آشنایی بیشتر با سایر انواع عقده های روانی کلیک کنید.
عقده فرشته – فاحشه یا مدونا چیست ؟
عقده مدونا جزو مشکلات روانی دردسر سازی است که اغلب در مردان بروز می‌کند. افراد مبتلابه این عقده، زنان را به دودسته کلی تقسیم می‌کنند: زنانی که پاک‌دامن بوده و همچون فرشته‌ها عاری از خطایند و زنانی که فاحشه و روسپی هستند. بر این اساس، این افراد، عشق پاک را با گروه اول و بانوان باکره و لذت و همخوابی را با گروه دوم و بی‌بندوباری تداعی می‌کنند.
در حقیقت ذهن این مردان زنان را یا سیاه یا سفید می‌داند و این دوپارگی و تفکیک ذهنی هرگز نمی‌تواند مرزهای به هم نزدیکی پیدا کنند. این مردان در عمق روان خود عشق را با یکی و لذت را با دیگری تجربه می‌کنند.
ویژگی مردان مبتلا به عقده مدونا
مردانی با عقده مدونا، رفتارهایی در مقابل همسر، مادر و خواهران خود نشان می‌دهند که در قالب غیرتی بودن آن‌ها را توجیه می‌کنند. این مردان هرگونه ابراز زنانگی را برای زنان خانواده خود نمی‌پذیرند، چراکه آن را مصادف با فاحشگی می‌پندارند. این افراد درعین‌حال که میل جنسی خود را با زنان روسپی برطرف می‌کنند، برای ازدواج فقط زنان باکره و پاک‌دامن را در نظر می‌گیرند.
علاوه بر این، مردانی که دچار عقده مدونا هستند برخی رفتارها را نیز تنها مختص زنان فاحشه در نظر می‌گیرند؛ مانند پیش‌قدم شدن زنان برای درخواست ازدواج و یا درخواست رابطه.
همچنین لازم به ذکر است که چنین افرادی هرگز زیر بار ازدواج با دوست‌دختر خود یا زنی که با او رابطه جنسی داشته‌اند، نمی‌روند. آن‌ها این زنان را از پاک‌دامنی و فرشته‌خویی مبرا دانسته و درنتیجه این افراد را شایسته مهرورزی و عشق نمی‌بینند.
ریشه‌یابی علت بروز عقده مدونا
بروز این مشکلات به نحو چشمگیری تحت تأثیر فرهنگ و باورهای قومی قرار دارد. در جوامعی که باکرگی برای زنان نماد پاک‌دامنی است، دختران تا هنگام ازدواج بکارت خود را حفظ می‌کنند. بعد از ازدواج نیز در برخی از رسوم و فرهنگ‌ها، زنان فقط عهده‌دار وظایف مربوط به خانه‌داری و مادری هستند. همچنین گاهی مشاهده می‌گردد که رابطه جنسی بین زوجین جز در موارد فرزندآوری، کاری ناشایست و از روی هوی و هوس در نظر گرفته می‌شود. در این شرایط، احتمال اینکه پسران با عقده مدونا پرورش یابند افزایش می‌یابد.
برخی از پژوهش‌ها نشان داده که برخی از مردانی که به عقده ادیپ تثبیت‌شده نیز مبتلا هستند، احتمال زیادی برای ابتلا به عقده فرشته – فاحشه دارند. این افراد برای رهایی از تعارضات اولیه خود، مادر را همچون فرشته در نظر گرفته و هرگونه تظاهر زنانگی از سوی زنان دیگر را نمود فاحشگی می‌پندارند.
نتیجه عقده فرشته – فاحشه
یکی از مهم‌ترین تأثیرات عقده مدونا بر ارتباطات عاطفی زوجین قابل‌مشاهده است. افرادی که دچار این مشکل هستند، زندگی عاطفی و جنسی خود را به‌طور کامل از یکدیگر جدا کرده‌اند. همسر این مردان همواره از روابط سرد بین خودشان شکایت دارند. از سوی دیگر احتمال پیش آمدن خیانت برای این نوع زوجین بسیار بالا است.
رابطه زناشویی غیر صمیمی زمینه‌ساز جدی مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب، کاهش اعتمادبه‌نفس، سوءظن و… در زوجین است. همچنین ازآنجاکه این مردان میل جنسی همسران خود را به‌طور کامل نادیده می‌گیرند، احتمال بروز رفتارهایی همچون خود ارضایی نیز افزایش می‌یابد.
عقده فرشته – فاحشه در زنان
به‌طورکلی بروز عقده مدونا در مردان به‌طور قابل‌توجهی نسبت به زنان بیشتر است. بااین‌حال گاهی برخی از زنان هم مبتلابه این مشکل می‌شوند. در این حالت، فرد عده‌ای از مردان را در جایگاه مرد مقدس و کسی که لایق ازدواج است می‌پندارند وعده‌ای دیگر را تنها مناسب ارضای نیازهای جنسی در نظر می‌گیرند. درنتیجه، عشق و احترام خود را نثار گروه اول کرده و فانتزی‌های جنسی خود را با گروه دوم برطرف می‌کنند.
گاهی عقده مدونا در زنان را تحت عنوان «عقده زلیخا» یا «عقده سودابه» نیز بیان می‌کنند.
درمان عقده مدونا
به‌طورکلی بهبود این اختلال نیازمند بهره‌مندی از خدمات متخصصین حوزه روانشناسی است. رویکردهای روانکاوی و روان پویشی جزو پرکاربردترین حوزه‌های روان‌درمانی برای حل عقده فرشته – فاحشه در نظر گرفته می‌شوند. رویکردهای شناختی نیز سعی می‌کنند با تغییر و اصلاح باورهای افراد، افکار مربوط به ابن دوپارگی روانی عاطفی و جنسی را بهبود بخشند. برای آشنایی با روش درمان روانکاوی کلیک کنید.
به‌طورکلی در جلسات برگردانمانی تلاش می‌شود با افزایش بینش مراجعان نسبت به درخواست‌های جنسی خود و همسرشان، صمیمیت و عاطفه لازم برای زوجین دوباره شکل بگیرد. برای شروع جلسات روان درمانی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه عقده ها می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.
